معمولا مسکو را یکی از مراکز بزرگ جهانی در زمینه فناوری های پیشرفته همچون سانفرانسیسکو، سیاتل یا لندن محسوب نمی کنند اما این شهر به تدریج دارد محل جذابی برای پیشرفته ترین فناوری ها می شود. زندگی در مسکو با وجود تعداد زیاد نقاط دیدنی همچون کلیسای جامع سنت باسیل یا کرملین به میزان حیرت آوری مدرن و امروزی می شود.
بازدید کنندگان از این شهر به آسانی با فناوری های هوشمند ارتباط برقرار می کنند. مردم از وسایل الکترونیکی خود جدا نمی شوند. در اماکن عمومی و حتی وسایل نقلیه عمومی وای فای رایگان وجود دارد. در ایستگاه های راه آهن و ایستگاه های اتوبوس می توان گوشی خود را شارژ کرد. ساکنان شهر و شرکت های درحال کار در آنجا به سرعت خود را با فناوری های تحول سازی همچون "فین تک" یا ارزهای رمزپایه دمساز می کنند. سطح استفاده از فین تک یا فناوری های مالی در مسکو 35% است که حتی بیشتر از نیویورک (33.1%) است.
استفاده از ارزهای رمزپایه نیز دارد به یکی از راستاهای اصلی در زندگی روزمره تبدیل می شود. شرکت Investcoin 24 در هتل های سراسر شهر 100 دستگاه خودپرداز برای خرید ارزهای رمزپایه نصب کرده است. مسکو حتی برای برگزاری کنفرانس درباره ارزهای رمزپایه (Cryptospace Conference) در ماه دسامبر امسال تدارک می بیند که بزرگترین همایش در زمینه ارزهای رمزپایه در اروپای شرقی است.
سرگئی سابیانین، شهردارمسکو که در سال 2010 به این سمت منصوب شده ، نقش بزرگی در تغییر سیمای پایتخت روسیه ایفا می کند. وی در سال 2011 با ایجاد اداره فناوری های اطلاع رسانی، سیستم های شهری فناوری های اطلاع رسانی را متمرکز کرد. وی ایجاد سیستم خریدهای عمده با صرفه از لحاظ اقتصادی را اولویت اعلام کرده و به ایجاد سیستم های سازگار از لحاظ عملیاتی فعالانه مساعدت نمود.مدیریت اطلاعات برای درک صحیح اوضاع مسئله ساز گوناگون در شهر و استفاده از پیشرفته ترین دستاوردها در روند تصمیم گیری نکته اصلی در دستور کار وی شد.
در مسکو سیستم الکترونیکی خدمات دولتی راه اندازی شده ، بسیاری از روندها خودکار شده و همچنین پلتفرم اینترنت اشیا وجود دارد و همه این پدیده ها اساس مطمئنی برای اجرای پیشنهادات نوین در چارجوب نظریه شهر هوشمند به وجود می آورد. دولت شهری مسکو سالانه 600 میلیون دلار برای اجرای این برنامه سرمایه گذاری کرده است. مساعی شهرداری مسکو باعث شده این شهر، خانه ای برای شمار زیادی از موسسات تولیدی بزرگ روسیه شده و در آمدهای زیادی از طریق دریافت مالیات و گردشگری به دست آورد.
شاید مقام مسکو در رتبه بندی شهرها از لحاظ تعداد میلیاردرهای ساکن پایتخت روسیه پائین آمده باشد اما میزان سرمایه های ثروتمندان این شهر در مجموع معادل 217.6 میلیارد دلار است و سرمایه گذاری های آنها در فناوری ها، پایتخت روسیه را به یک شهرهوشمند نمونه تبدیل کرده است.
شرکت فعال ساکنان مسکو در امور این شهر
پلتفرم های در نظر گرفته شده برای شرکت فعال ساکنان مسکو در حیات این شهر دارای مکان مرکزی در روند تبدیل مسکو به شهر هوشمند هستند. پایگاه اطلاع رسانی آنلاین پایتخت روسیه متشکل از سه پلتفرم کلیدی است که ساکنان این شهر از آنها برای برقراری تماس و معاشرت با دولت محلی مسکو استفاده می کنند.
پلتفرم اول "شهر ما" نام دارد که سیستم ارسال شکایت های آنلاین است و یا از طریق اینترنت و یا از طریق اپلیکیشن موبایل قابل دسترس می باشد. اهالی شهر در صورت مشاهده کمبودها در محله خود از امکان ارسال شکایات برخوردار هستند. مثلا اگر زباله ها و خاکروبه ها بطور منظم از محل خارج نشوند، ساکنان پایتخت روسیه می توانند این موضوع را با کمک پایگاه اطلاع رسانی "شهر ما" به مقامات اطلاع دهند.
شهروندان فعال طی هفت روز پاسخ سوالات خود را دریافت می کنند. اگر مسئله مورد بررسی دارای اهمیت عملی باشد، سیستم مربوطه ، درخواست کننده را در جریان اقدامات انجام شده برای حل آن قرار خواهد داد. این سیستم دارای بیش از یک میلیون نفر کاربر است و با کمک آن در حل بیش از دو میلیون مسئله مطرح شده در پیام های ساکنان شهر توفیق حاصل شده است.
پلتفرم دوم "شهروند فعال"نام دارد. مسکویی ها با کمک اینترنت یا اپلیکیشن های موبایل از امکان ابراز عقیده درباره مسائل در رابطه با توسعه شهر همچون مسیرهای رفت و آمد وسایل نقلیه عمومی ، محدودیت های جدید سرعت در خیابان ها و جاده ها و حتی احداث پارک های جدید برخوردار می شوند. تعدادکاربران این پلتفرم از دو میلیون نفر تجاوز می کند. با کمک آن بیش از 2600 نظرسنجی صورت گرفته و بیش از 1500 پیشنهاد اجرا شده است.
پلتفرم سوم به نام «Crowd» به جمع سپاری (Crowdsourcing) اشتغال دارد و با کمک آن ساکنان شهر از امکان ارسال پیشنهادات خود برای بهبود کار پایگاه اطلاع رسانی مسکو و حتی کار سرویس های خدمات عام المنفعه برخوردار هستند. تعداد کاربران این پلتفرم بیش از 130 هزار نفر است. در مجموع 84 هزار ایده پیشنهاد شده و از بین آنها 2700 ایده در فهرست کوتاه برای بحث آتی گنجانده شده است. تا به حال 14 طرح تدوین شده با کمک این پلتفرم با موفقیت اجرا شده است.
استفاده از چنین پلتفرم هایی امکان داد نتایج بزرگی حاصل شد. حدود 2.1 میلیون نفر از ساکنان پایتخت روسیه با کمک رای گیری الکترونیکی در برنامه "خیابان من" شرکت کردند که طرح شهری مهمی با بودجه 1.6 میلیارد دلار است. برنامه "خیابان من" مرکب از 87 بخش از جمله مرمت و بازسازی خیابان ها و میادین برای بهسازی آنها و صرفه جویی در مصرف برق است. علاوه بر این حالا والدین با کمک برنامه "مدرسه الکترونیکی مسکو" که در چارچوب آن مسائل مبرم و مهم همچون امنیت سایبری، بیوسفرو حتی شطرنج مورد بحث قرار می گیرند، در انتخاب دوره های آموزشی جدید برای شهر شرکت می کنند.
زیرساخت هوشمند
شهرداری مسکو نه فقط اهالی شهر را به حل مسائل جلب می کند بلکه وجوه زیادی را برای پیشرفت زیرساخت شهر سرمایه گذاری می کند. اینترنت پرسرعت و بسیار مرغوب و ارتباطات موبایل 4G در مسکو وجود دارد. مسکویی ها همچنین از امکان اتصال به سیستم شهری وای فای برخوردار هستند.در سال 2011 سیستم بزرگ ابعاد اتوماتیک کردن دسترسی به موسسات اجتماعی عمده همچون بیمارستان ها و مدارس در شهر راه اندازی شده است. استفاده از اسناد الکترونیکی و سیستم های خودکار تخصیص بودجه، امکان داده کار این موسسات بهبود یابد.
شبکه وسایل نقلیه عمومی نیز با سرعت پیشرفت می کند. ایستگاه های اتوبوس به صفحات نمایشی مجهز می شوند که زمانبندی و مسیر های حرکت اتوبوس ها را نشان می دهند. بهای رفت و آمد با وسایل نقلیه را می توان با استفاده از سیستم های پرداخت الکترونیکی همچون Apple Pay و Samsung Pay پرداخت کرد.
حتی اپلیکیشنی وجود دارد که در انتخاب مسیر حرکت با استفاده از اتوبوس و مترو کمک می کند. همچنین اطلاعات مهم درباره تغییر مسیر حرکت وسایل نقلیه در پایگاه اطلاع رسانی شهرمنتشر می شود.
اینترنت اشیا نقش مهمی در بهبود کار شبکه حمل و نقل شهری ایفا می کند. همه خودروهای سرویس های شهری و موسسات عمومی به سیستم مکان یابی و همچنین حسگرهای سرعت و مصرف سوخت مجهز شده اند. دریافت چنین اطلاعاتی به شهر کمک می کند به بهینه سازی مسیرها پرداخته و مخصوصا در دوره زمستان های سرد روسیه به بهترین شکل از شبکه حمل و نقل شهری استفاده کند.
مسکو همچنین پیشنهادات در رابطه با حفاظت از محیط زیست و فناوری های سبز را بررسی می کند. طرح "خیابان من" متشکل از درختکاری در فضا های عمومی برای بهبود محیط زیست و همچنین به عنوان وسیله ای برای جدا کردن خیابان ها و پیاده روها از یکدیگر در شهر است. علاوه بر این در حال حاضر روشنایی در پارک های مسکو با استفاده از باتری های خورشیدی تامین می شود. در برخی از پارک ها حتی در روترهای وای فای از انرژی خورشیدی استفاده می شود.
نگرش به آینده
مسکو قصد دارد به سرمایه گذاری در پیشبرد فناوری های شهر هوشمند ادامه دهد. در آینده در خودروها از حسگرهای کامل تری استفاده خواهد شد. علاوه بر این مسئله استفاده از فناوری هایی همچون واقعیت مجازی و گسترش یافته ، مغز مصنوعی، نرم افزارهای هم صحبت(chatbots) وحتی زنجیره بلوکی در دست مطالعه قرار دارد. مشارکت شرکت های خصوصی فناوریهای پیشرفته و دولت محلی مسکو به پیشبرد چنین فناوری هایی و استفاده از آنها مساعدت می کند.
نمونه مسکو نشان می دهد که شهرها در صورت سرمایه گذاری های صحیح و وجود اراده سیاسی می توانند شیوه زندگی مردم را تغییر داده و آنرا با مطالبات قرن 21 میلادی تطبیق دهند. استراتژی صحیح و استفاده مناسب از فناوری ها به دولت شهر امکان می دهد به فقط مردم را به همکاری فعالانه جلب کند بلکه شهروندان را برای بالا بردن کیفیت زندگی برای همه متحد سازد.
