چندی پیش در ایران رزمایش دو روزه نیروی هوایی ایران با نام رمزی «فدائیان حریم ولایت7» برگزار شد. دهها جنگنده،هواپیما،هواپیماهای شناسایی، سوختگیری و پهپاد در این رزمایش شرکت داشتند.
هواپیمای اس-130 «هرکولس» با حمایت جنگنده های اف-14 در تمرین راه های تخلیه در شرایط جنگی شرکت داشتند. واحد نبرد راداری نیز در این رزمایش شرکت داشت.
همه چیز مثل رزمایش های معمولی برگزار شد: غرش موتورهای جت، انفجار موشک و بمب، هدف گیری زیبای اهداف توسط هواپیماها.
اما اینبار مطابق با اطلاعات منتشره در رسانه های ایران با استناد به گفته سرتیپ مسعود روز خوش سخنگوی رسمی نیروی هوایی ایران، جنگنده اف-7 از بمب های هدایت شونده استفاده کرد. این نوع مهمات را «بمب های هوشمند» می نامند. این نوع بمب ها مهجز به سیستم هدایت و هدف گیری است.
شایان ذکر است که «بمب هوشمند» یکی از کاراترین سلاح های هوایی است که برای زدن اهداف زمینی (دریایی) در نظر گرفته شده اند. در این نوع بمب ها قابلیت نابودی هدف مثل بمب های معمولی و دقت رسیدن به هدف مانند موشک های هدایت شونده از نوع «هوا-سطح» است. نتایج کاربرد بمب های هوشمند در جنگ ها و درگیری های منطقه ای، اساسی برای قرار گرفتن آنها در ردیف مهمات هوایی با دقت بالا ایجاد می کند.
البته قیمت آنها زیاده از حد بالاست و قیمت هر بمب هوشمند می تواند تا دهها هزار دلار برسد. اما پیداست چنین قیمت گزافی نمی تواند سد راه نظامیان ایرانی شود. مدتی قبل امیر علی حاجی زاده فرمانده نیروی هوا-فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران اعلام نمود که ایران بمب 10تنی ساخت داخل را دارد که نیرومند تر از قوی ترین بمب غیر هسته ای آمریکاست.
ژنرال حاجی زاده این بمب را شبیه بمب سنگین آمریکایی GBU-43 که آن را «مادر همه بمب ها» نامیده اند،«پدر همه بمب ها» نامید. آمریکایی ها در ماه آوریل از این بمب در ننگرهار افغانستان علیه پناهگاه داعش استفاده کردند. شکی نیست که قیمت این نوع بمب ها خیلی بالاست.
یک حقیقت جالب می تواند به بحث در این باره که کدام بمب قوی تر است —ایرانی یا آمریکایی- پایان بدهد. مطابق با تأیید رسانه ها که به ستاد کل نیروی هوایی فدراسیون روسیه استناد می کنند، قوی ترین بمب غیر هسته ای ساخت روسیه است. بمب روسی در مقایسه با بمب آمریکایی وزن کمتری دارد اما 4 بار قوی تر است و قادر به نابودی مساحتی 20 بار بیش از مساحتی است که بمب آمریکایی می تواند نابود کند. توده انفجاری در بمب های آمریکا و روسیه به ترتیب 8200 و 7100 کیلوگرم است که معادل تی ان تی آن، به ترتیب 11 و 44 تن، شعاع نابودی تضمین شده 140 و 300 متر است. دما در مرکز انفجار بمب روسی 2 بار بیشتر است. تمام این مشخصات به کمک ترکیب خاص ماده انفجاری بمب جدید روسی ممکن می شود که طبیعتا فاش نمی شود و در سریت کامل محفوظ است. اما اطلاعاتی وجود دارد که این بمب با استفاده از فناوری نانو ساخته شده است. نامیدن این بمب —مادر یا پدر- اهمیت اصولی ندارد.
با برگشت به موضوع اصلی صحبت ما، باید به فقدان وسیله ای که بتواند بمب و دیگر مهمات سنگین را حمل کند توجه نمود. موشک ها به دلیل اندازه بزرگ ابربمب قادر به حمل آن نیستند. از سوی دیگر جنگنده هایی که در رزمایش، بمب های 250 کیلویی را پرتاب کردند، آنهم در شرایط عدم کار سیستم پدافند هوایی دشمن، می توانند این نوع بمب را حمل کنند. اما حمل بمب 10 تنی سوال بر انگیز می شود.
جنگنده ها و بمب افکن های نیروی هوایی ایران فوق العاده قدیمی شده اند: اف-4، اف-5 (طرح های آمریکایی سال های 1950 قرن بیستم)، اف-7 (مشابه چینی هواپیمای جنگی قدیمی شوروی میگ-21 ساخت دهه60-50 قرن بیستم)، اف-14، سو-20،سو-24،سو-25،میگ-29 (طرح دهه8-70 قرن بیستم). بعلاوه بسیاری از این هواپیماهای جنگی قادر به انجام وظیفه جنگی نیستند.
باید توجه داشت که حتی نمونه های به روز شده هواپیماهای جنگی می توانند طعمه راحتی برای سیستم های قوی پدافند هوایی دشمن و جنگنده های مدرن بشوند. آری، صنایع نظامی ایران یکسری تکنیک آلات نظامی تولید می کند از جمله هواپیماهای جنگی (آذرخش،صاعقه).اما با وجود اینکه این نوع تکنیک آلات از نظر «فیزیکی» نو هستند اما از نظر ویژگی های خود، برگرفته از نمونه های قدیمی خارجی اند. از اینرو در واقع تکنیک آلاتی که صنایع نظامی جمهوری اسلامی ایران تولید می کند از همان خط مونتاژ از نظر «اخلاقی» منسوخ هستند.
بدون شک نظامیان ایرانی با مشکلات جدی زیادی روبرو هستند. دهها سال است که ایران اطلاعات در باره طرح های جدید در رشته نظامی — فنی را دریافت نمی کند. از اینرو جهش های فنی دانشمندان ایرانی که در صنایع نظامی ایران کار می کنند (از جمله ساخت « بمب های هوشمند») تا حدودی موجب شک و تردید می شود. صنایع نظامی ایران و قدرت بالقوه علمی ایران بحد کافی برای قرن 21 پیشرفته نیست که قادر به ساخت جدید ترین نمونه های تسلیحات معاصر از «صفر» باشد.
به نوشته رسانه های خارجی با تماشای رزمایش ها و رژه های نظامی، از جمله نیروی هوایی، احساس می شود که همه این ها نمایش تبلیغاتی است که هدف آن — ترساندن دشمن و بالا بردن روحیه ساکنان ساده ایران است.
به عقیده متخصصان نظامی، در صورت وقوع درگیری بزرگ مقیاس با دشمن احتمالی (خدای نکرده) نیروی هوایی ایران قادر نخواهد بود به موفقیت های چشمگیری برسد. فقدان تکنیک آلات مدرن مانع از حمایت کارا از نیروها و زیرساخت ها و حمله به پایگاه های آمریکایی دشمن در خاور میانه خواهد شد.
فقط یک راه حل برای رفع این مسأله وجود دارد-خرید هواپیماهای نظامی از خارج، از دوستان. انجام این نوع معاملات بر اساس مفاد برجام، فقط پس از سال 2020 ممکن خواهد شد. اما انجام کارها در این جهت باید از همین حالا شروع شود.
