یکی از اصلی ترین اولویت های دولت ایران از دیرباز تا کنون مبارزه با تولید، توزیع و مصرف مواد مخدر بوده است.
وضعیت نامطلوب اعتیاد در ایران و گرایش روز افزون جوانان به این سمت و آسیب های اجتماعی فراوانی که به جامعه از این طریق وارد می شود، از جمله دلایلی بودند که نمایندگان مجلس را بر آن داشت تا به بررسی دقیق و کارشناسی ابعاد مختلف این بحران پرداخته و به اصلاح و وضع قوانین در این خصوص مبادرت ورزند.
حسن نوروزی سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس ایران در اینباره توضیح داد: « مقرر کردیم دولت مواد مخدر رقیق در اختیار معتادان قرار دهد تا این عزیزان بتوانند به تدریج ترک کرده و به جای آن که جذب قاچاقچیان شوند به سمت نظام آمده و از طریق مجاری رسمی نیاز خود را برطرف کنند.»
براساس آمار رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر در ایران مصرف کننده مواد مخدر هستند.
این اولین بار نیست که توزیع مواد مخدر دولتی میان معتادان مطرح و اجرایی می شود. پیش از انقلاب نیز این طرح اجرایی شد. مجلس شورای ملی وقت در قانونی اجازه کشت محدود خشخاش و صدور تریاک را به تصویب رساند و کوپن تریاک بر اساس آمار در اختیار ۱۷۰ تا ۲۵۰ هزار نفر قرار گرفت.
آقای حسن نوروزی در این زمینه بیان داشت:« آن طرح اشکالی نداشت و طرح جدید نیز تقریبا همان چیزی است که پیش از انقلاب انجام شد.»
نائب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی ایران نیز در خصوص این طرح شرح داد: ماده مخدری که پس از تصویب نهایی طرح توزیع می شود هنوز مشخص نیست، برخی از تریاک نام می برند اما این موضوع صحت ندارد چرا که نوع مخدر طبق آئین نامه در مرحله ی بعدی مشخص خواهد شد.
یک نماینده ی دیگر در این زمینه گفت: « توزیع مواد مخدری چون تریاک توسط دولت تنها برداشت اشتباهی از این بند قانونی است. با تصویب این بند، توزیع مواد مخدری چون متادون در اردوگاه های ترک اعتیاد کمی گسترده تر خواهد شد تا درمان معتادان به شکل بهتری انجام و از سوء مصرف خطرناک جلوگیری شود، در واقع با این اقدامات دسترسی قاچاقچیان به بازار مصرف کوتاه می شود.»
دکترامیرحسین نوربخش ، حقوق دان و عضو حزب ندای ایران در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک در خصوص این طرح کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی ایران و مزایای آن توضیح می دهند:
« این اولین باری نیست که دولت ایران این مسئله را از طریق مجلس یا سایر سازمان دولتی مطرح می کند. دلیل طرح این موضوع این است که ارتباط بین سوداگردان وقاچاقچیان با معتادان قطع شود و قطع این ارتباط به حل مسئله ی اعتیاد کمک می کند، یعنی حل مسئله اعتیاد به حوزه ی عمومی وارد شده و گفتگویی پیرامون این موضوع صورت می گیرد. درواقع مهم این است که نگاه مجرمانه از روی معتاد برداشته شود به طورمثال وقتی در محلی دزدی اتفاق می افتد همه به فرد معتاد مظنون می شوند و این دید صحیحی نیست. درواقع یک دید جرم انگارانه و مجرمانه به دید روان درمانگرانه و اجتماعی تبدیل خواهد شد. این گام مثبتی است که ما می توانیم همکاری معتاد را در پروسه درمان بدست آوریم. دلیل بعد این است که سوء مصرف مواد مخدر در ایران و در کل جهان مشکل اصلی به حساب می آید، و همینطور ناخالصی هایی که در مواد مخدر وجود دارد چه مواد مخدر سنتی و چه صنعتی باعث بروز بیماری هایی مانند سرطان می شود. پس حداقل فایده ای که در این طرح وجود دارد این است که مواد ارائه شده برای مصرف معتادان از این ناخالصی ها نداشته و همچنین بیشتر حالت دارویی خواهد داشت.»
ایده ی این طرح از کجا سرچشمه می گیرد؟
«مسئله ی دیگر این است که تا به امروز راه کارهایی تعدیبی که دولت ایران در این زمینه پیش گرفته است موثر و نتیجه بخش نبوده اند. بنابراین در این زمینه نیاز به طرح اساسی وجود دارد.به طور مثال مکان هایی که در سوئیس یا هلند دراختیار معتادان قرار می گیرد تا در این محل ها مواد مخدر استعمال نمایند یا طرح ارائه سرنگ که در هلند صورت می گیرد. چنین بررسی ها و مطالعات تطبیقی در مجلس ایران هم در حال انجام است تا بتوان از این طریق نوع مصرف یا استراتژی رفتار معتادین را به نوعی تغییر بدهند.»
مواد مخدر دولتی به چه کسانی ارائه می شود؟
«ضمنا این مواد به تمامی معتادین تحویل داده نمی شود. مثلا به افرادی که به طور تفننی مواد مصرف می کنند ، مواد مخدر داده نمی شود. اتفاق خوب دیگر این است که مواد مخدر صنعتی از این مسیر حذف می شود که در واقع مشکل اصلی ست. یعنی هم آسیب زیادی به معتادان وارد کرده و همچنین ترک آنها دشوار تر است. همچنین دید تحقیر آمیزی که در گذشته نسبت به معتادان وجود داشت کمتر شده است. یکی از نمایندگان مجلس در بیانات خود در خصوص طرح مربوطه این طور گفت: « معتادین عزیز،از این پس می توانند مواد مخدر دولتی دریافت کنند.» درواقع این نوع نگاه احترام آمیز می تواند خیلی مثبت بوده و ما را به تشویق معتادین برای جذب به این طرح امیدوار می کند.»
نحوه ی توزیع مواد مخدر دولتی به چه صورت خواهد بود؟
«در خصوص چگونگی توزیع ، برخی نهادهای اجرایی در این زمینه اختلاف نظر دارند. یک نظر این است که این مواد به داروخانه ها تحویل داده نشود چون باعث ایجاد قاچاق مواد مخدر آنهم از نوع دولتی می شود. به همین منظور بحث و گفتگو برسر این است که معتادین این مواد را از داروخانه ها یا مراکز ترک اعتیاد تحویل نگیرند. چون پیشتر هم متادون یا شربت تریاک در داروخانه ها موجود بود که متاسفانه موفقیت آمیز نبود. بنابراین احتمالا بیمارستان ها و یا مراکزی که می توان کنترل بیشتری برآنها داشت توزیع این مواد را در صورت تصویب طرح برعهده خواهند گرفت.»
