به گزارش « اسپوتنیک» به نقل از مجله « Nature Geoscience » دیرینه شناسان اثراتی کشف کردند که اشاره به آن دارد که روی ستاره «زهره» « مینی قاره ها» وجود دارد و فرایندهای تکتونیکی در آنجا جریان دارد که توضیح اصلی در رابطه به این موضوع را مورد شک قرار می دهد که چرا سیاره زمین به سیاره « جهنمی» مشابه مبدل نشد.
فابیو کرامری ، زمین شناس دانشگاه « اوسلو» نروژ این عکس ها را مورد تفسیر قرار داده گفت: « عکس های سطح « زهره» اشکال آشنای سطح سیاره — آتشفشان ها و ساختارهای منحصربفرد « تاج » ها را برای ما کشف کردند. این « تاج » ها گویای آن چیزهایی است که در هسته های « زهره» رخ می دهد و اشاره به آن است که تصورات کنونی در باره رفتار « لیتوسفر» آن اشتباه بوده است».
اسرار ستاره صبح
ستاره زهره با وجود شرایط مشابه شکلگیری زمین، از نظر ظاهر خود فرق زیادی با زمین دارد. آتمسفر « ستاره صبح» تا 462 درجه سانتیگراد داغ شده است و عملا روی آن آب وجود ندارد و سطح آن پوشیده از آتشفشان هاست و جو آن از دی اکسید کربن و اسید سولفوریک تشکیل شده است. فعلا دانشمندان از نظر واحدی در این رابطه برخوردار نیستند که چگونه زهره ذخایر آب خود را از دست داده و مبدل به سیاره عظیم گازی شده است.
یکی از دلایلی که امروزه دیرینه شناسان مطرح می کنند ، آن است که فرایندهای تکتونیکی روی ستاره زهره مانند زمین رخ نمی دهد. فرایندهای تکتونیکی باعث خنک شدن سیاره می شود. فوران آتشفشان ها و مواد مذاب نیز باعث آن می شود تا دمای سیاره در سطح متعادلی قرار داشته باشد.
در ستاره زهره اینگوه فرایندها رخ نمی دهد، از اینرو گرما در هسته آن جمع می شود تا آتشفشان ها در یک فوران دسته جمعی موادمذاب داغ را به سطح ستاره روان کنند که حاوی مقدار زیادی دی اکسید کربن و اسید سولفوریک است و ستاره را به یک گلخانه غول پیکر گازی مبدل می سازد.
آنا داوایل از دانشگاه « پاریس جنوبی» در « اورسه» فرانسه و همکاران وی این نظریه را رد کردند و در آزمایشگاه مدل مینیاتوری ستاره « زهره» را ساختند و اثرات فرایندهای تکتونیکی در سنگ های آن را کشف کردند.
برای دانشمندان این موضوع جالب است که بفهمند « تاج» ها در « زهره» چگونه ایجاد می شود — بلندی های اسرارآمیز بر سطح ستاره « زهره» که حاوی شکاف ها و فرورفتگی های زیاد است. آن ها در سال 1983 میلادی توسط دستگاه فضایی « زهره —15 و زهره —16» ساخت شوروی کشف شدند و تاکنون بحث ها در باره طبیعت آن ها در بین دیرینه شناسان ادامه دارد.
زهره جوشان
اکثر محققان معتقدند که این نوع ساختارها در آن جاهایی ظاهر می شوند که جریان های مذاب داغ از عمق ستاره بیرون زده و بر سطح آن جاری می شود. وقتی چنین فورانی رخ میدهد بخش اعظم این مواد مذاب دوباره به هسته زهره برمی گردد و بخش کمی از آن روی سطح ستاره باقی می ماند و گنبدهای زیادی با گودرفتگی در وسط آن ها ایجاد می شود.
به گفته «داوایل» آنچه باعث جلب توجه تیم او شد، آن بود که آیا جریان های سطحی زهره قادر هستند پوسته سیاره را وادار به « سفر بسمت هسته» زهره کنند و بدین ترتیب چرخش سنگ ها را به شکلی که روی زمین رخ می دهد موجب شوند. از آنجا که امکان نظارت بر زهره از زمین فوق العاده محدود است ، دانشمندان با استفاده از مخلوطی از ذرات نانو به مطالعه این روند پرداختند که تقلیدی از هسته « ستاره صبح» بود.
این مخلوط از دو لایه تشکیل شده بود — ذرات نانو در یک لایه « پوشش مایع» در مخلوط ناچیز بود و لایه ذرات نانویی بر سطح « مایع» (چیزی شبیه دوغاب) که شبیه پوسته زهره بود. با گرم کردن این « دوغاب» محققان می خواستند ببینند آیا ذرات نانو « پوشش» می تواند لایه به حد کافی متراکم و بی حرکت سطح را به سمت خود بکشاند یا خیر.
همانطور که محققان مشخص کردند این امر در واقع می تواند رخ بدهد — جریان آب جوشان که به سطح « زهره» فوران می کند بتدریج تکه های کوچکی از « پوسته» را می کند که به دلیل وزن خود در داخل پوشش « ستاره» غرق می شود. بر خلاف قاره های سیاره زمین، اینگونه بخش های پوسته همیشه کوچک هستند و از اینرو اثرات این فرایند برای ناظران مداری قابل رویت نخواهند بود.
به عقیده داوایل و همکاران وی، « تاج» ها و شکاف ها و دره ها را می توان دید که تقریبا تمام سطح « زهره» را پوشانده اند. تمام این تغییرات گویای آن است که فرایند تکتونیکی در سیاره « زهره» رخ می دهد. بدین ترتیب دیرینه شناسان به تجدید نظر در تئوری مربوط به تبدیل زهره به « سیاره جهنمی» و دور ماندن زمین از چنین سرنوشتی پرداختند.
