لذا در نبردهای واقعی که اکنون در عراق و سوریه در جریان است، ما تنها شاهد بکارگیری آن دسته از تجهیزات قدیمی هستیم که سالها مورد آزمون قرار گرفته اند.
تانک ها، هنوز هم نقش بسزایی را در میادین جنگ ایفا می کنند. اگر ما به تانک های درگیر در جنگ سوریه توجه کنیم، متوجه می شویم که همه آنها در دوره اتحاد جماهیر شوروی ساخته شده اند. با توجه به اینکه طراحی و تولید آنها متعلق به سال های 1950 و 1960 است، اما سادگی و اطمینان در استفاده از آنها، هنوز هم می تواند قابلیت رزمی خود را به رخ حریفان بکشند.
تانک "تی — 55"
قدیمی ترین تانک مورد استفاده در سوریه، "تی — 55" است. این تانک در زمان اتحاد شوروی طی سال های 1958 تا 1979، در خط تولید قرار گرفت و توانست ویژگی ممتاز خود را به اثبات برساند. تاریخچه تولید این تانک به سال 1946 باز می گردد، زمانی که پس از پایان جنگ جهانی دوم، تانک های "تی — 54" جایگزین تانک های افسانه ای "تی — 34" شدند. تانک های جدید دارای موتوری قوی و توپ 100 میلی متری بودند. اما در شرایط بالا گرفتن "جنگ سرد" بین اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا، طراحان و دست اندرکاران نظامی کشور به این نتیجه رسیدند که اگر "جنگ سرد" تبدیل به جنگ تمام عیار شود، با توجه به اینکه در آن دوره هم اتحاد شوروی و هم آمریکا به فناوری تولید تسلیحات هسته ای دست یافته بودند، نزاع آنها می توانست ماهیت اتمی پیدا کند. لذا برای شرکت در چنین جنگی، تانک ها باید از پوشش حفاظتی ویژه ای برخوردار می شدند. به همین دلیل در سال 1957، مقدمات فعالیت بر روی تانک جدید آغاز گردید. تنها پس از یک سال تانک "تی — 55" به خدمت نیروهای مسلح شوروی درآمد. این تانک به توپ 100 میلی متری و موتور 580 اسب بخاری که در آن زمان از قوی ترین ها بود، مجهز گردید. تعداد خدمه 4 نفر و وزن آن نزدیک به 36 تن بود. اصلی ترین امتیاز "تی — 55"، وجود مجموعه یکپارچه حفاظت فعال و سیستم دفاع ضد اتمی بود که حتی در صورت بروز انفجار هسته ای، توان رزمی خود را از دست نمی داد. این سیستم همچنین دارای تهویه صافِش (فیلتراسیون) ویژه ای بود که نفوذ ناپذیری بدنه و برجک تانک، و تزریق هوای تصفیه شده به خدمه را تامین کرده و با داشتن پمپ های گریز از مرکز (سانتریفوژ)، از ورود غبار و دیگر عناصر رادیواکتیوی به داخل تانک، جلوگیری می کرد.
طراحی و سازه تانک "تی — 55" به قدری قابل اطمینان بود که تولید آن بیش از 20 سال، از 1958 تا 1979 به طول انجامید و به بسیاری از کشورهای جهان از جمله سوریه، صادر گردید. در طول سال های تولید، بیش از 23 هزار دستگاه از این تانک ساخته شد.
تانک "تی — 62"
علی رغم درجه اطمینان بالا و طراحی مناسب "تی — 55"، در اواسط سال های 1950 میلادی، برخی از پارامترهای این تانک نسبت به همتایان آمریکایی و اروپایی خود، افت کرد. آنها مرتبط با حجم تسلیحات و پوشش زرهی تانک بود. بنابراین طراحان روس شروع به ساخت تانکی کردند که پاسخگوی شرایط آن زمان باشد. تانک جدید نام "تی — 62" را به خود گرفت و از سال 1961 وارد نیروهای مسلح شوروی گردید. لازم به توضیح است که تفاوت تانک جدید نسبت به تانک "تی — 55"، بکارگیری توپ جدید بدون خانِ 115 میلی متری و همچنین بهتر شدن پوشش زرهی آن بود. تعداد خدمه 4 نفر و وزن آن به 37 تن می رسید. سیستم حفاظتی و دفاع ضد اتمی آن نیز حفظ گردید. با اینکه "تی — 62" بهینه شده تانک "تی — 55" است اما قابلیت های رزمی آن نسبت به سلف خود، به مراتب پایین تر بود. بنابراین تولید آن در سال 1975 متوقف گردید. با این حال بیش از 20 هزار دستگاه از این نوع تانک تولید و به بسیاری از کشورهای جهان صادر گردید.
تانک "تی — 72"
قابل توجه ترین تانک در میان تانک های موجود در جنگ سوریه، تانک های معروف "تی — 72" است. در حال حاضر این تانکِ مطمئن و بی درد سر، در اکثر درگیری ها در سراسر جهان، مورد استفاده قرار می گیرد. طراحی "تی — 72" در اواخر سال های 1960 شروع گردید. این تانک در 7 اوت 1973 وارد واحدهای زرهی ارتش شوروی گردید. "تی — 72" مجهز به توپ قدرتمند 125 میلی متری و موتور 780 اسب بخاری شد. با داشتن بهترین امکانات زرهی، وزن آن نسبتا کم بود (41 تن). مطلوبیت و اطمینان این تانک به اندازه ای بود که هر کشوری خواهان در اختیار گرفتن آن در نیروهای مسلح خود بود. "تی — 72" به غیر از شوروی به 10 کشور از جمله هند، عراق، لهستان، چک واسلواکی صادر و در یوگوسلاوی تحت لیسانس تولید می شد. یکی از اصلی ترین تانک های چین، "تایپ 99" است که بر اساس تانک "تی —72" ساخته شده است. در مجموع بیش از 30 هزار دستگاه " تی — 72" در طول زمان تولید آنها از درب کارخانجات دفاعی خارج شده است که سوریه نیز از داشتن آنها بی نصیب نمانده و تا آغاز درگیری ها و بروز جنگ داخلی، تعداد آنها به 1500 دستگاه می رسید.
سازه و طراحی "تی — 72" بگونه ای است که از قبل، پتانسیل هرگونه بهینه سازی، پیش بینی شده است. به همین دلیل، با اینکه تولید آنها در سال 1992 به پایان رسیده است اما در بسیاری از کشورها حتی تا به امروز شاهد انجام تغییرات بر روی آنها هستیم. این تانک ها با کمترین هزینه می تواند بهینه و نوسازی شوند و در نتیجه با تانک های جدید گران قیمت غربی، رقابت کنند.
هر سه مدل تانک فوق الذکر که تولید آنها ده ها سال پیش متوقف شده است، هم اکنون بین طرفین درگیر در سوریه مورد استفاده قرار می گیرند و به نظر می رسد که این "کهنه سربازانِ" آزمون دیده در طول زمان، هنور هم می توانند همگان را به تعجب وا دارند.
