سفر رسمی حسن روحانی، رئیس جمهور ایران به دعوت ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از 27 تا 28 ماه مارس برگزار خواهد شد. مذاکرات کنونی، جنبه های همکاری دوجانبه و اوضاع در خاور میانه را در نظر خواهد گرفت. این دیدار از نظر سیاسی و معیارهای تجاری — اقتصادی مناسبات دو کشور اهمیت زیادی دارد. روسای جمهور دو کشور چه مسائلی را بررسی خواهند کرد؟
ولادیمیر ساژین کارشناس سیاسی و خاور شناس روسیه در این خصوص گفت: شایان ذکر است که رئیس جمهور در ایران — دومین شخصیت عالیمقام در کشور است. در واقع می توان او را نخست وزیر منتخب مردمی نامید. از اینرو مطابق با پروتکل، رئیس جمهور روحانی 27 ماه مارس ابتدا مذاکراتی با دمیتری مدودوف، نخست وزیر روسیه خواهد داشت. به احتمال قرین به یقین، کارمندان عالیمقام در عرصه اقتصادی دو کشور، بطور نهایی مسائل مناسبات دوجانبه در رشته بازرگانی، اقتصاد ، صنعت ، انرژی و کشاورزی را به بررسی خواهند گذاشت و به بحث در خصوص تشکیل رژیم های ترجیحی تجارت بین اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران ادامه خواهند داد.
ولادیمیر ساژین در ادامه گفت: « مهمترین رویدادها در روز 28 ماه مارس زمانی رخ خواهد داد که رئیس جمهور پوتین و رئیس جمهور روحانی با یکدیگر ملاقات کنند. در اینجا همه چیز سیاسی خواهد بود، مسائل مالی — اقتصادی و البته سیاست خارجی.
روسیه — ابرقدرت جهانی و ایران — ابرقدرت منطقه ای — نقش مهمی در خاور میانه بازی می کنند. تأثیر و نفوذ این دو کشور در تمام نقاط جهان به ویژه نقاط داغ در خاورمیانه محسوس است. از اینرو رهبران دو کشور در باره موضوعات مختلفی در کرملین مسکو صحبت خواهند کرد.
بدون شک، در گفتگوی پوتین و روحانی، توجه خاصی به سیاست دولت جدید آمریکا به ریاست دونالد ترامپ خواهد شد. این سیاستی است که توسط اکثر سیاستمداران آمریکایی مورد حمایت قرار می گیرد و حاوی نکات شدید ضد ایرانی است. چندی پیش، در مجلس سنای امریکا، طرح قانونی به بررسی گذاشته شد که کاخ سفید را موظف خواهد ساخت تحریمهایی بر علیه آن شخصیت های برقرار کند که با برنامه موشکی ایران در ارتباط هستند.
مسکو در این شرایط پیچیده و دشوار چگونه باید عمل کند که ضرورت عینی توسعه مناسبات همه جانبه با تهران در نظر گرفته می شود و بطور همزمان باید مانع از مقابله با واشنگتن شد؟
کل مناسبات در چند ضلعی روسیه — اسرائیل — عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی و ایران را باید همانا از این جنبه بررسی کرد. مناسبات خوب و حتی دوستانه کرملین با این کشورها باعث شور و شعف تهران نمی شود.
در این رابطه مسأله سوریه که در آنجا روسیه و ایران در یکسوی سنگر مبارزه با تروریسم قرار دارند به این موضوع مربوط می شود. این دو کشور بطور مشترک در میدان نبرد سوریه عمل می کنند ، اما هیچکس این نکته ار پنهان نمی کند که مسائل معین و عدم درک در مواردی بین آن ها وجود دارد. در این رابطه ، موضوع درگیری سوریه در مذاکرات مسکو بررسی خواهد شد.
اما با توجه به اهمیت بحث سیاسی، دستور روز دیدار مسکو رئیس جمهور روحانی بیشتر به موضوع مالی و مناسبات تجاری — اقتصادی دو کشور اختصاص خواهد داشت.
تماس های تجاری روسیه و ایران از تاریخ بیش از 500 سال برخوردار است که فراز و نشیب های زیادی را از سر گذرانده است. هم اکنون می توان به مطالعه این تاریخ و به ویژه تجربیات سال های اخیر پرداخت و به نتایجی رسید که با کمک آن ها بتوان موانع در راه توسعه روابط روسیه — ایران را رفع ساخت.
مسکو و تهران کارهای زیادی در پیش دارند ، زیرا در سالهای اخیر گردش کالا بین دو کشور در حد 2 میلیارد دلار است که رقمی بسیار کم برای اقتصادی های دو کشور بزرگ روسیه و ایران است.
انتظار می رود که در جریان سفر روحانی، بیش از 10 قرارداد بزرگ تجاری — اقتصادی بین روسیه و ایران به امضا برسند. انشاء الله این قراردادها به مرحله اجرا گذار کنند. زیرا در سالهای اخیر بین دو کشور مموراندوم های مختلف و موافقتنامه های بسیاری در خصوص مقاصد همکاری به امضا رسیدند، اما فقط تعداد انگشت شماری به قراردادهای مشخص مبدل شدند.
اگر رهبران دو کشور بتوانند مشکلات کنونی را رفع سازند، در آینده، مناسبات بین دو کشور می تواند مثبت تر و سازنده تر پیشرفت کند. در اینجا باید درک شود که در موقعیت کنونی ، روسیه در بازار ملی ایران می تواند بخوبی با کشورهای دیگر رقابت کند. به ویژه با توجه به نقشی که فدراسیون روسیه در امضای برجام هسته ای با ایران ایفا کرد.
همانا به این دلیل تحریم های ضد ایرانی لغو شدند. هم اکنون چشم اندازهای اقتصادی در مقابل ایران گشوده می شود و خاک ایران مرکز مبارزه اقتصادی برای تمام شرکت های بزرگ جهان می گردد.
البته، امکانات روسیه بی حد و مرز نیستند ، اما عرصه هایی هست که روسیه می تواند بخوبی با دیگر کشور ها در بازار ایران رقابت کند از جمله در عرصه سرمایه گذاری.
از جمله عرصه های همکاری می توان از عرصه هسته ای ، انرژتیک، بعضی از بخش های مجتمع نفت و گاز ایران که در این رشته کارهای زیاد صورت گرفته است، نام برد. بعلاوه راه آهن که ایران مدتهاست خواهان جلب روسیه به همکاری در این عرصه است که سرمایه گذاری را نیر در نظر می گیرد. روسیه حدود یک میلیارد یورو در توسعه شبکه خطوط راه آهن ایران سرمایه گذاری کرده است. همکاری جدی نظامی — فنی فدراسیون روسیه و ایران نیز حائز اهمیت است. تمام این موضوعات نیز بررسی خواهند شد.
بی شک سفر حسن روحانی به مسکو ، محرک ضروری برای توسعه و تسریع پیشرفت مناسبات روسیه — ایران خواهد بود.
از سال 2013 میلادی، وقتی حسن روحانی رئیس جمهور ایران شد ، مناسبات بین دو کشور پیشرفت خوبی داشت. ولادیمیر پوتین و حسن روحانی بارها با هم دیدار داشتند و تمام این دیدارها مثبت بودند. بعلاوه، روسای جمهور دائما در حال تبادل نظرات از طریق تماس های تلفنی هستند و ارتباط محکم بین مسکو و تهران در عالی ترین سطح حفظ شده است. در مسکو ، سیاست حسن روحانی و تلاش وی برای نزدیکی با روسیه را مثبت ارزیابی می کنند و می گویند: « جناب رئیس جمهور روحانی، به مسکو خوش آمدید!»
