نرمش قهرمانانه را باید از اردوغان آموخت

اولین جلسه اولین کلاس علوم سیاسی که در دانشگاه رفتم استادمان آمد سر کلاس یک خط روی تخته سیاه کشید یک طرف آن نوشت سوسیالیسم کامل آن طرف نوشت سرمایه داری کامل و بعد گفت مکاتب سیاسی موجود در جهان هر کدام در جایی روی این خط قرار دارند یا بیشتر به این سمت یا به آن سمت.
آن زمان شوروی کمونیست هنوز از هم نپاشیده بود و امام خمینی هم زنده بود و چند سال بیش از انقلاب اسلامی در ایران نگذشته بود.
من هم با آن شور و شوق طرفداری خود از انقلاب برگشتم بلند شدم گفتم ولی ما نظام دیگری به نام نظام اسلامی هم داریم که خود محوری جداگانه است.
استاد که کمونیست بود با عصبانیت گفت نظام اسلامی بدعت است و بنده هم گفتم شما هنوز وابسته به تفکر های عقب افتاده هستید و کلاس به تشنج کشیده شد.
به یکباره استاد من را صدا زد و گفت من گفتم همه حکومت ها جایی روی این خط قرار دارند شما تشریف بیارید روی تخته سیاه و بفرما نظام اسلامی که از آن صحبت می کنی کجای این خط قرار دارد من هم رفتم پای تخته یک نقطه وسط و بالای خط گذاشتم و نوشتم نظام اسلامی و سپس گفتم پس از انقلاب اسلامی در ایران امام خمینی سیستم نوینی بنا کرد که این خط را به هم زد و مثلثی تشکیل داد حال نظام های کشورهای مختلف در این مثلث به سمت یکی از این سه جهت قرار دارند.
برخی دانشجو ها شروع کردند به خندیدن ولی استاد خیلی جدی گفت شما یک نظر دارید که من قبول ندارم وجود دارد باید در مورد آن مقاله بنویسید و از آن دفاع کنید دو هفته فرصت دارید اگر نتوانید از نظر خودتان دفاع کنید تشریف می برید این واحد درسی را حذف می کنید.
وقتی از کلاس بیرون آمدم تعدادی از دانشجوهای سلفی و برخی طرفدار اخوان المسلمین آمدند و از من تشکر کردند واظهار داشتند که کتاب ها و مراجع زیادی برای کمک به تحقیق بنده دارند.
طی دو هفته بعد بنده برخی کتاب هایی که در دسترس بنده بود را آوردم و آنها کتاب های خودشان را آوردند و تعدادی هم از دوستان که امروزه از مسئولین حزب الله و جنبش امل (دو گروه اصلی شیعی در لبنان) هم هستند آمدند و همه با هم نشستیم و یک مقاله تهیه کردیم، خیلی جالب بود همه از دیدگاههای فکری مختلف شیعی و سنی بودند اما کنار هم نشستیم و یک مقاله برای دفاع از یک موضوع با هم تهیه کردیم، بعضی وقت ها هم با هم بحث و جدل داشتیم ولی کار هیچ وقت به دعوا نمی کشید.
همه نظام اسلامی که امام خمینی (ره) بنا گذاشته بود را از خود می دانستند. چه شیعه چه سنی.
در نهایت مقاله ای تهیه کردیم و من از آن در دانشگاه آمریکایی و زیر نظر یک استاد کمونیست دفاع کردم و وی در نهایت این نظریه را پذیرفت و نه فقط بنده این کلاس را با وی گذراندم بلکه بعدها با هم دوستی هم پیدا کردیم و تا زمانی که وی به دلیل تصادف فوت نکرده بود مدام با هم در تماس بودیم.
نمی دانم چه شد که امروزه همان دوستانی که روزی با من نشستند و برای دفاع از نظام اسلامی کمک کردند مقاله تهیه کنیم و با حرف با هم مجادله می کردند ولی در نهایت با روبوسی با یکدیگر خداحافظی با اسلحه به جان هم افتادند. اما می دانم هرچه هست خارج از اراده آنها می باشد. ماجرای اختلاف ها از زمانی شروع شد که ایالات متحده و عربستان سعودی گروه هایی مانند طالبان و القاعده را برای جنگ بر علیه شوروی سابق در افغانستان تشکیل دادند و کار به اینجا رسید که امروزه بسیاری از جوانان مسلمان زیر پرچم گروه های تروریستی جمع شدند.
البته بماند که بسیاری از رهبران کشورهای اسلامی هم از واهمه موفقیت نظام اسلامی در ایران و الگوبرداری دیگر مسلمانان از آن تلاش کردند دشمنی میان شیعه — سنی و حتی شیعه — شیعه و سنی — سنی گسترش یابد.
نمی خواهم از بحثمان خارج شویم.
زمانی که اسلامگراها در ترکیه تلاش می کردند به قدرت برسند ایران از هیچ کمکی برای به قدرت رسیدن آقای اردوغان و حزب مطبوعش دریغ نکرد ولی طی سالهایی که آقای اردوغان در راس کار بود روابط ایران و ترکیه فراز و نشیب های زیادی را شاهد بود.
آقای اردوغان ثابت کرده که تبهر زیادی در نرمش قهرمانانه سیاسی دارد.
آیا واکنش وی در قبال رئیس جمهوری اسرائیل در کنفرانس داووس را به یاد دارید؟
یا سخنرانی های وی در حمایت از مردم غزه و حزب الله لبنان در جنگ بر علیه اسرائیل.
یا رفتار وی پس از هدف قرار گرفتن جنگنده روسیه و یا رفتار وی با اعضای اتحادیه اوروپا و ایالات متحده و یا همسایگان خود.
وی آنقدر انعطاف پذیر است که بتواند کاری کند همه صحبت های تند او بر علیه روسیه کنار گذاشته شود و بتواند با پرزیدنت پوتین دیدار صمیمی داشته باشد و خود را متحد روسیه معرفی کند در حالی که ترکیه همزمان عضو ناتو ومتحد دشمنان روسیه می باشد.
یا اینکه موضع گیری های تند وی بر علیه اسرائیل به گذشته سپرده شود و مجددا با اسرائیل رابطه بر قرار کند.
آیا رابطه دوستانه وی با سوریه و شخص بشار الاسد و بعد توطئه چیدن بر علیه او را به یاد دارید.
یا اینکه علیرغم اشغال بخشی از شمال عراق و موضع گیری های خارج از عرف بر علیه این کشور به یکباره نخست وزیرش را به عراق بفرستد و تلاش کند روابط با عراق را بهبود بخشد.
اگر بنا باشد به رابطه ترکیه و عربستان سعودی بپردازیم ، خصومت فکری اینان با یکدیگر حتی بسیار شدید تر از خصومت عربستان و ایران می باشد ، ترکیه حامی دیدگاه اخوان المسلمین است و عربستان حامی دیدگاه سلفی وهابی ، دو تفکر کاملا متضاد در میان اهل سنت ، تفکر هایی این روزها در جاهای مختلف در حال ستیز فکری و نظامی با هم هستند، اما می بینیم اردوغان به کشورهای عرب حوزه خلیج فارس سفر می کند و آنچنان با آنها صمیمی برخورد می کند که کسی که پشت پرده تفکر های دو طرف را نشناسد تصور می کند اینان با هم متحد هستند.
اگر امروز اردوغان به تهران سفر کند مطمئن باشید همین رفتار را از خود نشان می دهد و تا با رهبری دیدار و ارادت خود را بیان نکند ایران را ترک نمی کند.
این روزها نیز لحن مراودات ترکیه با برخی از اعضای اتحادیه اوروپا به شدت تند شده اما می توان تضمین داد که پس از گذشت مدت کوتاهی مجددا روابط اینان به حالت عادی و بلکه صمیمی بر خواهد گشت.
در واقع این سیاست آقای اردوغان است که وقتی روابط میان ترکیه و دیگر کشورها رو به سردی و یا قفل شدن گرایش می یابد بلا فاصله فضا را به تشنج می کشاند تا در نهایت کار به آشتی و بازگشت روابط به حالت صمیمی گرایش یابد.
آقای اردوغان شطرنج باز بسیار حرفه ای ای است که می تواند با انعطاف پذیری بسیار زیاد نرمش های قهرمانانه جانانه ای در سیاست خود و ترکیه انجام دهد و در نهایت به نتیجه دلخواه برسد و بیشترین برد را به دست بیاورد.
به نظر می آید باید رفت و در مکتب وی درس سیاست نرمش قهرمانانه پس داد و یاد گرفت چگونه می توان با دشمن سر یک میز نشست و خواسته های خود را از او گرفت ولی چیزی به او نداد و در عین حال کاری کنیم که طرف خوشحال از سر میز بلند شود و مدت ها طول بکشد تا بفهمد چه شده.
مثلا نباید تصور کرد که تنش های اخیر میان ترکیه و برخی کشورهای اوروپایی به نزدیکی ترکیه و روسیه بی ربط است اما می توان اطمینان داشت ترکیه تشخیص داده با توجه به شرایط جدید بین المللی و شرایط حکومت جدید ایالات متحده کفه ترازو کدام طرف است و بیشتر باید کجا را بچسبد و کجا را ول کند.