بسیاری از شرکت های بزرگ دفاعی دو کشور موافقت نامه هایی برای انجام کارهای مشترک امضا کرده اند. باید دید که این توافقات صرفا تجاری هستند یا کمک های ناتو برای گسترش پایگاه های خود که یک سال پیش در لهستان راه اندازی کرده است؟
ناوگان لهستان با کمک فرانسوی ها به روز رسانی می شود. برای اولین بار دو شرکت DCNS و PGZ فرانسه و لهستان توافقنامه ای در حوزه کشتی سازی امضا کرده اند. اتحادیه شرکت های کشتی سازان فرانسه گفته اند که «توافقنامه حاضر صرفا جنبه تجاری داشته است. چارچوب مذاکرات همکاری برای برنامه کشتی سازی لهستان، ساخت دو زیردریایی و دیگر تجهیزات دراین قرارداد آمده است.
این قرارداد شانس خوبی برای صادرات و استفاده از ظرفیت های صنعتی فرانسه است که به نوبه خود بسیار پیشرفته هستند. علاوه بر این، قرارداد حاضر یک بار دیگر مناسبات دوستانه و شراکت را با لهستان برقرار می کند، حال آنکه حزب حاکم لهستان «حق و عدالت» که از محافظه کاران تشکیل شده حتی حاضر به خرید هلی کوپتر از شرکت ایرباس نبودند. کریستان والار استاد حقوق دانشگاه نیس و عضو اتحادیه حقوق امنیت و دفاع فرانسه در این رابطه می گوید: «بی شک صحبت از بهبود مناسبات دو کشور است. قرارداد فروش هلی کوپترهای کاراسال به ارزش بیش از 3 میلیارد یورو فسخ شد. این موضوع یک ضربه اقتصاد قابل ملاحظه بود. علاوه بر این، مشکلات DCNS با موضوع فروش سه زیردریایی مدل اسکورپیون هم حل و فصل شده است. در حال حاضر روابط کاملا خوب است».
طی هفته گذشته آنتونی ماتسرویچ وزیر دفاع لهستان که در سمت معاونت حزب «حق و عدالت» نیز ایفای نقش می کند محورهای اصلی برنامه تسلیحات را توضیح داد. به گفته وی، تا سال 2022 لهستان 14 میلیارد یورو برای خرید تجهیزات نظامی اختصاص خواهد داد. سه زیردریایی و سیستم ضدهوایی، هلی کوپتر و احتمالا «تعداد قابل ملاحظه ای هواپیمای اف 16» اقلام اصلی خرید هستند. با این بودجه آیا لهستان می تواند مجددا به قدرت نظامی در اروپا تبدیل شود؟
البته این فهرست بسیار بزرگ است. بویژه اینکه لهستان یکی از معدود کشورهایی است که تنها 2% تولید ناخالص داخلی را برای بودجه دفاعی در نظر می گیرد. اما این طرح یکی از برنامه های اصلی ناتو محسوب می شود. در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی این برنامه بزرگ است، اما با توجه به هدفی که ائتلاف آتلانتیک شمالی دنبال می کند، کاملا طبیعی است. می توانیم این شرایط را با ارتش بریتانیا مقایسه کنیم که یکی از بزرگترین ارتش های اروپا را در اختیار دارد.»
سیاست ناتو در اروپا بعد از الحاق کریمه به روسیه تغییر کرد. در ماه جولای سال گذشته 28 کشور عضو ناتو در ورشو گرد هم جمع شدند تا جبهه شرقی ناتو را تقویت کنند و همبستگی خود را تحکیم بخشید، بر نگرانی های حاصل از روسیه غلبه کنند. در چارچوب عملیات «آتلانتیک ریسالو» نزدیک به 4 هزار سرباز امریکایی و همچنین تانک ها، توپخانه و ماشین های زرهی راهی لهستان شدند. بعد از پایان جنگ سرد، این اقدام یکی از بزرگترین مانورها نظامی بود. ورشو با خرید زیردریایی امنیت بالتیک در حاشیه لهستان را تامین می کند.
وی در ادامه می گوید، به اعتقاد من این برنامه دو جنبه دارد. 14 میلیارد یورو هزینه می شود، اما باید دید که صحبت از کدام مدل زیردریایی است و کشتی ها و قایق های پاسپانی و دیگر تجهیزات از چه نوع هستند. صحبت از توافقاتی با محورهای متعدد درمیان است. شاید این برنامه در راستای تقویت مواضع ناتو باشد که به این شکل نشان می دهند و می گویند که دو شرکت با هم توافق کرده اند، نه دو کشور. به نظر من هدف فروش تجهیزات است، زیرا سال گذشته فرانسه تعداد قابل توجهی تجهیزات نظامی فروخت که ارزش آن درحدود 20 میلیارد یورو برآورد می شود.
وزیر دفاع لهستان بی اعتمادی خود را به روس ها پنهان نمی کند و می گوید: «باید به آنها گفت: کافی است. پوتین یک رهبر اهل عمل اما تجاوزگر است و می خواهد دوباره امپراطوری خود را بنا کند». البته برنامه نظامی لهستان در مقایسه با سیستم دفاع ضد موشکی اروپا چندان بزرگ نیست. این سیستم از سوی امریکا کاملا حمایت شده و از سوی روسیه به شدت انتقاد می شود. تمامی کشورها امکانات و توانایی های نظامی خود را تقویت می کنند یا دست کم به روز رسانی می کنند. فقط باید بفهمیم که لهستان از امکانات و ظرفیت های خود برای چه کاری می خواهد استفاده کند.
