در مقاله منتشره در مجله PNAS توضیح داده می شود که حفاری ها در شهر باستانی « سیبال» در خاک گوآتمالا، به دانشمندان کمک کرد آثار جدیدی در خصوص علت ناپدید شدن تمدن «مایا» دریافت کنند. تمدن سرخپوستان « مایا» نه فقط بر اثر تغییر آب و هوا، بلکه درگیری ها بین شهرها — دولت ها رخ داده است.
تاکیشی اینوماتا Takeshi Inomata از دانشگاه « آریزونا» در « توسون» آمریکا تعریف کرد: « کاشف بعمل آمد که هر دو مورد ناپدید شدن تمدن « مایا» در دوران کلاسیک و ماقبل کلاسیک، راه مشابهی را طی کرده است. آن ها در یک لحظه ناپدید نشدند — بلکه ناپدید شدن آن ها تدریجی و موج وار بوده است. ابتدا این موج ها کوچک و با جنگ و بی ثباتی سیاسی مرتبط بودند و بعد تغییرات ریشه ای اقلیم رخ داد که در جریان آن شهرهای بزرگ مایا متروک شد. بعد دوباره مردم در آنجا ساکن شدند و دوباره آن نقاط مسکونی متروک ماندند».
آخر الزمان دوگانه
تمدن سرخپوستان «مایا» چند هزار سال به موجودیت خود ادامه داد و « شهرهای مرده» زیادی از خود برجا گذاشت — یادبودهای فرهنگی در شبه جزیره « یوکاتان» که تقریبا در قرن 9 عصر حاضر از صفحه زمین پاک شد. در آن زمان اکثر ساکنان شهرها و روستاهای « مایا» را ترک کردند. دلیل این فروپاشی تمدنی تا کنون موضوع بحث بین محققان است.یکی از دلایل فروپاشی تمدن مایا به نظر تعدادی از باستان شناسان می تواند با خشکسالی مرتبط باشد که تغییر اقلیم ببار آورد و افزایش جمعیت در شهرهای تمدن « مایا» نیز می تواند دلیل دیگر وقوع آن باشد. ثبوت جدی بر تأیید این نظریه در سال 2012 در زمان حفاری ها در خاک « تیکالیا» ، یکی از بزرگترین شهرهای سرخپوستان یافت شد که متخصصان به سیستم بسیار دشوار آبیاری برخوردند که دال بر اهمیت زیاد آب در زندگی ساکنان بود.
اینوماتا و همکارانش با مطالعه اطلاعات جمع آوری شده در « سیبال» یکی از بزرگترین و جنوبی ترین شهرهای «مایا» در آمریکای مرکزی یکی دیگر از دلایل احتمالی ناپدید شدن « مایا» را کشف کردند. متخصصان بیش از 10 سال است که به جمع آوری اطلاعات در این خصوص مشغولند.
به گفته محققان، تمدن مایا دو فروپاشی را از سر گذراند که یکی از آنها تقریبا 700-600 سال قبل از ناپدید شدن کامل تمدن سرخپوستان رخ داد. کشف همزمان « دو آخرالزمان» برای تمدن «مایا» باستان شناسان را وادار به مقایسه آن ها کرد تا بفهمند آیا دلایل وقوع آن ها یکی بوده است یا خیر.
برای دریافت پاسخ این سوال، محققان سعی کردند وضعیتی را مدلسازی کنند که جمعیت شهر « سیبال» قبل از ناپدید شدن تمدن « مایا» تغییر کرده بود. محققان به محاسبه ساختمان ها در سال های مختلف موجودیت تمدن «مایا» پرداختند. باستان شناسان مجبور شدند از جدید ترین فناوری رادیو کربن سن یاب استفاده کنند که محاسبه تاریخ با دقت تا چند سال را ممکن می سازد.
جو سیاسی
اینوماتا و همکارانش بطور کلی 154 اندازه گیری طی سال به انجام رساندند و تصویر کامل تغییر سیمای شهر در چند دهه قبل از فروپاشی کلاسیک و ماقبل کلاسیک را بدست آوردند. معلوم شد شهر « سیبال» دیگر مرکز تمدن « مایا» نبود. این اتفاق بشکلی مغایر با تصورات مورخان رخ داده بود.
شهر « سیبال» و دیگر شهرهای تمدن « مایا» نه بتدریج و یا ناگهانی ، بلکه مرحله ای از بین رفتند. بر طبق آنالیز رادیو کربنی، تقریبا 130 سال قبل از اولین ناپدید شدن شهر « سیبال» شهر وارد فاز بی ثباتی سیاسی شد که یکسری جنگ را در پی داشت. این حملات باعث کاهش شدید جمعیت شهر شد.
بر طبق حفاری های لایه های دیرتر، دوران افت و شکوفایی شهر مرحله به مرحله بوده است. شهر دچار جنگ می شد و بعد ساکنان آن را دوباره می ساختند اما در دوره 300 سال قبل از میلاد، شهر « سیبال» کاملا متروک شد و 500 سال قبل از میلاد بطور کامل ناپدید گشت.
به همین شکل، اوضاع قبل از ناپدید شدن « سیبال» اواخر 600 — مین سال قبل از میلاد رخ داد. در آن زمان شهر از نو ساخته شد و در سال 735 دوباره از هم فروپاشید که محققان شکست در جنگ با شهرهای « آگوآتک» و « دوس — پیلاس» را علت اصلی می نامند. پس از 50 سال وقتی هر دو شهر توسط « تیکال»- بزرگترین شهر- دولت آن دوران — غارت شد ، شهر « سیبال» دوباره احیا شد و عصر نظامی گری را از سر گذراند و بطور نهایی در سال 930 قبل از میلاد پس از جنگی که در سال 889 قبل از میلاد آغاز شد، از بین رفت.
به عقیده محققان، مراحل افت و شکوفایی با سیاست مرتبط بود. اما این بدان معنا نیست که خشکسالی علت اصلی رویدادهای سیاسی نبوده است و حاکمان « مایا» را مجبور به « گسترش فضای زندگی» کرده باشد تا آب و زمین برای کشاورزی بیابند.
