اواسط ماه نوامبر رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه یک سفر دو روزه رسمی به پاکستان داشت. کارمندان عالیمقام و نمایندگان بخش تجاری رئیس جمهور را در این سفر همراهی کردند. در این سفر دیدار رجب طیب اردوغان با ممنون حسین، رئیس جمهور پاکستان، نواز شریف نخست وزیر و راحیل شریف رئیس ستاد نیروهای زمینی پاکستان و دیگر شخصیت های رسمی برگزار شد. رئیس جمهور ترکیه در مجلس پاکستان سخنرانی کرد. دیدار در جو بسیار دوستانه ای برگزار شد. سفر رئیس جمهور ترکیه به پاکستان از چارچوب فقط یک پروتکل ساده فراتر رفته و می تواند پیامدهایی برای ترکیه و پاکستان و همسایگان و بسیاری دیگر از کشورها داشته باشد.
تحکیم مناسبات دوستانه سنتی بین ترکیه و پاکستان یکی از بخش های استراتژی جدید رئیس جمهور اردوغان است که تصمیم گرفت سیاست خارجی کشور را در جهت شرق سمتگیری کند. ترکیه هر چه بیشتر مدعی نقش بازیگر برتر در منطقه خاور میانه است و بر حوادث سوریه تأثیر می گذارد و سعی می کند نفوذ خود را در مناطقی گسترش بدهد که زمانی جزئی از حیطه نفوذ امپراطوری عثمانی بودند. رئیس جمهور ترکیه پس از تحکیم قابل توجه موضع خود پس از سرکوب کودتای نظامی و تار و مار کردن اپوزیسیون ، دیگر حاضر نیست با نقش ترکیه به عنوان « خویشاوند بیچاره» کنار بیاید و مطیع و فرمانبردار به انتظار کمک های رهبران اروپایی بنشیند که تحت هر بهانه ای تصمیمگیری در باره عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا را به تعویق می اندازند.
همانا در زمینه تضعیف آشکار اتحادیه اروپا به دلیل بحران مهاجرتی و تصمیم بریتانیا در باره خروج از اتحادیه و سردشدن شدید مناسبات ترکیه و غرب ، اردوغان تصمیم گرفت توجه خود را به شرق متوجه سازد. سفر به پاکستان و پیوستن به سازمان همکاری شانگهای نیز بخشی از این استراتژی است.
آنچه به پاکستان مربوط می شود، گسترش مناسبات با این کشور، دورنمای بسیار روشنی برای ترکیه ببارمی آورد. اولا پاکستان یکی از بزرگترین کشورهای مسلمان در جهان است و حمایت آن کشور برای ترکیه امتیاز بزرگی در مبارزه بر سر دستیابی به مقام رهبری جهان اسلام خواهد بود که اردوغان در این جهت تلاش می ورزد. بعلاوه، پاکستان ارتش نیرومند و سازمان اطلاعات خوبی دارد که تعامل در این عرصه می تواند کمک خوبی برای عملیات جنگی ترکیه در سوریه و عراق و مبارزه با شورشیان کرد باشد زیرا « دارندگان اطلاعات» می توانند صاحبان جهان بشوند. بالاخره اینکه تجارت ترکیه می تواند سود زیادی از نفوذ در بازار پاکستان بدست آورد و احتمال آن می رود که بخش ساخت و ساز ترکیه بتواند در پروژه های زیربنای پاکستان در چارچوب پروژ بزرگ چین — پاکستان — گذر راه اقتصادی — شرکت کند.
جالب آن است که دوستی ترکیه — پکستان وضعیت استراتژیکی تهران را دشوار می سازد. از یکسو کشورهای عراق و افغانستان در همسایگی ایران قرار دارند که اوضاع در آن کشورها ناآرام است و ترکیه و عربستان سعودی در سمت دیگر که سعی می کنند مانع از رشد نفوذ ایران در منطقه شوند. هم اکنون پاکستان نیز به این کشورها اضافه خواهد شد اگر در مدار نفوذ ترکیه قرار بگیرد. در اینگونه شرایط، طبیعی ترین کار برای ایران تحکیم مناسبات خود با روسیه و هند در تمام عرصه ها خواهد بود- دیپلماتیک، نظامی — فنی، اقتصادی و فرهنگی. تحیکم و تعمیق همه جانبه تجربیات مثبتی که روسیه و ایران در حل و فصل درگیری سوریه و انرژی اتمی و حرارتی و عرصه صنعتی و دیگر رشته ها اندوخته اند بر تحکیم امنیت و ثبات در منطقه و جهان بطور کل تأثیر خواهد گذاشت.
