مسکو موضع خود را در مورد جنبه نوعدوستانه عملیات ائتلاف آمریکا جهت آزادسازی موصل از لوث داعشی را تأیید کرده و گمان میکند که بر اثر ادامه عملیات جنگی ممکن است دهها و صد ها هزار فراری جدید ظاهر شوند. کنستانتین دولگوف مسئول روسیه در امور حقوق بشر در وزارت خارجه این کشور که این را گفته افزود:
«ما بار ها گفتهایم که هنگام عملیات ضدتروریستی باید امنیت اهالی غیر نظامی در نظر گرفته شود. روسیه و مقامات سوریه در حلب این قاعده را رعایت می کنند. آنچه مربوط به موصل است باید گفت که همانطوری که برای ما معلوم است عملیات جنگی به حد زیاد به محله های مسکونی نزدیک شد و مسلماً فرار افراد ساکن تنها رو به افزایش خواهد بود زیرا این خروج به هیچ ترتیبی سازمان داده نشده است».
گفتنی است که عملیات نوعدوستانه ائتلاف از همان ابتدا مایه نگرانی سازمان ملل متحد بود. در گزارش اخیر اداره هماهنگی مسایل نوعدوستانه آن سازمان منتشر شده در تاریخ 22 نوامبر گفته شده که حدود 68 هزار نفر این شهر عراقی را ترک کردند. بیش از دو سوم آنها در دوره ای از اوایل نوامبر تا کنون از موصل فرار کردند. بخشی از آنها راهی دیگر نواحی عراق شده و دیگران در سوریه در حال جنگ پناهنده شدند.
حبیب الطرفی عضو کمیته حقوق بشر عراق در مصاحبه با روزنامه روسی ایزوستیا گفت که مقام های عراق به دفاع از ساکنان غیر نظامی در جریان عملیات جنگی توجه بالا مبذول داشته و اجازه نخواهند داد که فاجعه انسانی رخ دهد. در عین حال نمایندگان کمیته بینالمللی صلیب سرخ و فدراسیون بینالمللی جوامع صلیب سرخ و هلال احمر از دیدگاه دیگری پیروی می کنند. آنها در اعلامیه مشترکی منتشره پس از عملیات آزادسازی موصل از این امر ابراز نگرانی کردند که ممکن است یک میلیون نفر یعنی تقریباً دو سوم جمعیت، موصل را ترک کنند. سازمان عفو بینالمللی ارقام مشابهی دارد. این سازمان همچنین گزارش های منظم در باره شکنجه و قتل افراد غیر نظامی وفادار به حکومت بغداد را منتشر می کند.
در ضمن در خود عراق اعتراف میکنند که مساله فراریان در آینده حاد تر خواهد شد ولی مسئولیت این وضع را بر عهده دولت عراق نمیگذارند. چنین است عقیده وثیق الهاشمی مدیر مرکز تحقیقات استراتژیک عراق وی در ادامه گفت:
«مراحل بسیار مهم آزادسازی موصل هموز در پیش است و بعد از آن عملیات بیرون راندن داعشی ها از شهر تلعفر در 80 کیلومتری غرب موصل شروع خواهد شد. همه اینها ممکن است به این وضع منجر شود که تعداد آوارگان از 68 هزار نفر کنونی تا نیم میلیون نفر افزایش یابد. بیم آن وجود دارد که به مجرد نزدیک شدن ارتش عراق به نواحی اشغال شده از سوی داعش آنها از اهالی غیر نظامی به منزله سپر زنده استفاده کنند. البته مردم با دیدن این جریان پا به فرار می گذارند. ارتش عراق به نوبه خود برای خروج اهالی بیدفاع راهرو ها تشکیل میدهد ولی به خاطر اعمال داعشی ها ثمربخی این خروجی ها خیلی پایین است. بعلاوه عراق از کمبود امنیت در کمکرسانی نوعدوستانه از طرف جامعه بینالمللی گله می کند».