روز اول ماه اکتبر مدت اعتبار قرارداد بین وزارت بازرگانی آمریکا و ICANN بسر رسید. امکان کنترل و اداره شبکه جهانی از واشنگتن سلب شد.
« ایسان» — شرکت مدیریت نام های دامنه و آدرس های آی.پی — در اکتبر سال 1998 میلادی تأسیس شد. وزارت بازرگانی آمریکا به نام دولت آمریکا با این شرکت قراردادی به امضا رساند که بر طبق آن، دولت آمریکا از مقامی در یکی از کمیته های شرکت برخوردار شد که امکان وتو بر تصمیمات شرکت فوق الذکر را به واشنگتن واگذار می کرد.
قرارداد بین شرکت « ایسان» و آمریکا دائما تمدید می شد. بطور فرمال تمام فعالیت شرکت مذکور با کارمندان آمریکایی به توافق می رسید، هر چند وزارت بازرگانی امریکا حتی یکبار هم از حق وتوی خود استفاده نکرد. بسیاری از پیشکوستان اینترنت در سال های 2000 اعلام کردند که کنترل بر اینترنت باید به جامعه بین المللی منتقل شود.
چرا جامعه جهانی از نفوذ آمریکا بر اینترنت می ترسید
بسیاری از کشورها نگران آن بودند که در صورت وخیم شدن اوضاع در عرصه سیاست خارجی، دولت آمریکا ممکن است از نفوذ خود در « ایسان» برای نقض کار بخش های ملی اینترنت و یا سلب حقوق کار با « دامنه ها» در سطح بالا مثلا « دات. رو» روسی و دامنه چینی « دات. سی.ان» استفاده کند.
روسیه و چین بارها این موضوع را مطرح کردند. پاییز سال 2014 میلادی نیکلای نیکیفوروف وزیر ارتباطات روسیه اعلام داشت که زیرساخت اینترنتی دوبله برای افزایش امنیت « رو نت» ایجاد خواهد شد. کمیسیون اروپا نیز به جهانی کردن « ایسان» فراخواند.
جنجال به پا شده در رابطه با ادوارد اسنودن کارمند سابق آژانس امنیت ملی آمریکا نیز تأثیر خود را بر این ماجرا گذاشت. وی مکانیزم پیگرد های عمومی از طرف سرویس ویژه امریکا در سراسر جهان را آشکار ساخت. پس از انتشار مواد افشاکننده در باره برنامه جدید پنجساله توسعه « ایسان» خط مشی استقلال این سازمان توصیف شد.
چرا آمریکا می ترسید کنترل بر اینترنت را از دست بدهد
در سال 2012 میلادی، باراک اوباما که برای دومین دور ریاست جمهوری انتخاب شد، قول داد مانع انتقال کار سازمان IANA به جامعه بین المللی نشود. اما این موضوع باعث نارضایتی جدی اکثر جمهوریخواهان در کنگره شد. محافظه کاران زیاده از حد از این تصمیم رئیس جمهور خشمگین شدند و معتقد بودند که سلب حق وتو بر اقدامات « ایسان» از آمریکا، امنیت ملی کشور را به خطر خواهد انداخت.
به عنوان نمونه آنها خودداری این سازمان از پس گرفتن « دامنه ملی» از ایران ، سوریه و کره شمالی به درخواست یکی از دادگاه های آمریکا و انتقال « دات آمازون» به برزیل ، پرو و 9 شرکت آمریکا را ذکر کردند. بعلاوه جمهوریخواهان می گفتند که « ایسان» ممکن است به دست نیروهای نا مطلوب بیفتد که امنیت و یکپارچگی شبکه جهانی را نقض خواهند کرد.
در سازمان « ایسان» به مخالفت با این موضوع برخاستند و ابراز داشتند که محافظه کاران درک ضعیفی از مکانیزم کار اینترنت دارند و آن را دارایی خاص ملت آمریکا می دانند. بعضی از اعضای کنگره اعلام داشتند که اینترنت با قدرت فکری مهندسان آمریکایی ایجاد شده است و فقط آمریکا می تواند استفاده از اینترنت بطور برابر و آزاد در جهان را تضمین کند.
تحت فشار کنگره، وزارت بازرگانی در سال 2015 بر تمدید قرار داد با « ایسان» اصرار ورزید. بسیاری در سازمان متذکر شدند که «فادر شهاد» رئیس آن زمان سازمان، عمدا مانع از انتقال کنترل به جامعه بین المللی شد.
با وجود شکست سال 2015، باراک اوباما از وعده خود دست نکشید و از قصد سازمان « ایسان» در خودداری از امضای قرار داد جدید با دولت آمریکا حمایت کرد. در سازمان مذکور، برنامه ایجاد ساختار ویژه کنترل بر کار شبکه معرفی شد که نمایندگان کشورهای عضو کمیته دولتی «ایسان» ، کارشناسان و کارمندان در عرصه اینترنت از اعضای آن هستند.
تصمیم وزارت بازرگانی آمریکا در رد تمدید قرارداد با سازمان « ایسان» نارضایتی شدید جمهوریخواهان را موجب شد. دونالد ترامپ کاندید جمهوریخواهان اعلام نمود که این موضوع باعث تشدید نفوذ چین و روسیه و رشد سانسور در شبکه خواهد شد و ایالات آریون، تگزاس و اوکلاهوما و نوادا از وزارت بازرگانی و نهادها و دولت بطور کل، شکایت کردند.
