دانشمندان روسیه فناوری منحصربفردی را طراحی کردند که تغییر مسیر کوه های یخ شناور را ممکن می سازد. اواسط ماه سپتامبر، گروه متخصصان از مورمانسک راهی قطب شد. شرکت کنندگان این مأموریت علمی توانستند 18 آزمایش یدک کشیدن کوه های یخ را به انجام برسانند. وزن بزرگترین کوه یخ از یک میلیون تن بیشتر بود.
چطور می توان کوه یخ را رام کرد؟
کنترل کوه های یخ در دریاهای قطب آرزویی بلندپروازانه و دستیابی به آن فوق العاده دشوار است. هر شاگرد مدرسه می داند که فقط 10 درصد کوه یخ در سطح آب نمایان است و بخش پنهان در زیر آب میتواند به هر اندازه و شکلی باشد. کارمندان « انستیتوی علمی — پژوهشی قطب شمال و جنوب» تصمیم گرفتند راه حلی برای رام کردن کوه های یخ بیابند.
یوگنی ماکاروف معاون مسئول مأموریت علمی، کارمند ارشد علمی انستیتو در این خصوص گفت: « تجربه استفاده از یخ شکن برای یدک کشیدن کوه یخ ، اولین تجربه از این نوع در روسیه است. قبلا تلاش هایی برای انجام چنین آزمایشاتی انجام شده بود اما بی نتیجه بودند — در سال 2006 میلادی، یخ شکن « میخائیل سوموف» سعی کرد کوه یخ را یدک بکشد، اما موفق نشد. آنطور که باید و شاید مقدمات آن آزمایش مهیا نشده بود ، از اینرو تلاش آنها با شکست روبرو شد».
متخصصان انستیتوی قطب شمال، به درخواست « روس نفت» اساس احتمال انجام چنین آزمایشاتی را ایجاد کردند. قرار بود شرکت کنندگان مأموریت علمی 12 آزمایش به انجام برسانند، اما آنها موفق به انجام آزمایشات بیشتری شدند. آلکسی چرنوف رئیس مأموریت علمی « آیس برگ — تابستان 2016» در این خصوص گفت: « 18 آزمایش یدک کشیدن کوه یخ انجام شد که فقط دو آزمایش را شاید بتوان ناموفق نامید. باقی آزمایشات موفق بودند. ماتوانستیم کوه های یخ را از جا تکان بدهیم و جهت شناوری آنها را تغییر بدهیم.»
کوه یخ می تواند پلتفرم های حفاری را از جا بکند، ضرر های زیادی به کشتی ها برساند و کارهای استخراج نفت را به صفر برساند. تنها راه دوری از مسائل زیاد — تغییر مسیر شناوری کوه یخ و یا یدک کشیدن آن به سمت دیگر است. اما این کارها در حرف ساده هستند.
« کوه یخ یک توده عظیم یخ به اندازه و اشکال گوناگون است که برای ما آشکار نیست. ما فقط قله کوه یخ را می بینیم. در زیر آب، کوه یخ میتواند هر شکلی داشته باشد. کوه یخ میتواند برگردد و به سمت دیگر شناور شود و یا با سازه بی حرکت برخورد کند و از روی آن رد شود».
در یدک کشیدن کوه یخ باید خیلی ظریف عمل شود. همیشه نمی توان از قبل دانست کوه یخ چگونه رفتار خواهد کرد. شرایط آب و هوا در دریای آزاد مسائل را دو چندان می کند- امواج، باد و دید بد.
« بزرگترین کوه یخی که ما بدام انداختیم، طول و عرض آن بیش از 150 متر و عمق آن بیش از 100 متر بود — رویهمرفته بیش از یک میلیون تن یخ».
آلبرت موسپان دستیار ارشد کاپیتان کشتی « درانیتسین» در این خصوص گفت: « حجم کشتی 15 هزار تن است. کوه یخی با چنین حجم نمی توان پیدا کرد. حجم آنها بیش از 100 هزار تن است. حداکثر حجم کوه یخ بیش از یک میلیون تن بود. مجبور شدیم دقت زیادی در یدک کشیدن آن بخرج بدهیم تا کابل ها پاره نشوند».
خدمه کشتی نیز از نتایج کارها راضی بود. به گفته شرکت کنندگان مأموریت علمی، همانا کاپیتان کشتی مجبور شد تصمیمات دشواری اتخاذ کند و مسئولیت کارها را به عهده بگیرد.
موسپان گفت: « ما انجام کارها را عالی ارزیابی می کنیم. برای اولین بار چنین آزمایشی انجام می شد. هیچگونه آسیبی به کشتی و تجهیزات وارد نشد. می توان این آزمایش را اساس کارهای آتی قرار داد».
مهمترین نتیجه این مأموریت علمی به گفته شرکت کنندگان آن این است که متخصصان توانستند ثابت کنند که انسان قادر به جابجایی کوه یخ ا ست و انجام این آزمایشات امکانات جدیدی برای کسانی می گشاید که در دریاهای قطب شمال کار می کنند. آنچه ما را بیش از هر چیز دیگر شاد می کند — راه حل های فنی است که ما تا قبل از آغاز آزمایشات بکار بردیم. تمام کارها بخوبی انجام شدند. می توان با اطمینان گفت که اگر چنین وظیفه ای به ما محول شود، مثلا در شرایط جنگی، امکان انجام آن وجود دارد».
