در شمالگان، آمریکا پشت سر روسیه است

در قرن گذشته شمالگان را بر اساس اصل سادۀ نصف النهار تقسیم می کردند. طبق این اصل، بخش عمده شمالگان مربوط به روسیه و بقیه اش به آمریکا تعلق داشت. آن زمان آمریکایان زیاد در فکر این بیابان بی جان که ذخایر آن ارزش سرمایگذاری جدی سیاسی و نظامی نداشته نبودند. طبیعی است که آمریکایان عجله چندانی در عملی کردن پروژه های شمالگان نبوده و بیشتر بر روی گاز شیل حساب می کردند. حالا وضع رقم خرده است.
امروز جهان، شمالگان را دیگر مانند خاور میانه جدید تلقی می کند. بین این دو منطقه شباهت زیاد مانند ذخایر عظیمی نفت و گاز، رفت و آمد دریایی در طول سال و نهایت تنگه ای مثل هرمز و سوئز موسوم به "عبور شمال-غربی" هست. عنوانها یی ذکر شده، نشانه و علایم ژئوپولیتیک آن هستند که به زودی شمالگان، نقطه اصلی تماس عبرقدرت های جهان خواهد بود.
تراز و موقع بازیگران اصلی در این میدان چگونه است؟ به نظر یک کارشناس دانشکده عالی اقتصاد، بازیگر اصلی شمالگان، روسیه می باشد. و نه به خاطر آنکه ذخایر عمده شمالگان زیر آبهای ساحلی روسیه محفوظ است بلکه به دلیل دارا بودن کشتی های یخ شکن.
"محض به خاطر این روسیه امکان فرستادن کشتی های خود به مسیرها یی که دور از ساحل این کشور و همزمان صرف جویی در نزدیک کردن نقطه مقصد است دارا می باشد. قبلاً عبور و مرور کشتی های روسی اقلب در نزدیکی ساحل بود. در موقع یخ بندی آب، کشتی ها در ساحل لنگر انداخته تا 6 ماه بی کار بودند. حالا وضع تغییر خرده است. علاوه بر این، امروز روسیه دارای کشتی های یخشکن با سطح گوناگون نشست و امکان عبور کردن از خلیج و دهان رودخانه می باش که در حقیقت تغییرات کیفی به نفع روسیه ایجاد می نماید. قابل ذکر است که در مجموع روسیه بیشتر از همه، کشتی های یخشکن دارد و در ضمن روسیه، یگانه ترین کشوری است که دارای یخشکنهای اتمی می باشد. می توان از دستاورد ملی کشور سخن زد چون هیچ جایی دنیا چنین کشتی ها ساخته نمی شوند. این غولپیکرهای مجهز با رئاکتر هسته ای هیچ ترسی در مقابل یخ و آبهای خنک شمالگان ندارند. در توسعه شمالگان، گزینه ای جز یخشکن هسته ای وجود ندارد".
در آمریکا، برتری روسیه در شمالگان را بحرانی عنوان می کنند. آمریکایان جداً نگران آن هستند که عقب ماندن در شمالگان، منجر به مغلوبیت راهبردی آنها خواهد بود. محض به این خاطر، در 10 سال آینده آمریکا، برنامۀ سرمایگذاری 15 میلیارد دلار را در منطقه فوق الذکر طرح ریزی کرده است. بیشتر از همه، در ساخت کشتیهای یخشکن که آمریکا از روسیه و حتی کشورهای شمالی دیگر عقب مانده است سرمایگذاری خواهد کرد. آیا در این میدان رقابت، آمریکا متحدی دارد که قادر باشد این عقب ماندگی چشمگیر را جبران کند؟
"بدون تردید، از عبرقدرت های شمالگان ظاهراً فقط آمریکا می تواند با روسیه رقابت کند ولی آنها حقیقتاً فقدان کشتی های یخشکن می باشد. متحدین عمده آمریکا در شرق یعنی کره جنوبی و ژاپن می توانند پایمرد و شفیع آمریکا باشند. کشتی سازی این کشورها در سطح بالا است. ولی کارخانۀ آنان کشتی یخشکن نمی سازد که قادر عبور و مرور در دریای شمال باشد. بنابرین، در هر صورت روسیه در این بخش بازار برتری چشمگیری دارد که باید هدفمندانه در فکر حفظ آن باشد. ولی در شرایط بحران، این کار ساده نیست. شمالگان خواهان سرمایه گذاری عظیم، موثر و طولانی است. سرمایه گذاری که امکان دارد بعد از ده ها سال تأثیر گذار باشد. چین می تواند به کشتی سازی روسی جرئت سرمایه گذاری داشته باشد. و در عمل دیگر این کار را می کند. چین نوسازی و احیای کارخانه شرق دور روسی موسوم به "زوِزدا" که اولین کشتی نفتی یخشکن دارد به سفارش چین می سازد، سرمایه گذاری کرده است و خودش دست به ساخت چنین کشتی یخشکن زده است ولی تعدادش فعلاً کم است. لیکن، ساخت کشتی های یخشکن،گواه علاقه مندی پکن به منطقه شمالگان است.