ایجاد منطقه امن در خاک سوریه توسط تانکهای ترکیه

به گزارش اسپوتنیک به نقل از ایرنا، شبکه خبرترک که خبرنگار آن بطور زنده از منطقه مرزی گزارش می داد، تصاویری از عبور 10 دستگاه تانک، شماری خودروی نظامی و ماشین آلات کاری ارتش ترکیه را نشان داد که در حال ورود به خاک سوریه از منطقه مرزی کارگامیش در نزدیکی شهر جرابلس سوریه بودند.
همزمان شبکه سی.ان.ان.ترک خبر داد پروازهای تجسسی جنگنده های ترکیه برفراز منطقه همچنان ادامه دارد و توپخانه ارتش ترکیه نیز هر ازگاهی به عنوان نشان دادن حضور ترکیه در صحنه و نمایش قدرت ارتش به آتش ادامه می دهند.
عملیات سپردفاع ارتش ترکیه بامداد روز گذشته شروع شد. جنگنده های اف 4 و اف 16 نیروی هوایی ترکیه برای اولین بار وارد حریم فضایی سوریه شده و اهدافی را در مناطق تحت کنترل گروه تکفیری — تروریستی داعش را بمباران کردند. همزمان توپخانه ارتش ترکیه مناطقی که گفته می شد تحت کنترل داعش است را به توپ بست. در ادامه عملیات حدود 1500 — 1000 تن از نیروهای به اصطلاح ارتش آزاد سوریه که در منطقه کارگامیش ترکیه در نقطه صفر مرزی با سوریه کمپ زده بودند، با حمایت 20 دستگاه تانک ترکیه وارد خاک سوریه شدند و ظرف 12 ساعت اعلام شد که شهر جرابلس را به تصرف در آورده اند. نکته جالب توجه اینکه در این عملیات نیروهای ترکیه و به اصطلاح ارتش آزاد سوریه با مقاومت خاصی روبه رو نشدند. گرچه اعلام شد یک نفر از اعضای این گروه کشته و چندین نفر زخمی شدند که به بیمارستانهای ترکیه منتقل گردیدند. همچنین ادعا شد که در این عملیات 45 داعشی کشته شده است.
اردوغان شب گذشته به دنبال دیدار با بایدین گفت: جرابلس کاملا به کنترل در آمده و داعش به جنوب سوریه متواری شده است. از روز گذشته تا امروز نیز گزارشی در خصوص درگیری در مناطقی که ترکیه نیروهای به اصطلاح ارتش آزاد سوریه را مستقر کرده، منتشر نشده است.
جنگنده های ترکیه در حالی وارد حریم هوایی سوریه شدند که بعداز سرنگونی جنگنده روسی در 24 نوامبر سال گذشته با توجه به احتمال مقابله روسیه و به توصیه ناتو، از نزدیک شدن به حریم هوایی سوریه خودداری می کردند.
به دنبال عادی سازی روابط آنکارا — مسکو و گفت و گوهای 19 مرداد ماه گذشته رجب طیب اردوغان رئیس جمهوری ترکیه با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری فدراسیون روسیه در سن پیترزبورگ با محور بحران سوریه، آنکارا پیش از شروع عملیات سپرفرات، روسیه را در جریان امر گذاشت. گرچه وزارت خارجه روسیه از اقدام ترکیه در ورود به خاک سوریه ابراز نگرانی کرد ولی کارشناسان روابط بین المللی در آنکارا مشارکت گسترده جنگنده های ترکیه در عملیات روز گذشته در خاک سوریه را بدون هماهنگی قبلی با روسیه و آمریکا امکان پذیر ارزیابی نکرده اند.
اظهارات روز گذشته جوبایدین معاون رئیس جمهوری آمریکا در آنکارا نیز نشان می دهد آمریکا به طور محدود با عملیات برون مرزی ترکیه در شمال سوریه موافقت کرده و حتی جنگنده های ائتلاف بین المللی ضدداعش به سرکردگی آمریکا نیز در این راستا با ترکیه همکاری داشته اند.
بایدین در خصوص حساسیت های ترکیه در قبال عبور نیروهای پ.ی.د/ی.پ.گ به غرب رودخانه فرات گفت: کردهای سوریه اگر به غرب فرات عبور کنند، آمریکا حمایت خود را قطع خواهد کرد.
بینالی یلدریم نخست وزیر ترکیه نیز دیشب در شبکه خبرترک بر لزوم خروج کردهای جدایی طلب سوری از منبج که اخیرا با خروج داعش کنترل این شهر را به دست گرفته اند، تاکید کرد و گفت: عملیات ترکیه تا خروج این عناصر ادامه خواهد یافت.
همین کارشناسان زمانبندی عملیات برون مرزی ارتش ترکیه را که به دنبال تثبیت اوضاع بعد از کودتای نافرجام 25 تیرماه گذشته و رویکردهای نوین ولی تاکتیکی آنکارا در تعامل با کشورهای منطقه و در راس آن ایران و روسیه ، شروع شد، دارای چندین هدف سیاسی و نظامی ارزیابی می کنند.
به تحلیل کارشناسان اقدامات دیپلماتیک آنکارا در آستانه عملیات، دیدارها و مذاکرات مقامات بلندپایه ترکیه با کشورهای منطقه و تبیین ابعاد و ضرورت های این عملیات موجب شد آنکارا با این عملیات در خاک یک کشور همسایه با واکنش های تند و گسترده روبرو نشود. حتی در برخی از رسانه های ترکیه ادعا شده که آنکارا به طور غیر مستقیم و از طریق روسیه و یا ایران، دولت سوریه را نیز درجریان گذاشته است.
پیش از هر چیز انجام این عملیات بعد از کودتای نافرجام و تزلزل جدی که ارتش ترکیه با دستگیری و اخراج گسترده فرماندهان ارشد آن شاهد، شد، از نظر ترمیم روحیه تخریب شده آن مهم ارزیابی می شود. هرچند که ارتش ترکیه در ورود به خاک سوریه با مقاومتی از سوی عناصر داعش نشد و حتی بنا به برخی از گزارش ها، داعش پیشتر از اقدام ترکیه با خبر شده و منطقه را ترک کرده است.
به باور این کارشناسان ترکیه در واقع چندین سال است که خواهان ایجاد منطقه امن در خاک سوریه با عنوان جلوگیری از هجمه تازه ای از آوارگان سوری بود. آمریکا به این خواسته ترکیه با بهانه های مختلفی مخالفت می کرد. منطقه مرزی که تحت کنترل داعش است حدود 90 کیلومتر است. این بخشی از مرز 911 کیلومتری ترکیه با سوریه می باشد. داعش سالهاست از این طریق توانسته به خاک ترکیه نفوذ کرده و بخشی از پیکارجویان خارجی را نیز از این طریق جذب کند.
همزمان با خروج داعش از منبج و ورود نیروهای پ.ی.د/ی.پ.گ به این شهر که در واقع در غرب رودخانه فرات به عنوان خط قرمز ترکیه قرار دارد، موضوع احتمال کنترل شهر استراتژیک جرابلس و تکمیل ارتباط کانتونهای کرد و ایجاد کریدور کرد در طول مرزهای ترکیه که از شمال عراق شروع و تا کناره دریای مدیترانه امتداد می یابد، مطرح شد که این ترکیه را به حرکت واداشت.
بنیالی یلدریم دیشب بار دیگر تاکید کرد این چیزی نیست که ترکیه به آن اجازه دهد. حفظ تمامیت ارضی سوریه برای ترکیه اصل تغییر ناپذیر است. ایران نیز در این زمینه با ترکیه دیدگاه مشترک دارد.
مقامات ترکیه فعلا زمانی برای خاتمه دادن و یا محدوده این عملیات اعلام نکرده اند، اما از نامی که بر عملیات گذاشته شده مهمترین هدف آن مقابله با ایجاد کریدور کرد در مرزهای سوریه با ترکیه است. از سوی دیگر ترکیه با احیای دوباره نیروهایی که از آنها به عنوان معارضان میانه روی سوری یاد می کند، هم برگ برنده ای در حل بحران سوریه در دست داشته باشد و هم بالفعل با ایجاد منطقه امن در شمال سوریه هم از احتمال نفوذ عناصر داعش به خاک خود جلوگیری کند و هم ارتباط بین پ.ک.ک با کردهای جدایی طلب سوری را کم کرده و در مبارزه با پ.ک.ک دست خود را در داخل قوی کند.
بینالی یلدریم نخست وزیر ترکیه گفته است ظرف شش ماه شاهد تحولات مثبتی در حل بحران سوریه خواهیم بود. او بر لزوم اراده کشورهای منطقه برای توقف خونریزی ها در سوریه تاکید کرده است. نوید وی در حل بحران سوریه با تاکید بر همکاریهای این کشور با ایران و روسیه در عین حال به عنوان نقطه شکستی در رویکردهای سیاست خارجی ترکیه از غرب به شرق ارزیابی می شود.
چنین دیده می شود که آنکارا بالاخره به این باور رسیده است که حل مشکل سوریه بدون پذیرش واقعیتی به نام دولت بشار اسد در آن کشور امکان پذیر نیست و حمایت از معارضان سوری زمینه را برای تبدیل این کشور به جولانگاه سازمان های تروریستی در آورده و هر روز در گوشه و کنار این کشور شاهد حملات انتحاری خونین این سازمان ها هستیم. نعمان کورتولموش معاون نخست وزیر ترکیه به صراحت گفته است، امروزه هرآنچه بر سر ترکیه می آید، ناشی از سیاست های اشتباه خارجی در قبال سوریه است.
اما اهداف و ابعاد و گستردگی عملیات سپرفرات و زمان آن که گویا از مدتها پیش برنامه ریزی شده و نسبت به تحولات جدید در سیاست خارجی منطقه ای ترکیه و رویدادهای منطقه بازسازی شده است، چگونگی اجرا و تحقق اهداف عملیات، با توجه به متغییر های منتطقه و معادلاتی که قابلیت تغییر سریع دارند، در سرنوشت آن و چگونگی پیشرفت تعاملات منطقه ای ترکیه برای حل بحران سوریه بستگی خواهد داشت.