در تاجیکستان یک زن از هر چهار زن از نظر مالی به شوهر خود وابسته است. مدافعان حقوق بشر در دوشنبه در جریان تحقیقات خود به چنین نتیجه نگران کننده ای رسیدند. علت اصلی — سطح پایین تحصیلات زنان است. عالم فصح الدینوف خبرنگار « سپوتنیک» از تاجیکستان گزارش می دهد.
تعداد زنان در تاجیکستان کنونی حدود 4 و نیم میلیون نفر است. مطابق با نتیجه تحقیقات سازمان های ملی مدافع حقوق بشر تاجیکستان، یک میلیون نفر آنها خانه دار هستند. ارقام نشاندهنده آن است که مقام زن در تاجیکستان « حافظ خانه» اعلام شده است.
منیره عنایتووا، کارشناس مستقل تاجیکستان در این خصوص گفت: مطابق با اطلاعات سازمان « سرویس اجتماعی» ، حدود 75 درصد زنان مستعد بکار فاقد شغل و حرفه هستند که مسأله بزرگی است. زنان غیرشاغل، زنانی هستند که سطح تحصیلات عمومی آنها خیلی پایین است».
فقدان تخصص، اشتغال آنها را دشوار می سازد و وابستگی مالی آنها به مردان را افزایش می دهد. مطابق با نتیجه تحقیقات کمیته امور زنان و خانواده وابسته به دولت تاجیکستان، بیش از نیمی از زنان در تاجیکستان از حق انتخاب لباس و دوستان محروم هستند. در اینجور مسائل آنها فقط به حرف نزدیکان خود گوش می کنند. 55 درصد زنان باحجاب، اعتراف کردند که به درخواست شوهر و یا برادر خود حجاب می پوشند. طلاق بدترین چیز برای زنان تاجیک است. بارها اتفاق افتاده است که زنان مطلقه بیسواد جایی برای رفتن ندارند.
کارولینا کلوچفسکایا محقق لهستانی مسائل زنان در تاجیکستان در این خصوص گفت: به دختران از دوران کودکی گفته می شود که وقتی به سن 18-17 سال برسند ازدواج خواهند کرد. این جهت اصلی زندگی آنهاست. وقتی طلاق داده می شوند، نمی دانند چکار کنند. زن رانده شده چه زنی است؟ زنی فاقد شرایط زندگی مناسب که کاملا به خانواده شوهر وابسته است که در اکثر موارد برخورد خوبی نسبت به چنین زنی و بچه هایش نشان نمی دهند. اینگونه زنان دچار افسردگی شدید می شوند.»
به گفته کارشناسان ، هم اکنون مقامات تاجیکستان در حال مطالعه این پدیده نگران کننده هستند و سعی می کنند شدت این مسائل منفی را کاهش بدهند و به اجرای برنامه های از قبیل- سوادآموزی دهساله اجباری برای همه، افزایش سن ازدواج برای دختران و تخصیص سهمیه تحصیلی در دانشگاه ها برای دختران بپردازند. مقامات کمک های مالی جهت حمایت از اشتغال زنان در تجارت خرد و متوسط را در اختیار آنها می گذارند. بمرور زمان، اینگونه اقدامات تأثیر خود را نشان خواهند داد.
دلبر حمیدووا تحلیلگر مستقل از دوشنبه در این خصوص گفت: فرقی نمی کند اگر زنان در خانه کار کنند و یا کارگاه کوچکی از 15-12 نفر راه اندازی شود. تجربه نشان داده است که اگر زنان از سطح معین تحصیلات و حرفه مشخصی برخوردار باشد بطور مستقل می تواند مسائل خود را حل و فصل کند».
در جامعه کارشناسی دوشنبه معتقدند که فعالیت اقتصادی زنان می تواند به تغییرات مثبت در زندگی کشور فراروید. متخصصان از جمله به ارزیابی گروه بین المللی تحلیلی « مک کِنزی» استناد می کنند که به تحقیق در باره زندگی اقتصادی در کشورهای عضو جامعه « همسود» می پردازد. مطابق با نتایج آین تحقیقات، افزایش رشد اشتغال زنان در این یا آن کشور باعث افزایش تولید ناخالص ملی آن کشور به میزان 2 درصد خواهد شد. ناظران همچنین به دولت پیشنهاد می کنند زنان را به سمت های مدیریت جلب کنند. فعلا 90 درصد جای کار در ارگان های اداری دولتی به مردان تعلق دارد.
