به گزارش «تابناک»، موضوع ممنوعیت فروش آیفون در ایران پس از اجرایی شدن طرح رجیستری موبایل در کشور از سوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز به عنوان متولی اصلی طرح، طی چند روز گذشته منجر به بحث و جدل‌های فراوانی شده است.
بر این اساس که عباس نخعی، مدیر کل دفتر مبارزه با قاچاق کالای هدف ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز گفته بود، اگر تا روز اجرای طرح رجیستری، اپل اقدام به ثبت نمایندگی رسمی در کشور نکند، قطعاً همه گوشی‌های تلفن همراه این برند جمع‌آوری خواهند شد و به هیچ عنوان قابلیت رجیستر شدن را نخواهند داشت.
نخعی تأکید کرده بود که ابلاغ جمع‌آوری گوشی‌های تلفن همراه این برند از بازار داده شده است. امروز نیز سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اعلام کرد، با اجرا شدن طرح رجیستری موبایل از ابتدای مرداد، تمام گوشی‌های آیفونی که به تازگی قرار است وارد بازار مصرف شود، به دلیل نداشتن نمایندگی رسمی در کشور قابل استفاده نخواهد بود.
استفاده از آیفون هم اکنون نیز غیر قانونی است!
قاسم خورشیدی اعلام کرد، ۲۸ اردیبهشت امسال دو ماه به وزارت ارتباطات زمان داده شد که این طرح نهایی و اجرا شود و سپس قرار شد، پایلوت طرح رجیستری از ابتدای مرداد ماه آغاز و عملیات اصلی آن تا یکی دو ماه بعد انجام شود.
خورشیدی گفت: بر اساس قانون امور صنفی و حمایت از مصرف کنندگان، هر کالای وارداتی که در کشور توزیع می‌شود، باید شبکه و زنجیره خدمات پس از فروش داشته باشد که تلفن آیفون مربوط به شرکت اپل نمایندگی رسمی در کشور ندارد و سرویس دهی به این برند حتی اکنون نیز مغایر با قانون است.
وی نیز تأکید کرده است: با آغاز به کار عملیات رجیستری موبایل، به گوشی‌های تلفن همراه آیفونی که جدید وارد مدار مصرف می‌شود، سرویس دهی نخواهد شد، مگر اینکه نمایندگی این برند در ایران تأسیس شود، البته ما منع قانونی برای ارایه نمایندگی به این برند را نداریم، مگر اینکه سیاست‌های وزارت صنعت در این زمینه چیز دیگری باشد.
بازتاب تصمیم مسئولان ایرانی در رسانه‌های خارجی
این موضوع و تصمیمات مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا در نوع خود جالب توجه بوده و تعجب بسیاری از کاربران و مشتریان گوشی‌های هوشمند را برانگیخته است؛ اما بازتاب این کار تنها محدود به افکار عمومی داخل نیز نمی‌شود.
روزنامه Japan Times برای اولین بار این موضوع را در سطح رسانه‌های خارجی مطرح کرد که دولت در ایران در پی اجرای طرح رجیستری تصمیم به ممنوعیت فروش گوشی‌های آیفون گرفته است. در حالی که این نشریه به موضوع طرح رجیستری اشاره کرده، به شکلی جالب توجه تناقض اساسی موجود در این تصمیم مسئولان ایرانی را ذکر کرده و گفته است: با این همه، این ممنوعیت خدمات رسانی و فروش عطف به ما سبق نشده و مشمول گوشی‌های آیفون که پیش از این در ایران فروخته شده، «چه به شکل قانونی یا قاچاق» نمی‌شود.
از سوی دیگر رسانه‌های خارجی فعال در حوزه فناوری و ارتباطات نیز به پوشش این موضوع پرداخته‌اند و جلو‌تر از همه وب سایت Apple Insider توجه ویژه‌ای به این موضوع کرده است.
این نشریه نیز با مطرح کردن موضوع رجیستری در ایران، به شکلی جالب توجه به خلا‌های موجود در تصمیم به ممنوعیت فروش آیفون در ایران اشاره کرده است و نوشته: دولت ایران مشخص نکرده که چگونه قرار است دستگاه‌های ثبت نشده را شناسایی کند؛ اما به نظر این کار از طریق یک سیستم ارجاع دهی به ID دستگاه‌ها به همراه پایگاه داده مبارزه با قاچاق و شبکه تلفن همراه صورت خواهد گرفت.
وب سایت Apple Insider تشریح می‌کند: در حالی که اپل تا کنون هیچ حضور رسمی در بازار ایران نداشته، محصولات این شرکت در بازار ایران و از طریق خرده فروش‌های غیر قانونی محبوبیت بسیاری دارد. اپل نیز مانند سایر شرکت‌های آمریکایی بر اساس قانون تحریم‌ها از مراوده اقتصادی با ایران منع شده بود و این در حالی است که گزارش‌ها نشان می‌دهد از سال ۲۰۱۲ به شکلی فزاینده بازار زیرزمینی محصولات اپل در ایران رایج بوده است.
این نشریه اشاره کرده که در سال ۲۰۱۴ اپل اقدامات را برای ایجاد یک شبکه خرده فروشی رسمی در ایران برای فروش محصولات خود صورت داد؛ اما هنوز نمایندگی رسمی این شرکت در ایران وجود ندارد.
تبعات منفی تصمیم مسئولان بر بازار موبایل ایران
کاملا مشخص است که بازتاب بین المللی ممنوعیت فروش آیفون در ایران تا چه حد می‌تواند برای بازار کشور تبعات منفی داشته باشد. انتشار این گونه اخبار در سطح بین المللی قطعا ریسک فعالیت شرکت‌های مختلف در بازار فناوری و کالای دیجیتال کشور را افزایش می‌دهد، زیرا در جایی که این شرکت‌ها دقیقا نمی‌دانند، در آینده دور یا نزدیک قرار است با چه قوانین و تصمیمات جدیدی مواجه شوند، هرگز ریسک سرمایه گذاری جدی در بازار ایران را قبول نخواهند کرد.
این امر در کنار این مسأله مهم مطرح است که خروج شرکت‌های بزرگی مانند اپل از بازار ایران — در حالی که مشکلات بر سر ایجاد نمایندگی این شرکت و سایر شرکت‌های آمریکایی مانند مایکروسافت بسیار اساسی است — منجر به آن خواهد شد که جای این محصولات با رقبای اصلی کره‌ای و چینی آن‌ها پر شود.
این امر به معنی اعطای یک رانت نا‌خواسته به این کشور‌ها و از بین بردن فضای رقابت در بازار موبایل و کالای دیجیتال کشور است. با این همه آنچه مشخص است، اینکه تصمیم مسئولان ستاد مبارزه با قاچاق کالا برای اجرایی کردن این طرح قطعی شده و بدون توجه به تبعات طرح، قرار است به زودی استفاده از هرگونه گوشی هوشمند آیفون — که البته به گفته مقامات این نهاد تا کنون هم غیر قانونی بوده است — به کلی متوقف شود.
