گروه مشترک محققان وزارت دفاع فدراسیون روسیه و انجمن جغرافیای روسیه در جزیره « ماتوآ» به تحقیقات خود پایان می دهد. وسایل زیادی یافت شده اند که بزرگترین آنها هواپیمای ژاپنی است. به گفته الکساندر گوردییف، رئیس دفتر مطبوعاتی منطقه نظامی شرق، « بدنه و بال های سالم مانده هواپیما گویای آن است که Mitsubishi Zero — جنگنده سبک زمان جنگ جهانی دوم بوده است. اسکادریل این جنگنده ها در جزیره « ماتوآ» قرار داشت. روی شاسی، شماره 1733 و تاریخ ساخت 1942 کارخانه بخوبی مشخص است.
شایان ذکر است که در ماه مه سال جاری، جزیره متروک « ماتوآ» در کوریل مورد توجه وزارت دفاع فدراسیون روسیه قرار گرفت. هیأت اعزامی که از جستجوگران حرفه ای، زمین شناسان، شیمیدانان و زیست شناسان و وسایل فنی تشکیل شده بود دو هدف را دنبال می کرد: اولا، آیا این جزیره برای استقرار بخشی از ناوگان اقیانوس آرام مناسب است، دوما انجام تحقیقات در باره ارثی که صاحبان قبلی جزیره در آنجا باقی گذاشته اند.
اولین بار در سال 1711 میلادی از این جزیره نام برده شد. آنجا محل سکونت قوم « آینو» بود. سپس نظامیان ژاپنی نسبت به این جزیره ابراز توجه کردند و قبل از آغاز جنگ جهانی دوم، « ماتوآ» مثل یک دژ قدرتمند دارای شبکه زیر زمینی ارتباطات ، فرودگاه و اسکله و بندر بود. جنگی در « ماتوآ» در نگرفت، هر چند هرازگاهی، سربازخانه های مستقر در جزیره از سوی دریا مورد آتشباری آمریکایی ها قرار می گرفت. پس از تسلیم ژاپن در آخرین روزهای ماه اوت سال 1945 میلادی، نظامیان مستقر در جزیره بدون مقاومت، تسلیم تفنگداران دریایی شدند که از قبل تونل های حفر شده در دل صخره ها را منفجر کرده بودند.
از پروتکل بازجویی ژنرال سوسومی فوساکی، فرمانده گردان 91 پیاده نظام ژاپن: « جزیره « ماتوآ» مهمترین جزیره در بین جزایر کوریل است. این جزیره پایگاه حد فاصل هوایی و بندری برای پهلو گرفتن کشتی هاست. با تصرف این جزیره، پایگاه خوبی برای اجرای عملیات بر علیه « هوکایدو» می توان ایجاد کرد و ارتباط بین جزایر شمالی را قطع نمود.
آمریکایی ها در تصرف این جزیره ذینفع بودند، از اینرو ژاپن نیروهای زیادی در آنجا مستقر کرده بود و از این جزیره بخوبی دفاع می شد. 41 هنگ از این جزیره دفاع می کرد که دستورات را مستقیما از ستاد جبهه 5 دریافت می کرد…»
اواسط قرن بیستم، بخشی از پدافند هوایی شوروی در جزیره « ماتوآ» قرار داشت و بعد نیروی های مرزبانی در آنجا مستقر شدند. اما ساکنان جزیره به کارهای تحقیقاتی اشتغال نداشتند. جزیره در سال 2001 میلادی متروک شد. اما اطلاعات مربوط به تأسیسات دفاعی ارتش ژاپن، آرامش را از مورخان نظامی سلب کرده بود. آنها به دنبال نوعی اسرار نظامی در آنجا می گشتند. اولین تحقیقات داوطلبانه در سال 2003 میلادی در کامچاتکا آغاز شد. یافته ها تا حدی آنها را شگفت زده کرد که 15 هیأت پژوهشی دیگر راهی جزیره شد.
ایرینا ویتِر رهبر علمی و شرکت کننده تمام مأموریت های تحقیقاتی در مصاحبه با « سپوتنیک» گفت: ما اولین کسانی بودیم که به مطالعه عمیق این جزیره پرداختیم. وقتی وزارت دفاع و انجمن جغرافیای روسیه برنامه اعزام هیأت های تحقیقاتی به جزیره « ماتوآ» را طراحی کردند، اطلاعات جمع آوری شده ما برای آنها منبع اطلاعاتی عینی و کاملی بود. در سراسر جزیره و در امتداد آن خندق و ترانشه و غارهای مصنوعی حفر شده است. کوه آتشفشان در شمال از جزیره دفاع می کرد و مهندسان ژاپنی دیگر بخش های جزیره را مبدل به یک سنگر دفاعی نیرومند کرده بودند. تقریبا تمام بخش ساحلی «ماتوآ» در زنجیره ای از سنگرهای سنگی و یا صخره ها حفاظت می شد. سیستم دفاعی از شبکه ارتباط زیر زمینی برخوردار بود و تونل ها بهم راه داشتند. زیر یکی از تپه ها در دل زمین، محل سکونت فرماندهی با حمام زیر زمینی قرار داشت. یک شهر کامل زیر زمینی! ما هنوز به علت ساخت این شهر پی نبردیم. شایعاتی پخش شده بود دال بر اینکه در آنجا، آزمایشگاه های ساخت سلاح های باکتریولوژیکی و پایگاه ساخت بمب اتم قرار داشت، اما ما هیچگونه شواهدی در این خصوص پیدا نکردیم. اولا نمی شد وارد تمام تأسیسات زیر زمینی شد. دوما ما فاقد فناوری های قوی مانند فناوری های کنونی آخرین هیأت اعزامی بودیم. اما باند پرواز را پیدا کردیم که در وضعیت خوبی قرار داشت و تأسیسات بتونی برای بلند کردن و به آب انداختن کشتی را پیدا کردیم. خیلی چیزها طی سالها تحقیقات مشترک پیدا کردیم: از انواع سلاح ها تا چکمه های ارتشی و ظروف آشپزخانه. وسایل یافت شده در جزیره با علایم ژاپنی آنقدر زیاد هستند که از آنها می توان چند موزه تشکیل داد. جزیره بخودی خود یک موزه جنگی زیر آسمان باز است».
محققان کامچاتکا بارها سعی کردند با متخصصان ژاپنی ارتباط برقرار کنند ، اما تقریبا تمام درخواست های آنها بی جواب ماند.
« یکبار مدالی پیدا کردیم آن را پاک و تمیز کردیم. روی آن نوشته شده بود: فارغ التحصیل ژیمنازیوم شهر « سیمونوسکی». از طریق وزارت امور خارجه از مقامات ژاپن تقاضا کردیم صاحب این مدال را پیدا کنند و اگر خویشاوندان او هنوز زنده هستند ما این مدال را به آنها خواهیم داد. در جواب گفتند که خواندن نام ممکن نشد. این یگانه تلاش ما برای برقراری تماس با ژاپنی ها نبود، اما تمام تقاضای های ما به دیوار « عدم درک» برخورد می کرد…»
ایرینا ویتر گفت با جمعبندی نتایج تحقیقات، سوالات بیش از جواب هاست. همکاری با مورخان ژاپنی می توانست به گشایش صفحه جدیدی از جنگ جهانی دوم مساعدت کند.
