در تاجیکستان طراحی استراتژی جدید رشد آغاز شده است. این برنامه تا سال 2030 پیاده خواهد شد. اولین طرح این سند در همایش اقتصادی در دوشنبه بررسی شد. عالم فصح الدینوف خبرنگار « سپوتنیک» در این خصوص گزارش می دهد.
در تاجیکستان طرح رشد تا سال 2020 میلادی وجود دارد. با توجه به تاریخ پایان این برنامه، آن را نمی توان برنامه استراتژیک نامید. برنامه کنونی بیشتر یک طرح تاکتیکی است. از اینرو مقامات تاجیکستان تصمیم گرفتند به آینده دورتری بنگرند. نقش جامعه کارشناسی و بخش بروکراسی در طراحی این برنامه موثر بود. بعضی از طراحان استراتژی رشد پیشنهاد می کنند پایه اقتصادی بر افزایش کارایی رشته صنعت و کشاورزی استوار شود. مخالفان آنها به بخش خدمات ، تجارت، توریسم، فناوری انفورماتیک توجه می کنند. این رشته ها از مزایای مشخصی برخوردارند.
کنستانتین بوندارِنکو رئیس سازمان اجتماعی « مرکز بازار آزاد» در دوشنبه در این خصوص گفت: نمی توان گفت که تولیدات صنعتی آن چیزی است که تاجیکستان نیاز زیادی به آن دارد. شاید بخش خدمات از قابلیت رقابت بیشتری برخوردار باشد. به عنوان مثال، فناوری انفورماتیک. هیچکس از این عرصه حمایت نکرده است. سطح مالیات در این رشته بالاتر از دیگر رشته هاست. اما تا این اواخر پیشرفت خوبی داشته است. نمونه هایی هستند که بخش های دیگری بطور غیر منتظره رونق می گیرند و نه آن رشته هایی که در نظر گرفته شده بودند».
مخالفان این نظریه معتقدند که رشد و توسعه بخش صنعتی و تولید ضروری است. هم اکنون ارقام واردات کالاها سه بار بیش از قبل است. بدین ترتیب کشور نمی تواند نیازهای ارزی در خرید کالاهای وارداتی را به حساب کالاهای صادراتی خود تأمین کند.
کارشناسان معتقدند که فرایند جایگزینی واردات محتاج یکسری کامل اصلاحات و نه فقط در بخش قانون اساسی است. مهمترین نکته — مدرنیزه کردن کارخانه هاست. هم اکنون بیش از 80-70 درصد تجهیزات کارخانه های تاجیکستان فرسوده شده اند. تاجیکستان فاقد فناوری به روز رسانی این تجهیزات است. از اینرو کارشناسان پیشنهاد می کنند از مدل واردات خطوط تولید و تجهیزات خارجی استفاده شود که سرمایه زیادی می طلبد اما به مرور زمان سودآور خواهد بود. به گفته اقتصاددانان نمی توان بطور کامل واردات را جایگزین کرد. تا سال 2030، تاجیکستان می تواند در 20 جهت مهم در بازار داخلی و صادرات را فعالیت کند.
جمشید علی جانوف متخصص تاجیک دو جهت را مد نظر قرار داد: تاجیکستان در آینده نزدیک می تواند در رشته مواد غذایی و صنعت نساجی واردات را کاهش بدهد. در رشته نساجی منظور پردازش پنبه است که کشور آن را وارد می کند. اگر بتوانیم پردازش اولیه پنبه را به 60 درصد برسانیم جای کار اضافی ایجاد خواهد شد».
مطابق با داده های بانک جهانی، تاجیکستان یکی از فقیرترین کشورها در فضای مابعد شوروی است. این جمهوری تا 70 درصد وابسته به واردات است. محصولات وارداتی شامل پوشاک، کفش، وسایل معیشتی و مواد غذایی استراتژیکی از جمله، آرد، کره و سیب زمینی و شکر است. مقامات با انتخاب راه جایگزینی واردات، روی حل دو مسأله حاد حساب می کنند- باثبات کردن توازن تجاری و رونق بخشیدن به بازار داخلی کار. اما با دست خالی نمی توان به بازسازی صنعتی پرداخت. تحلیلگران به یک نکته دیگر توجه می کنند و آن اینکه آیا جمهوری از سرمایه انسانی ، کادرهای مهندسی برای جهش صنعتی برخوردار است؟
