همایش بین المللی اقتصاد سن پترزبورگ، انگیزه ای برای ارتباطات اقتصادی ایران و روسیه

در این همایش 12 هزار نفر از 130 کشور جهان شرکت داشتند ، 332 توافق به مبلغ 1.024 تریلیون روبل امضاء شد. ایران برای روسیه یکی از مهم ترین شرکت کنندگان این همایش بود. چه چشم اندازهای همکاری روسیه و ایران پس از این همایش مشخص گردید؟ تحلیل گر سیاسی و شرق شناس ولادیمیر ساژین در این باره می گوید:
پس از حل مسئله ی هسته ای ایران در تاریخ چهاردهم ژوئیه سال 2015 و آغاز روند لغو تحریم ها ، ایران به مرکز جذب سیاست و کسب و کار تبدیل شد.
نیازی به گفتن نیست که ایران یکی از نقش های برجسته ی سیاسی و نظامی را در منطقه ی مهم کره زمین یعنی آسیای غربی بازی می کند جایی که خاور میانه، قفقاز، منطقه ی دریای خزر و آسیای مرکزی قرار دارند.
ساژین ادامه میدهد: ایران ، منبع مهم منابع هیدروکربی است. این کشور 10 درصد منابع و ذخایر جهانی نفت (158 میلیارد بشکه — جایگاه چهارم در جهان) و 18.2 درصد از گاز طبیعی (34 تریلیون متر مکعب — جایگاه اول در جهان ، روسیه 32.6 تریلیون متر مکعب — جایگاه دوم را دارد) را داراست. محدوده ی ایران برای حمل و نقل محصولات گاز و نفت و به طور کل ارتباطات حمل و نقلی " شمال — جنوب" ، " شرق- غرب" ، واقعا ارزشمند است. ضمن آنکه ایران با جمعیت هشتاد میلیون نفره ، یکی از ارتش های بزرگ در جهان را در اختیار دارد که به طور عینی خارج از رقابت های سیاسی خارجی و درون کشوری ، عامل تصمیم گیری در سیاست منطقه ی آسیای غربی و جهانی به شمار می رود.
ساژین تاکید می کند: روسیه نمی تواند این کشور آینده دار را هم در طرح سیاسی و هم تجاری — اقتصادی از دست بدهد. ایران به نوبه خود حتی پس از معاهده ی هسته ای با دشواری های واقعی روبرو می شود که از عدم اعتماد قدیمی از جانب آمریکا و بسیاری از ساختارهای کسب و کار جهانی ایجاد شده است. بنابراین برای تهران ارتباطات شراکتی با مسکو ، یک ضرورت مهم و درجه اول محسوب می شود.
باید مستقیما گفت که علی رغم فعال شدن آشکار و واضح دیدارها، مذاکرات در سطوح مختلف و از جمله در سطح عالی و در زمینه های گوناگون ، در سال های 2014 تا 2016 تعداد بی شماری از توافق ها منعقد گردیده و حتی چند پروژه نیز به مرحله ی اجرایی رسیده اند. به طور مثال توافق برای ساخت دو واحد انرژی در نیروگاه اتمی بوشهر توسط روسیه ، توافق برای مدرنیزه کردن راه آهن ایران ، قرارداد اکتشاف زمین شناسی سنگ آهن، توافق بین " روس نفت گاز استرویم" و شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران در خصوص ایجاد شرکت مشترک برای تولید کود شیمیایی ، قرارداد برای ارسال خودرو به ایران است. اما برای دول اقتصادی بزرگ این میزان بسیار کم محسوب می شود.
همایش بین المللی اقتصاد سن پترزبورگ به میدانی تبدیل شد که هیات های روسیه و ایران تلاش می کردند نبض قدرتمند جدیدی را در ارتباطات روسیه و ایران بدمند. از ایران هیات نمایندگان به ریاست وزیر صنعت و معدن و تجارت آقای محمد رضا نعمت زاده در این همایش شرکت کردند.
روس ها و ایرانی ها دیدارها و مذاکرات متعددی داشتند. وزیر انرژی روسیه الکساندر نوواک ضمن صحبت در خصوص چشم اندازهای ارتباطات کاری روسیه و ایران تاکید کرد که روسیه و ایران می توانند در آینده ای نزدیک پروژه هایی به میزان 40 میلیارد دلار را عملی کنند. در حال حاضر به گفته ی نوواک ، دو قرارداد بزرگ به مبلغ 2.5 میلیارد دلاربا ایران آماده شده و منابع مالی آن نیز پیدا شده اند. وی خاطر نشان نمود: " این قرار دادها به دو نیروگاه حرارتی ، چهارواحد 350 مگاواتی در چهارچوب توسعه ی انرژی برق ایران و همچنین بازسازی خط راه آهن است. "
زمینه ی مهم همکاری ، ارسال محصولات کشاورزی و مواد غذایی از ایران است. معاون اتاق صنعت و بازرگانی ایران پدرام سلطانی گفت: " چندی پیش روسیه ، قرار با ترکیه را در زمینه ارسال مواد غذایی لغو کرده است. در آینده ای نزدیک ما می توانیم نیاز زیاد روسیه در این نوع از محصولات غذایی را تامین کنیم."
کلا برای همکاری مشترک طرفین روسیه و ایران ، 55 پروژه ی اولیه در زمینه ی انرژی ، ساخت و ساز ، پایانه های دریایی ، خط راه آهن و غیره برگزیده اند. آیا این طرح های اقتصادی به مرحله نهایی می رسند؟ مسئله این است.
مهدی سنایی ، سفیرجمهوری اسلامی ایران در روسیه ، که کارهای زیادی را برای توسعه ی ارتباطات دوجانبه انجام داده است در همایش سن پترزبورگ گفت: " برای ما ارتباطات به طور جدی توسعه می یابند در سطح عالی و در سطوح مختلف. گفتگوی سیاسی در جریان است و ارتباطات جنبه ی استراتژیکی دارند. "
ساژین خاتمه میدهد: " می خواهیم امیدوار باشیم که در زمینه ی تجاری — اقتصادی ارتباطات ایران و روسیه چنین جنبه ی استراتژیکی نیز به دست آید. "