مقامات ترکیه در حال بحث و بررسی اقدامات متقابل در پاسخ به لایحه جدید مجلس آلمان و تایید نسل کشی ارمنی ها به دست امپراطوری عثمانی است. پیشتر گفته شده بود که واکنش ترک ها با احتساب واقعیت های اقتصادی خواهد بود.
باید دید که اقدامات متقابل آنکارا در رابطه با برلین چیست؟ ترک ها همکاری های بین دو کشور را چطور ارزیابی می کنند؟ نقش آلمان در اقتصاد ترکیه و نقش ترکیه در اقتصاد آلمان چیست؟
مرات بیلخان رییس سابق دپارتمان برنامه ریزی راهبردی وزارت امور خارجه ترکیه و قائم مقام مرکز مطالعات راهبردی ترکیه — آسیا در این رابطه می گوید: «مناسبات اقتصادی ترکیه — آلمان بر مبنای سود متقابل استوار است. حجم سرمایه گذاری ترک ها در آلمان حدود 70 میلیارد یورو است. ترکیه برای آلمان از جایگاه استراتژیک برخوردار است. قلمروی ترکیه برای آلمان در حکم منطقه ترانزیت و کانال ارتباط با آسیای مرکزی، خاور میانه و دیگر مناطق است. تا حدی می توان گفت که ترکیه برای آلمان قابل جایگزینی با کشور دیگری نیست. این واقعیت را نباید از نظر دور کرد».
از طرف دیگر، به خاطر شکست در سیاست خارجی ترکیه، این اواخر ترکیه متحمل ضررهای زیادی شده و امروز هم این ضررها در حد بالاست. ترکیه کشوری است که تعداد دشمنانش بیش از دوستانش می باشد. آلمان هم با جود اهمیت استراتژیکی که دارد، به گروه دشمنان ترکیه می پیوندد. آلمان لوکومتیو اروپاست و مناسبات دو کشور در سطوح مختلف توسعه یافته است. به همین خاطر نه ترکیه و نه آلمان نمی توانند سیاستی را پیش بگیرند که به طور کامل از هم جدا شوند. مرات بیلخان در ادامه توضیح می دهد: «با این حال، علیرغم تمامی استدلالات، آلمان به شدت ترکیه را دلخور کرده است. مجلس آلمان قطعنامه ناعادلانه ای را به تصویب رسانده است. آلمان حق انتقاد از ترکیه را ندارد و نمی تواند این کشور را متهم به نسل کشی کند، زیرا خود آلمان ها چه در جنگ جهانی اول و چه در جنگ جهانی دوم در نسل کشی ارامنه دست داشته اند. البته این موضوع در قطعنامه پارلمان آلمان ذکر شده است. به عبارتی، آلمان ها خود را همدست و شریک جنایت امپراطوری عثمانی می دانند. با این حال این مساله تاثیری در تغییر پاسخ ما به آلمان نمی گذارد. آلمان ها می خواهند که در کتاب های درسی مدارس صفحات جدیدی وارد شود که موجب نفرت به ترک ها و مردم این کشور بشود. اگر چنین اتفاقی بیفتد، پاسخ ترک ها جدی تر و در خور این اقدام خواهد بود. زیرا در مدارس آلمان درس نفرت خواهند داد.
