افق های جدید همکاری روسیه و ایران بربال هواپیماها

این امر به منظور تقویت ارتباطات تجاری- اقتصادی و همچنین افزایش جریان توریستی متقابل است. چشم اندازهای توسعه ارتباطات در زمینه خطوط هوایی میهنی چه بوده و اهمیت آن چیست؟ شرق شناس ولادیمیر ساژین در این زمینه می گوید:
بلافاصله پس از شانزدهم ژانویه یعنی روز تاریخی در تاریخ معاصر ایران ، روز آغاز اجرای " توافق هسته ای" روند لغو تحریم ها از ایران شروع شد. مبارزه برای بازار ایران به مرحله ی سرنوشت سازی وارد شد. شرکت های خارجی به جمهوری اسلامی که پیش تر بسته بود هجوم آوردند.
ساژین ادامه میدهد: روسیه ، شریک قدیمی تجاری — اقتصادی ایران است که نمی توانست در طرفی ایستاده و دیر کند. فعالیت ساختارهای اجتماعی ، خصوصی و دولتی که در پیشرفت ارتباطات اقتصادی مسئولند بیشتر شده است. در جلسه ماه مارس اتاق بازرگانی ایران و روسیه در تهران خاطر نشان شد که تبادل تجاری بین دو کشور در سطح پایین غیر قابل قبولی قرار دارد یعنی دو میلیارد دلار در سال و در عین حال این شاخص بین ایران و چین 40 میلیارد دلار در سال است.
در این ارتباط مشکلاتی نامبرده شد ، که در توسعه ی ارتباطات اقتصادی — تجاری مانع تراشی می کند. شامل دشورای های بانکی و روادید ، تعرفه های بالای گمرکی و مشکلات در زمینه های هوایی است.
در کل طی چند ماه طرفین موفق شدند دشورای های مذکور را تا حدی سهل نموده و تعرفه های گمرکی را کاهش دهند. ساژین می گوید: کار بزرگ در این جهت را سفارت ایران در مسکو به ریاست دکتر مهدی سنایی برعهده گرفت. اکنون مسئله به خطوط هوایی رسیده است.
روسیه و ایران یادداشت تفاهمی در خصوص آزاد سازی خطوط هوایی بین دو کشور امضاء کردند. این قرارداد توسعه ی جغرافیایی پروازها و افزایش تعداد شرکت های هواپیمایی دو کشور را شامل می شود. بدین ترتیب هر دو دولت می توانند تعداد نامحدود شرکت های هواپیمایی خود را در مسیر های مورد توافق مشخص نمایند. ضمنا تعداد پروازها به 28 عدد در هفته می رسد و می توان با هرنوعی از هواپیما پرواز کرد. متعاقبا تعداد خطوط ممکن است افزایش یابد. شرکت های هواپیمایی روسی می توانند از هر شهر روسیه به تهران ، مشهد ، رشت و سه مقصد دیگر که بعدا مشخص خواهد شد پرواز کنند. شرکت های هواپیمایی ایرانی نیز به نوبه ی خود می توانند حق پرواز به مسکو ، سنت پترزبورگ، آستراخان ، قازان، اوفا، سوچی و یک شهر دیگر را دریافت نمایند. پرواز های چارتر نیز مشخص شده اند. دو شرکت هواپیمایی ایرانی ماهان ایر و قشم ایر پروازهای چارتر از تهران به سوچی خواهند داشت.
در حال حاضر شرکت هوایی ایرفلوت چهاربار در هفته به تهران پرواز می کند و ازطرف ایران یک بار در هفته ایران ایر و ماهان ایر پرواز می کنند. شرکت هواپیمایی ماهان ایر از بیست و نهم فوریه پروازهایش را به دو بار در هفته رسانده است.
برنامه ریزی شده است که غیر از ایرفلوت شرکت هواپیمایی " سیبیر" (به تهران از سنت پترزبورگ و مسکو) و " شرکت هوایی اورال" (فقط از مسکو) نیز به ایران پرواز کنند.
مسئله ی مهم برای توسعه ی ارتباطات اقتصادی — تجاری ایران و روسیه ، افتتاح خط هوایی استراخان — تهران است. مشخص است که بین استان آستراخان و جمهوری اسلامی ایران و پیش از همه استان های شمالی این کشور ارتباطات طولانی مدتی در زمینه های تجاری — اقتصادی ، فرهنگی — اجتماعی و آموزشی برقرار است. این همکاری در حال حاضر به مرحله ی رشد ثابت برپایه سودمتقابل می رسد.
سازمان دهی پروازهای منظم در آستراخان باعث می شود که صادرات محصولات ایرانی به روسیه افزایش یافته و سهمیه این محصولات در بازار روسیه بیشتر شود. امکانات جدیدی نه تنها برای مسافران بلکه برای ارسال بار مهیا می شود. پیش از همه صحبت در خصوص کالاهای فاسد شدنی است یعنی گل ها ، سبزیجات و میوه های تازه.
در حال حاضر دو پرواز اینچنینی در هفته با افزایش تدریجی تعداد آنها در آینده برنامه ریزی شده است. حمل ونقل را شرکت هواپیمایی تابان ایر برعهده می گیرد. اکنون کارفرمایان از ایران می توانند بارهای خود را با کشتی به بنادر روسیه فرستاده و خودشان با هواپیما به آستراخان بروند. در آینده خطوط هوایی برای هواپیماهای باری از جیرفت (استان کرمان) ومناطق شمالی استان خوزستان به مسکو و آستراخان با هدف ارسال میوه و سبزی برنامه ریزی شده است.
لحظه ی مهم در مسئله ی تسریع توسعه ی ارتباطات ایران و روسیه ، توافقی بود که بین دولت روسیه و ایران برای تسهیل روادید اقشار خاص دو طرف در تاریخ ششم فوریه اجرایی شد. تجار ، دانشمندان ، اساتید و دانشجویان ، توریست ها و نمایندگان سایر اقشار می توانند ویزا را بر اساس روند راحت تری دریافت نمایند. ایران به شهروندان روسیه در فرودگاه خود برای سی روز ویزا می دهد. روس توریسم درخواست استفاده از مکانیزم دریافت ویزاهای گروهی سفرهای توریستی را به وزارت امور خارجه روسیه فرستاده است.
ایران به عنوان کشوری بی خطر و آینده دار برای اقامت توریست ها ، برای توسعه توریسم گردشگری فرهنگی معرفی می شود. در محدوده ی کشورها 17 بنای میراث فرهنگی جهانی با ثبت یونسکو وجود دارد. همچنین ایران امکاناتی برای ایجاد استراحت گاه های ساحلی دارد. از جمله جزیره کیش در خلیج فارس که محدوده ی تفریحی دریایی مشهوری است. در حال حاضر بر روی مسئله ی سازماندهی برنامه های پروازی به ایران کار می شود و شرکت های توریستی قصد دارند چهار خط هوایی از کیش به مسکو راه بیاندازند. ایران به واسطه ی ترافیک هوایی شدیدش در سال یک تا دو میلیون توریست روس را جذب خواهد کرد.
خاطر نشان می شود که تعداد توریست های ایرانی که در سال 2015 به روسیه آمده اند دو برابر در مقایسه با دوره ی مشابه در سال 2014 رشد داشته است.
صاحب و مدیر کل هتل پترزبورگ " گلوتسیا" یونس تیمورخانلی ، میزان توریست های ایرانی را بیش از اندازه می داند. بر اساس ارزیابی های وی سنت پترزبورگ 5 تا 6 میلیون ایرانی را که هر ساله به خارج سفر می کنند پذیراخواهد بود. به طور موازی روس توریسم برنامه Halal Friendly را مطرح کرده است که مسلمانان توریست را به روسیه جذب می کند. در چهارچوب برنامه ها سیستم صدور گواهی نامه داوطلبانه خدمات سازمان های گردشگری بر طبق نیازمندیها ایجاد می شود.
ساژین خاتمه میدهد: بدین ترتیب ، آزاد سازی و فعال شدن شرکت های هوایی بین روسیه و ایران پایه ای برای اجرای پروژه های واقعی دو جانبه در زمینه های مختلف ایجاد کرده و به توسعه ی ارتباطات سیاسی ، اقتصادی — تجاری ، فرهنگی و توریستی بین ملل روسیه و ایران کمک می کند.