در تاجیکستان خرید خودروهای قدیمی مد شده است. دوستداران این نوع خودروها باشگاه خودروهای قدیمی را در تاجیکستان ایجاد کردند و حالا ساکنان محلی را با رژه « رترو — خودرو» شاد می کنند. عالم فصح الدینوف در باره مارک های مختلف خودرو های قدیمی تاجیک ها تعریف می کند.
عبدالشُکور اودینایف صاحب خودروی « زیس —101» است و آن را 25 سال پیش خرید. اودینایف گفت که انرژی و پول زیادی صرف تعمیر خودرو کرد و حالا این خودرو می تواند حتی با ماشین های معاصر مسابقه بدهد. هر چند لیموزین 6 متری قدیمی او 80 سال از عمرش می گذرد.
— طی 15 سال لیموزین را مونتاژ کردیم. مجبور شدیم خیلی از لوازم آن را عوض کنیم، از پیچ و مهره گرفته تا جعبه دنده و غیره. موتور آن باید هشت سیلندری باشد، اما من از موتور شش سیلندری استفاده کردم.»
به گفته وی نمی توان علاقه به خودروهای قدیمی را با چیز دیگری مقایسه کرد. خیلی هادلشان می خواهد بتوانند یکی از این خودروها را صاحب شوند. اما داشتن « اسب آهنی» در « اصطبل» خود آرزوی گران قیمتی است.
— راستش را بخواهید کار سختی است، بهویژه که در اینجا پیدا کردن لوازم یدکی خیلی دشوار است. ما در اینترنت بدنبال لوازم یدکی می گردیم، سفارش می دهیم و برای ما ارسال می کنند. لوازم زیادی را از ماشین های دیگر به عاریت می گیریم».
به گفته صاحبان خودروهای قدیمی، هر یک از این خودروها داستان خاصی دارد و از راههای مختلف سر از تاجیکستان در آورده اند. بیشتر آنها خودروهای سالهای جنگ کبیر میهنی هستند. در سال 1950 مدل های جالبی از روسیه به تاجیکستان برده شدند که متخصصان برای کار در دوشنبه از آنها استفاده می کردند. هم اکنون دوستداران خودروهای قدیمی این نوع خودروهای عتیقه را در نواحی کوهستانی تاجیکستان پیدا می کنند. به گفته جوشکاران، صاحب خودرو از آن برای کارهای روزانه استفاده کرده است و بعد خودرو را به حال خود رها کرده است. آنها در ازای پول ناچیزی حاضرند آن را بفروشند. این اولین گام برای کلکسیونر است. پس از آن باید پول زیادی صرف تعمیر خودرو شود. اگر صاحب ماشین می خواهد خودرو حرکت کند با خرج 3 هزار دلار می تواند به آرزوی خود برسد. اگر صاحب ماشین می خواهد خودروی عتیقه او از لوازم نزدیک به لوازم اولیه ماشین برخوردار باشد پس باید 10 بار بیشتر خرج کند.
محمدالله صابروف جوشکار و مکانیک در این خصوص گفت: ما نمی توانیم لوازم اصلی این خودروها را پیدا کنیم. اما از نظر اندازه می توانیم چیزی شبیه آن را پیدا کنیم. در اینجا بندرت می توان لوازم ضروری را پیدا کرد. مجبوریم در روسیه آنها را سفارش بدهیم».
صابروف مهندس مکانیک است و 70 سال از عمرش می گذرد، و در عمر خود دهها خودروی عتیقه را تعمیر کرده است. او یکی از معدود مکانیک ها در دوشنبه است که انجام تمام کارها را بعهده می گیرد. جوانان اینگونه کارها را قبول نمی کنند و می گویند وقت زیادی می برد.
— مکانیک های جوان اینگونه سفارش ها را قبول نمی کنند. زیرا آهن خودروها ضخیم است و برای کار باید تمام آن را پاک کرد. آنها خودروهای معاصر را ترجیح می دهند که برایشان سودآور است. فقط مکانیک های مسن اینگونه کارها را قبول می کنند که از زحمت زیاد و طولانی نمی ترسند و فرایند کار برایشان جالب است».
دوستداران خودروهای عتیقه تصمیم گرفتند هر سال در ماه آوریل مسابقه خودروهای قدیمی را سازماندهی کنند.
فیروز حمیدوف یکی از مبتکران مسابقه خودروانی گفت: ما می خواهیم خودروهایی را به اهالی دوشنبه نشان بدهیم که والدین و اجداد ما از آنها استفاده می کردند. این خودروها زمانی در خیابان های شهر حرکت می کردند. هم اکنون دیدن آنها بعضی ها را به خنده و بعضی ها را شگفت زده می کند. ما می خواهیم نشان بدهیم که زمان می گذرد، اما تاریخ را باید حفظ کرد. در کنار یادبودهای تاریخی شهر ، باید این نوع وسایل عتیقه حفظ شوند که در زمان خود بخشی از شهر بودند».
کلکسیونرهای خودروهای عتیقه دوشنبه تجارب خود را در چگونگی حفظ خودروهای قدیمی با دیگران درمیان می گذراند. مهمترین توصیه آنها به جوانان این است که در فروش خودروی قدیمی شتاب بخرج ندهند. شاید پس از 10 یا 20 سال ارزش آن به عنوان یک وسیله هنری و سمبل یک عصر بیشتر شود.
