وظیفه ی مهم و اصلی اپراتورهای تلفن همراه، برآورده سازی انتظارات مشترکین می باشد. کاربرانی که چند گوشی همراه دارند، علاقه مندند که از فضای مجازی واحدی برای دسترسی به امکانات همه دستگاه های خود استفاده کنند. این موضوع می تواند ساختاری واحد برای استفاده از انواع سرویس های همراه، پرداخت هزینه ی مکالمات و خدمات باشد و یا اینکه کنترل مجزای آنها از یک نقطه را دربرگیرد. این تعریفی است که برای سیستم "multi-device" (یک کاربر — چند دستگاه) از دو جهت می توان توصیف کرد. از دیگر سامانه های پیشرفته مخابراتی که توانسته است محبوبیت خاصی در میان کاربران به دست آورد می توان به BYOD — bring your own device اشاره نمود که این امکان را می دهد تا از یک دستگاه هم برای زندگی شخصی و هم برای زندگی حرفه ای و کاری استفاده نمود. برای تجسم ترکیب این 2 بخش از زندگی در یک دستگاه، از دیدگاه ارتباطات باید مواردی نظیر امنیت و ذخیره سازی داده ها فراهم شود. به عبارتی باید گفت که در جامعه ی امروزی، ارتباط میان حساب شخصی کاربر و دستگاه های ارتباطی به موضوعی پیچیده تبدیل شده است.
آن دسته از سرویس هایی که بر اساس ارسال داده انجام می شوند (کار با اسناد، تماشای ویدئو، بازی های آنلاین و سرگرمی های دیگر) نیازمند رویکردی انعطاف پذیر نسبت به تعرفه ی هزینه ی اینترنت می باشد. برای مثال برای برخی از سایت ها و یا برنامه های کاربردی یا همان اپلیکیشن های موبایلی، تعرفه های ویژه یا رایگان در نظر گرفته می شود. شکی نیست که کاربران از مکانیسم کنترل هزینه ارسال داده ها، بسته های پیشنهادی باصرفه و دیگر خدماتی که منجر به سهولت در استفاده از اپلیکیشن های موبایلی (data-centric applications) می شود، استقبال خواهند کرد. این موضوع نیازمند مکانیسم محاسباتی انعطاف پذیر برای کنترل و پرداخت هزینه های اینترنت است.
اتحاد کمپانی هایی که سرویس های مخابراتی و ارتباطی مختلفی را عرضه می کنند، مفاهیم به اصطلاح مجموعه ای نوینی را با نام های "Triple Play" و "Quadruple Play" ایجاد کرده اند. این مجموعه ها به نحوی تنظیم شده اند که دسترسی کاربر را به چند سرویس جداگانه تنها با داشتن یک حساب، امکان پذیر می سازند. بدین ترتیب، سازوکار محاسباتی باید بتواند هزینه های مربوط به مصرف دیتا، مکالمه، پیامک و غیره را جداگانه در سیستمی واحد برای کاربر محاسبه کند و نیز بتواند گزارشی کاملا شفاف و دقیق از استفاده ی هریک از یک از سرویس ها، در اختیار کاربر قرار دهد. پلت فرمی که برای محاسبه ی هزینه ی تمامی سرویس ها از یک نقطه ایجاد می شود نیازمند ارتباط یکپارچه و شفاف با ساختار و تجهیزات مخابراتی برای سرویس های ارتباطی ارائه شده می باشد. در نهایت، مشاهده ی هزینه های مصرفی برای کاربر باید به ساده ترین و قابل فهم ترین نوع ممکن طراحی شده باشد و در همین زمان، امکان تنظیمات دقیق را برای دسترسی به پیشنهادهای خدمات مختلف داشته باشد.
شمار مشترکین برخی از اپراتورهای تلفن همراه در جهان از10 و حتی 100 میلیون کاربر بیشتر بوده و شمار تراکنش ها، پروسه های اجرایی، تماس و غیره در برخی از این اپراتورها، از مرز میلیارد در شبانه روز عبور می کند. چنین حجم بالایی از عملکرد سیستم؛ نیازمند استفاده از فن آوری های نوین برای مدیریت تراکم پروسه ها است. این مهم خود شامل انواع مکانیسم های ساده، ایجاد سیستم های موازی و همچنین الگوریتم های هوشمند مدیریتی برای ذخیره سازی و پردازش حجم بالایی از اطلاعات و داده ها را دربرمی گیرد.
با همکاری و اتحاد اپراتورهای مخابراتی، پوشش آنتن دهی نیز در کل کشور و مناطق اطراف، افزایش می یابد. با توجه به فاصله های زیاد در کشور، اپراتورها باید بتوانند سرویس های خدماتی همچون دریافت هزینه تماس و یا دیگر محاسبات مالی را بدون اتلاف وقت کاربر و در زمان واقعی انجام دهند. پروسه ی واکنش سریع، یکی دیگر از موارد مهمی است که شامل کاهش زمان وقفه و تاخیر و انتخاب جریان های مطلوب برای دریافت پیام در رابطه با عملیات شبکه می باشد. حل این موضوع به کمک نصب سیستم های بیلینگ مجزا در هر منطقه، معایبی نیز دربر دارد. از مهمترین این معایب می توان به مواردی چون به سرویس دهی جداگانه سیستم های بیلینگ در هر منطقه، ارائه ی استانداردی واحد برای سرویس در تمامی مناطق تحت پوشش و همچنین برخورداری از ظرفیت های استفاده نشده ی شبکه برای هر منطقه به صورت جداگانه، اشاره نمود.
تعداد تجهیزات مخابراتی و سامانه های ارتباطی هر اپراتور، نشانگر وجود راه حل های مستقیم برنامه نویسی و سخت افزاری از سوی کمپانی های مختلف می باشد. انسجام برای به نتیجه رساندن این تصمیم و ایجاد سرویسی واحد برای ارائه ی خدمات ارتباطی با کیفیت، نیازمند درجه ی بالایی از استاندارد، هماهنگ سازی اصول پیکربندی سیستم ها و انعطاف پذیری مرکز هماهنگی می باشد. در اینجا، سیستم های بیلینگ و سیستم های "BSS"، نقش مراکز هماهنگی با انعطاف پذیری بالا را ایفا می کنند.
چه مواردی نیازهای مربوط به اجرای همزمان این سامانه ی گسترده، متنوع و دارای اهمیت بحرانی را برای یک کسب و کار موفق تامین می کنند؟
ساختار و معماری نوین بیلینگ مرکزی
راه حل بیلینگ مرکزی برای اتحاد جریان های اطلاعاتی در درون اپراتورهای مخابراتی یا همان تلفن های همراه، باید مواردی همچون فعالیت بدون توقف سیستم، امکان بروز رسانی سرویس ها بدون قطعی و همچنین سرویس دهی به صورت آنلاین را تامین نماید. الزامات مورد نیاز برای به حداقل رساندن "T2M" (time-to-market) برای سرویس های ارتباطی نوین و پویایی بازار، نیازمند کاهش سهم توسعه ی طولانی مدت و افزایش امکانات و ظرفیت پیکربندی سیستم های اطلاعاتی می باشد. این موارد، زمینه را برای ورود هرچه سریع تر محصول ها به بازار، پیشنهاد و ارائه ی خدمات و همچنین بهبود موقعیت رقابتی اپراتور فراهم می آورد.
کسب موقعیت اقتصادی، نیازمند استفاده ی موثر از تجهیزاتی است که بوسیله ی مجازی سازی شبکه ها و سیستم های اطلاعاتی یعنی فعالیت همزمان چند پروسه برای یافتن راه حل بر روی پلتفرم سخت افزاری واحد، صورت می پذیرد. بر این اساس، پشتیانی از سامانه های مجازی ساز، لازم می باشد و فرصت را برای تمامی سیستم هایی که بر روی پلت فرم مجازی فعالیت خواهند داشت، فراهم می آورد.
کسب و کار مدرن در صنعت مخابرات، توجه ویژه ای به موضوع استفاده گسترده از اپراتورهای مجازی تلفن همراه "MVNO/MVNE" دارد و این بدان معناست که این راه حل تصمیمات اپراتور باید از این سیستم ها پشتیبانی به عمل آورد.
در نتیجه، پیشنهاد می شود تا در زمان معماری ساختار راه حل مرکزی به نکات زیر توجه ویژه ای شود:
- جداسازی قابلیت ها و داده ها در اجزا و مولفه های مستقل
- ارتباط از طریق واسط های کاربری "اینترفیس" باز و یکپارچه
- استفاده از سیستم های توزیع
- مقیاس پذیری و ذخیره سازی عمودی
- استفاده از تعاملات غیرهمزمان (آسنکرون)
- افزونگی جغرافیایی
- استفاده از استانداردهای کیفی صنعتی "3GPP, eTOM, TAM, SID"
تجربه ی جهانی
در حال حاضر، اپراتورهای مخابراتی پیشرو در جهان مشغول تحول شبکه های خود، مطابق با دست آوردها و فن آوری های روز دنیا هستند. برای مثال می توان به پروژه ی 5 ساله ی اپراتور اروپایی "Vodafone" برای تغییر و بهبود سیستم های شبکه ای، استفاده از فن آوری های نوین مجازی سازی، تقویت و بهبود سیستم های "BSS/OSS" و آزمایش المان های شبکه های نسل بعدی "5G"، اشاره نمود. اپراتور "T-Mobile" در اروپا و اپراتور "Century Link" در ایالات متحده در حال اجرای پروژه ی نوسازی "BSS" هستند. اپراتور استرالیایی "Telstra" فن آوری های NFV-Network Function Virtualization و SDN-Software Defined Network را راه اندازی می کند. اپراتور آفریقایی "Ethio Telecom" ساختار شبکه ای خود را به روز می کند. بدین ترتیب اپراتورها به صورت فشرده و کاملا هدفمند، قدم های خود را در جهت تغییر معماری و ساختار سیستم های خود بر اساس اصول فوق بر می دارند.
کلید اصلی آغاز پروسه ی نو و پیشرفته سازی اپراتورهای مخابراتی تلفن همراه، سیستم بیلینگ و سامانه ی مدیریت ارتباط با مشتری "CRM" است. دقیقا همین سیستم ها هستند که اجازه ی ورود سرویس های موبایلی مختلف به بازار را می دهند. همچنین می توان بسته ی سرویس های مخابراتی چند منظوره "Quadruple Play" را به کاربران پیشنهاد داد و با کمک سیستم تجربه ی مشتری "CEM"، اعتماد و انعطاف کاربران را مدیریت کرد. محرکه ی جانبی توسعه ی بازار ارتباطات، نیازمند پیشرفت سریع راه حل های "BSS" است. در این میان می توان به مواردی همچون افزایش دسترسی گوشی های همراه به اینترنت و بخش های غیر مخابراتی نظیر "М2М"، "BI/Big Data"، "Media" و خدمات مالی اشاره نمود.
مهم ترین و موردنیازترین بخش ماژول های "OSS"، سیستم های مدیریت شبکه "Network Management Inventory" است که دربرگیرنده ی تمامی ابزارهای برنامه ریزی و بهینه سازی شبکه نظیر "Planning" و "Provisioning" و "Network Performance" است. این سیستم ها امکان بهره وری تجاری از تجهیزات مورد استفاده را فراهم می سازد و می توانند فعالیت هایی همچون واکنش به تغییر ترافیک شبکه، جایگیر و مطرح ساختن سرویس های جدید، اخذ تصمیمات و راه حل های نوین، و نصب تجهیزات جدید را بدون نیاز به توقف فعالیت شبکه و در سریع ترین زمان ممکن محقق سازند. سهم باقی مانده از بازار توسط سیستم های نظارت عملیاتی، مدیریت خطا "Fault Management" و همچنین بخش کنترل کیفیت اجرایی و سرویس رسانی "Service Quality/Performance" پر می شود. در کنار تمامی این راه حل ها، نقش تکمیلی سیستم های بیلینگ، برای پشتیبانی از امکانات فنی محاسباتی و همچنین امکان ایجاد بسته های پیشنهادی ترکیبی و موثر به کاربران، بسیار مهم می باشد.
چشم انداز استفاده از راه حل های نوین در ایران
بازار ارتباطات ایران در حال حاضر به میزان کافی اشباع شده است (ضریب نفوذ 110 درصدی) و افزایش نفوذ ارتباطات همچنان ادامه دارد (پیش بینی رشد 142 درصدی تا پایان سال 2018 میلادی). سهم اعظم بازار کاربران تلفن همراه متعلق به 2 اپراتور ایرانسل "MTN Irancell" و همراه اول "MCI" است که هریک با برخورداری از 40 میلیون مشترک، در صدر این جدول قرار دارند. همراه اول در ایران به اصطلاح، اپراتوری همگرا به شمار می آید و حدود 30 میلیون کاربر خطوط ثابت نیز دارد. تغییرات و گرایش بازار نشان دهنده ی مواردی همچون افزایش رقابت بر سر نسل سوم اینترنت گوشی های همراه "3G" و جرقه ی رو به رشد تمایل کاربران به استفاده از گوشی های هوشمند و سرویس های هوشمند برای این گوشی ها می باشد. حضور مجدد ایران در جامعه ی بین الملل و افزایش همکاری های بین المللی نیز بر روند رو به رشد استفاده از سرویس های مخابراتی تاثیر گذاشته است. بدین ترتیب، بازار پخته ی صنایع مخابرات جمهوری اسلامی ایران نیازمند برداشتن قدم های پخته به سوی آگاهی اپراتورهای تلفن همراه، استفاده از استانداردهای نوین برای تصمیم گیری و زیرساختارهای انعطاف پذیر می باشد.
سیستم های بیلینگ از عناصر کلیدی در تغییر و بهبود سیستم های ارتباطی هستند. فن آوری و راه حل این سیستم ها برای از بین بردن محدویت های توسعه ی تعداد مشترکین و پشتیبانی موثر از بسته ی سرویس های ارائه شده همچون تماس های تلفن همراه، تماس های گوشی های ثابت، دسترسی به اینترنت و تلویزیون پروتکل اینترنت "IP-TV" از یک حساب واحد است. از دیدگاه تجاری، گزارش های مربوط به استفاده از سرویس های ارائه شده به مشترکین، به صورت کاملا موثر، برای تحلیل موضوعاتی همچون نحوه ی عکس العمل کاربر، پیشنهاد تعرفه و یا خدمات نوین، افزایش اعتماد و وفاداری کاربر به اپراتور و غیره مورد استفاده قرار خواهد گرفت. برداشتن قدم های ذکر شده در زیرساخت های صنعت ارتباطات، رویکردی برای فراگیری عملیاتی تغییرات و افزایش سهولت در استفاده خواهد بود. نتیجه ی این امر، حفظ موقعیت اپراتور در درگیری های رقابتی و افزایش رضایت مشترکین از خدمات پیشنهادی خواهد بود.
معماری نوین با تجربه ی کمپانی "Peter-Service"
تجربه ی چندین ساله در تامین پروسه های منشعب در ارائه ی خدمات به کاربران و پایگاه چندین میلیونی مشترکین، به کمپانی "Peter-Service" این اجازه را می دهد تا راه حل "BSS" مناسبی را ایجاد نماید. در این راه حل، قواعد و اصول بسیاری نهفته است که در فوق به آن ها اشاره شد. عامل های کلیدی موفقیت را می توان در عملکرد پیوسته 3 بخش خلاصه کرد:
ساختار و معماری کسب و کار: فرایندهای کسب و کار اپراتور تلفن همراه و تشخیص اجزاء منحصربه فرد در گرفتن تصمیمات.
ساختار و معماری داده ها: توصیف جریان ارتباطات، سامانه های ذخیره ی داده ها و توزیع آنها در ساختار کسب و کار.
طرح یکپارچه سازی: تشریح و تعریف تعامل میان اجزاء تصمیم گیرنده با یکدیگر و مجموعه های خارج از سیستم.
تمامی عامل های تصمیم گیرنده ی سیستم "BSS" کمپانی "Peter-Service" به دو بخش دامنه های سطح بالا و قابلیت های گروهی سطح بالا تقسیم می شوند. قابلیت های هر دامنه نیز به بخش های مختلفی تقسیم می شود که هریک از آنها خود یک راه حل کامل را تعریف می کنند. هریک از این اجزاء می توانند در زمان خارج از دسترس بودن و یا در دسترسی ناقص دیگر اجزا، فعالیت مستقل داشته باشند. هر عضو این مجموعه می تواند مقیاس پذیری و ذخیره سازی عمودی را انجام دهد و از نصب چند نسخه در مناطق مختلف جغرافیایی، پشتیبانی نماید.
دامنه های اصلی عبارتند از:
- "Interaction Channel" کانال هایی که وظیفه ی تعامل با مشترک را دارد.
- "CRM" وظیفه ی کار با کاربران همچون سرویس دهی، فروش، جذب، مدیریت تماس ها و غیره را برعهده دارد.
- "Operational & Integration Infrastructure" وظیفه ی تامین پروسه های بینابینی و یکپارچگی تمامی دامنه ها را بر عهده دارد.
- "Charging&Rating" وظیفه ی کنترل آنلاین هزینه ها و سرویس های ارائه شده را بر عهده دارد.
- "Common Data" وظیفه ی ارائه داده های کلی به بقیه ی دامنه ها را بر عهده دارد.
- "Billing&Finances" وظیفه ی انجام و اجرای بیلینگ و عملیات محاسبات مالی را بر عهده دارد.
- "Operational & Archive Warehouse" وظیفه ی آرشیو داده ها و یکپارچگی با سیستم های خارجی تیپ "ERP" را بر عهده دارد.
Опубликовано Sputnik Persian 6 апреля 2016 г.
در طراحی ساختار این مدل دامنه و اجزاء، از استانداردهای صنعتی "TMForum" استفاده شد که شامل نقشه ی فرایند کسب و کار اپراتور تلفن همراه "eTOM"، نقشه ی اپلیکیشن های تلفن های همراه "TAM" و همچنین مدل داده ها برای کسب و کار در صنعت مخابرات و ارتباطات "SID" می باشد. پیروی از این استانداردها، سازگاری سیستم ها و تجهیزات مجموعه را با سامانه های تولید شده توسط دیگر کمپانی های پیشرو در صنایع ارتباطات تضمین می کند.
پروژه ایجاد راه حل "BSS" واحد در ساختاری جدید، به غیر از ساخت و تهیه اجزاء جدید، نیازمند مطالعه ی دقیق فرایند کسب و کار اپراتور، طراحی چرخه های اطلاعاتی، ایجاد پروسه های انتقال کاربران از پروسه ی تصمیم گیری کنونی به پروسه ی جدید، همکاری و هماهنگی دقیق بین تیم های طراحی، سازگاری و جایگیر سازی و همچنین بهره برداری و سرویس دهی کاربران بوده است. موفقیت یکی از مشتریان مهم و کلیدی ما در فراگیری عناصر ساختار نوین سیستم "بیلینگ"، نشان از تراز جدید اصول پذیری و انعطاف پذیری این سیستم است. آزمایش و بررسی های به عمل آمده، نشان می دهند که اجزای تامین کننده و تشکیل دهنده ی نرخ تعرفه و هزینه ها در زمان واقعی "OCS"، بازده و راندمان لازم را برای سرویس دهی 30 میلیون کاربر تنها بر روی 2 سرور با ساختار x86 (پردازشگر "Intel Xeon") تحت مدیریت سیستم عامل "Linux" فراهم می سازد.
تجربه و تکنولوژی کمپانی "Peter-Service" در بازار ایران
کمپانی "Peter-Service" از تجربه وسیعی در زمینه جایگیر سازی و نوسازی راه حل های "BSS" از جمله در بازارهای شبیه به بازار صنعت مخابرات ایران برخوردار است. پایگاه مشترکین چندین میلیونی، رقابت میان چند اپراتور قدرتمند تلفن همراه، نیاز به هماهنگی و مطابقت با استانداردهای کیفی جهانی ارتباطات همگی مواردی هستند که بازار مخابرات ایران را نیز در بر می گیرند. از عوامل مهم موفقیت در تصمیم گیری در بازار پویا و متغییر، تمرکز بر روی ایجاد فن آوری های انعطاف پذیر، آمادگی انجام عملیات و فعالیت در زمان واقعی و همچنین واکنش سریع به عوامل متغیر خارجی می باشد. تجربه ی نوسازی قدم به قدم و تدریجی زیرساخت های مخابراتی بدون قطعی مشترکین انجام می گیرد و مواردی همچون امکان بررسی همه جانبه ی فرایندهای کسب و کار اپراتور، برنامه ریزی طرح های پیاده سازی، تامین فرایند راه اندازی و سازگاری راه حل نهایی با مشترکین، ارائه پشتیبانی شبانه روزی برای راه اندازی مجموعه را در بر دارد. از دیگر مزایا و نکات حائز اهمیت می توان به وجود خدمات مدیریت شده ی "Managed Services" و همچنین امکان برون سپاری برخی از دستورالعمل ها برای پشتیبانی تصمیم گیری در اوایل فعالیت و یا به صورت دائم اشاره نمود.
در حال حاضر، کمپانی "Peter-Service" در حال مذاکره با شرکای ایرانی برای تحقق اجرای این سرویس در جمهوری اسلامی ایران می باشد و از تمامی اعضای بازار مخابرات و ارتباطات ایران برای حضور در جلسه ی گفتمان رسمی به منظور آغاز همکاری های حرفه ای، دعوت به عمل می آورد.