قرار است این برنامه ماه مه در شهر دوشنبه راه اندازی شود. حلیم فسخوالدینوف خبرنگار اسپوتنیک در تاجیکستان جزییات این برنامه را شرح می دهد:
پروژه کاسا — 1000 به منظور تامین بازار برق آسیای مرکزی و جنوبی طراحی شده است. طبق این برنامه 6 میلیارد کیلووات برق از قرقیزستان و تاجیکستان به افغانستان و پاکستان انتقال داده می شود. طول خط انتقال برق بیش از 800 کیلومتر است و اجرای این ابتکار بلندپروازانه یک میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد. هشت سال پیش روسیه آمادگی خود را برای سرمایه گذاری در این برنامه اعلام کرده بود. اما از آنجایی که ایده اصلی به امریکا و نهادهای بین المللی غرب تعلق داشت، از حضور مسکو استقبال نشد. با این حال، اجرای طرح بدون روسیه مشکل می شود. موضوع اینجاست که یکی از نقاط اصلی در پروژه خط انتقال برق به روسیه اختصاص دارد. بهروز هیمو تحلیل گر غیروابسته از تاجیکستان در این رابطه می گوید: «پروژه کاسا — 1000 دست کم به یک دلیل برای روسیه جذابیت دارد. مسکو نیروگاه برقی «سنگ توده —1» را در تاجیکستان دارد و نزدیک به یک میلیارد دلار برای آن هزینه کرده است. امروز نزدیک به 80 درصد سهام این نیروگاه برقی متعلق به روسیه است. روسیه برای بازگرداندن سرمایه خود باید برق را به قیمت واقعی بفروشد. متاسفانه شرکت دولتی «برق تاجیکستان» در ازای برق مصرفی این نیروگاه بهایی پرداخت نمی کند و از قضا صادرات برق از این نیروگاه به افغانستان و پاکستان می تواند سرمایه روسیه را بازپس گرداند».
روسیه در این پروژه سود می برد. برخلاف سرمایه گذاران دیگر از جمله بانک جهانی و بانک توسعه اسلامی، مسکو در این پروژه ریسک کمتری دارد. به دلیل حملات دوره ای شبه نظامیان به شهرهای افغانستان و قطع کردن خطوط برق، این پروژه ریسک هایی به همراه دارد. حتی اگر پروژه به سرانجام نرسد هم مسکو ضرر نخواهد کرد. اما اگر با اجرای آن با موفقیت همراه شود، آنوقت شرکت های روسی درآمد خوبی کسب خواهند کرد. اما اگر از منظر اقتصادی به این پروژه نگاه کنیم، آنوقت سیاست هایی هم وجود دارد. دیمیتری پاپوف کارشناس مسایل منطقه از انستیتوی مطالعات استراتژیک روسیه معتقد است که از بین کشورهای سابق اتحاد جماهیر شوروی، تاجیکستان موقعیت بهتری برای اجرای پروژه خط انتقال برق دارد. بنابراین مسکو سرمایه خود را در این کشور گذاشته است. وی در ادامه توضیح می دهد: «پروژه کاسا- 1000 با لابی امریکا و نهادهای پولی جهانی طرفدار امریکا در چارچوب استراتژی «راه ابریشم جدید» شکل گرفته است. این پیشنهاد در راستای همگرایی کشورهای آسیای مرکزی با افغانستان و آسیای جنوبی مطرح شده است. مسکو نگاه دیگری به این پروژه دارد و هدف آن احیای همکاری های اقتصادی آسیای مرکزی با مهمترین شریک شمالی آنها یعنی روسیه است. جذابیت این پروژه برای رسویه در تقویت روابط برقی کشورهای آسیای مرکزی با یکدیگر و با روسیه است. احداث نیروگاه برقی کوچک قزاقستان — قرقیزستان یک نمونه از این برنامه هاست».
تحلیلگران ریسک های داخلی و خارجی این پروژه را برمی شمارند. ریسک اول: هنوز تمامی منابع تولید برق مشخص نیستند. در تاجیکستان این منابع مشخص است، اما وضعیت قرقیزستان هنوز روشن نشده. قرقیزستان دو سال پیش وارد کننده خالص برق شد. در این شرایط سوال مهم این است که چطور یک کشور نیازمند به خرید برق از همسایگان، می تواند به شریک پروژه کاسا — 1000 بشود. ریسک دوم: هنوز روشن نیست که چه کسی و چگونه می تواند امنیت خط انتقال برق را در خاک افغانستان تامین کند. این خطوط با طول چندصد کیلومتر نیاز به تعمیرات دوره ای و کنترل دارند. امروز فقط یک موضوع روشن است، بهره برداری از خط انتقال برق از سال 2020 آغاز خواهد شد.
