توپ تزار

اولین توپ در سال 1488 میلادی ریخته شد ، اما تا زمان کنونی باقی نمانده است. دومین توپ بزرگ تقریبا پس از یک قرن ساخته شد. این توپ به دستور تزار فئودور ایوانویچ در سال 1586 میلادی ساخته شد. درازای توپ — تزار بیش از 5 متر و وزن آن 39 تن و قطر خارجی لوله توپ — 1,2 متر است. یک آدم بزرگسال در حالت خمیده می تواند راحت در نزدیکی لوله توپ جا بگیرد و کودک می تواند تمام قد در آنجا بایستد.
ساخت چنین توپ بزرگی چنان رویداد شگفت آوری بود که خبر آن حتی در یادداشت های تاریخی به ثبت رسیده است: « به فرمان اعلیحضرت تزار و امیر کبیر فئودور ایوانویچ — توپ بزرگی ریخته شده است که مانند آن در روس و دیگر کشورها وجود ندارد. نام آن « تزار» است».
تنه برنزی توپ با نقش های حاشیه ای، نوارهای تزیینی ، نوشته های یادبود و نقش تزار فئودرو ایوانویچ سوار بر اسب تزیین شده است. روی تنه توپ از هر طرف چهار دسته برای بستن طناب ها هنگام حمل و نقل توپ قرار دارد. بر طبق یکی از تعریف ها، نام توپ — تزار با تصویر تزار فئودور ایوانویچ بر توپ ارتباط دارد ولی احتمال زیادی دارد که توپ نام خود را به خاطر اندازه خود دریافت کرده باشد.
این توپ که ابتدا برای دفاع از کرملین در مقابل حمله اشغالگران در نظر گرفته شده بود روی جایگاه ویژه چوبی در نزدیکی میدان سرخ قرار داشت. برای حرکت دادن آن، طناب ها را از دسته ها رد کردند و 200 اسب، توپ را حرکت دادند. واضح است که چنین توپ بزرگی در عملیات جنگی شرکت نداشت.
هنگام رویدادهای سال 1812 میلادی هنگام عقب نشینی نیروهای ناپلئون از مسکو ، توپ — تزار تا حدودی آسیب دید — چرخ-کالسکه چوبی آن سوخت. هنگام کارهای مرمت و بازسازی در سال 1835 میلادی ، کالسکه چدنی نقش دار و گلوله چدنی دکوری برای این توپ مشهور ریخته شد. وزن هر یک از این گلوله ها تقریبا دو تن است.
در زمان حاضر توپ — تزار در این کالسکه در نزدیکی ناقوس — تزار آرمیده است. قابل درک است که نمی توان از این توپ شلیک کرد و یا از گلوله های چدنی آن استفاده کرد. توپ — تزار همه چیز را از بین خواهد برد! اسنادی در باره استفاده از آن در عملیات جنگی حفظ نشده است. این موضوع باعث بحث های زیادی در باره آن شده است. اکثر مورخان و نظامیان معتقدند که توپ — تزار سلاحی است که برای شلیک توپ های درست شده از سنگ ریزه در نظر گرفته شده بود که در قرون 17-16 مورد استفاده قرار می گرفت.
نام این سلاح بی نظیر به عنوان بزرگترین سلاحی که زمانی در جهان ساخته شده وارد کتاب رکوردهای گینس شده است. بزرگترین توپ ساخته شده (از نظر وزن و اندازه) توپ « دورا» آلمانی با کالیبر 800 میلیمتری و وزن 1350 تن است. هر چند توپ — تزار از نظر درازا و وزن از « دورا» عقب می ماند، همانا توپ — تزار بزرگترین سلاح در تاریخ از لحاظ کالیبر به حساب می آید.
علاوه بر توپ —تزار در محوطه کرملین مسکو وسایل عظیم الجثه دیگری نیز وجود دارد. اما بقول معروف ، شنیدن کی بود مانند دیدن.