انتخابات مجلس و شورای خبرگان در ایران نشاندهنده حمایت مردم از سیاست حسن روحانی و دولت اوست. کارشناسان سیاسی و تحلیلگران این سوال را مطرح می کنند که سیاست داخلی و خارجی تهران در رابطه با تغییر قابل توجه در نسبت نیروها بین بنیادگرایان و اصلاح طلبان در کشور به نفع آخری، دچار چه تغییراتی خواهد شد.
ولادیمیر ساژین خاورشناس و کارشناس سیاسی روسیه در این خصوص گفت: واقعا هم در ایران رویدادهای جدی سیاسی جریان دارد. اما باید متذکر شد که تمام تغییرات در داخل سیستم متمرکز شده است. اصلاح طلبان برای اولین بار بدون تخطی از اصول جمهوری اسلامی که توسط آیت الله خمینی بنیان گذار آن طراحی شد و بر اساس آن پایداری ایدئولوژیک، توانستند بر بنیاد گرایان پیروز شوند.
بدون شک مخالفان سیاسی بطور متفاوتی به جهان و نقش ایران در امور منطقه ای و جهان می نگرند. این اختلاف در دیدگاه ها همیشه منجر به واگرایی در سیاست داخلی و خارجی می شود.
ولادیمیر ساژین در ادامه گفت: « مرحله جدید توسعه ایران با مسأله هسته ای ایران و تحریم های شدید ضد ایرانی آغاز شد. مسأله به این شکل عنوان گشت: یا سازش برای حل و فصل این مسأله و لغو تحریم ها و یا رکود اقتصادی و اجتماعی تحت فشار تحریم ها.
حسن روحانی رئیس جمهور ایران گزینه اول را انتخاب کرد و پیروز شد: تحریم ها لغو شدند. اما برای ایران مابعد تحریم ها نیاز به رشد اقتصادی است. شرایط ضروری برای دستیابی به این مهم فقط یکی است — تغییر سیاسی. هدف سیاست جدید باید اصلاحات در کشور و خروج ایران از انزوای مالی، اقتصادی و سیاسی باشد.
اکثر ایرانی ها از خط مشی سیاسی رئیس جمهور حمایت می کنند. آنها از تحریم ها و فقر و انزوای بین المللی و فشار زیاده از حد ایدئولوژیکی خسته شده اند. پس از اعلام نتایج اولیه انتخابات ، رئیس جمهور ایران در « تویتر» از انتخاب کنندگان تشکر کرد: « شما با رأی خود امکانی برای آغاز عصر جدید برای کشور فراهم کردید. من سپاسگزار شما هستم».
چه چیزی در آینده نزدیک در انتظار ایران است؟ جای شک نیست که نباید در انتظار تغییرات ریشه ای و انقلابی بود. کشور ایران بعید است نیازی به چنین تغییرات ریشه ای داشته باشد که طی 37 سال موجودیت خود به برکت سیستم خاص کنترل و توازن توانست متعادل بودن خود را به اثبات برساند.ایران باید مدرنیزه شود. ایران باید مطابق با چالش های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی دنیای معاصر — چالش های قرن 21 میلادی مدرنیزه شود.
در سیاست داخلی — در وهله اول اصلاحات اقتصادی که رئیس جمهور روحانی از آن صحبت کرد. اقتصاددانان بر آن اصرار می ورزند که این امر با خصوصی سازی رشته های اصلی مرتبط است — خودروسازی، تنظیم شرایط و موازین کار برای سرمایه گذاران خارجی و تجارت خارجی در ایران، قوانین مالیاتی و خیلی نکات دیگر که امکان آن را برای پویایی اقتصاد ایران فراهم می سازد تا مبدل به یک کشور قوی از نظر اقتصادی بشود.
تغییرات در عرصه اجتماعی در شکلگیری محیط آزاد تر زندگی نیز یکی از موضوعات اصلی است. هم اکنون شجاع ترین زنان در بین نمایندگان جدید در باره تغییر قوانین حجاب اجباری و از این نوع موضوعات صحبت می کنند. احتمال آن می رود که در داخل کشور فرایندهایی مرتبط با لیبرال کردن نه تنها قوانین اقتصادی بلکه اجتماعی رخ بدهد.
در سیاست خارجی، تحکیم مناسبات در وهله اول، مناسبات تجاری- اقتصادی و مالی با کشورهای غربی و احتمالا با آمریکا رخ خواهد داد. احتمال تصویب پروتکل مکمل توافقنامه با آژانس بین المللی انرژی اتمی از سوی ترکیب جدید نمایندگان مجلس ممکن است که در باره تضمین هایی است که مناسبات ایران با آژانس را به سطح بالاتری خواهد رساند و اجرای « برجام هسته ای» با جامعه بین المللی را آسان تر خواهد کرد.
فعالیت نظامی ایران در سوریه نیز ممکن است تصحیح شود. چندی پیش خبری در باره تصمیم رئیس جمهور روحانی در باره توافق وی با آیت الله خامنه ای رهبر معظم ایران در باره کاهش حضور نظامیان ایران در سوریه و خروج 2500 نظامی از آن کشور دریافت شد.
کاهش لفاظی های ضد غربی و ضد اسرائیلی منطقی خواهد بود که بطور کلی می تواند به دشارژ تشنج سیاسی بین ایران و غرب بیانجامد.
رئیس جمهور روحانی و اعضای دولت او و طرفداران آنها که در انتخابات پیروز شدند مدافعان برجسته حقوق و آزادی های بشر نیستند. آنها پراگماتیک هایی هستند که می خواهند پنجره اقتصادی ایران به روی سرمایه گذاران بازتر باشد و انجام این کار بدون جلب سرمایه خارجی، تجارت داخلی، تا حدودی تضعیف محدودیت ها در داخل کشور ممکن نخواهد شد. ایرانی ها در سال های حکومت رئیس جمهور احمدی نژاد با لذت بسیج اقتصادی آشنا شدند و برای آنها قابل درک است که چنین راهی به بن بست می انجامد.
بدین ترتیب، راه طولانی و دشوار مدرنیزه کردن تمام عرصه های زندگی در انتظار ایران است. فراز و نشیب ها زیاد خواهد بود، عملیات جوابیه مخالفان شکست خورده آشکار خواهد شد که احتمال دارد خیلی هم جدی باشد. نوساناتی در بین طرفداران رئیس جمهور نیز مشاهده خواهد شد و مبارزه سیاسی در داخل کشور شدید خواهد شد اما ملت ایران تشنه تغییرات است که این مهمترین نکته است.
