تاجیکستان قصد دارد در آینده نزدیک پیمان تحدید حدود مرز دولتی با قرقیزستان را به امضا برساند. نماینده وزارت امور خارجه تاجیکستان این موضوع را اعلام کرد. پس از تأیید طرح موافقت نامه ، طرفین رسما تقریبا دو سوم خط مرز مشترک را به ثبت خواهند رساند. عالم فصح الدینوف خبرنگار « سپوتنیک» در تاجیکستان در این خصوص گزارش می دهد.
تاجیکستان در تلاش است تا مذاکرات در باره تحدید حدود مرز دولتی با کشور همسایه قرقیزستان به موفقیت بیانجامد. سراج الدین اصلوف وزیر امور خارجه تاجیکستان متذکر شد که طی 14 سال کار کمیسیون مشترک ، دو کشور توانستند در باره بخش بزرگی از خط مرزی به توافق برسند. اکنون موضوع امضای موافقتنامه مربوطه در سطح عالی در حال بررسی است.
— ما دارای 987 کیلومتر مرز مشترک با قرقیزستان هستیم. در باره 519 کیلومتر به توافق رسیدیم و موافقت نامه مربوطه توسط روسای کمیسیون دوجانبه به امضا رسیده است. اما این طرح موافقت نامه هنوز در سطح دولتی به امضا نرسیده است. اکنون نهادهای مربوطه در حال بررسی آن هستند و ما امیدواریم که در آینده نزدیک طرح سند تأیید شود.
اگر این سند در سطح دولت تأیید شود، به تصویب خواهد رسید. پس از آن طرفین باید در باره 468 کیلومتر باقی مانده به توافق برسند. کارشناسان دوشنبه متذکر شدند که فرایند مذاکرات بین دو کشور مابعد شوروی آسان نیست. یکی از دلایل آن است که طرفین به بررسی نقاط دردناک برای هر دو طرف می پردازند- دره فرغانه. در آنجا شهروندان دو کشور در کنار یکدیگر زندگی می کنند. نقاط مرزی وجود دارد که خانه ها در آنجا بشکل خانه های شطرنج قرار گرفته است. نمی توان خط مرزی دقیق را در آنجا کشید.
نعمت الله میرسعیدوف کارشناس مستقل در مسائل مرزی از منطقه سغد تاجیکستان گفت:
مذاکرات دشوارتر شده اند. در جاهایی که ساکنان کمتر بودند، مسائل نیز کمتر بود. اکنون به نقاطی رسیدیم که مردم بطور فشرده در کنار هم زندگی می کنند. جدا کردن آنها کار دشورای خواهد بود.
فقدان خط مرزی اغلب باعث درگیری بین ساکنان محلی می شود. در آن قطعات زمین که مرز بین دو کشور معین نشده است، بر سر منابع آب، چراگاه و راه دعوا می شود. بر طبق اطلاعات رسمی در عرض سه سال، در منطقه مرزی تاجیکستان — قرقیزستان 78 درگیری رخ داد. 9 مورد دعوا در سال گذشته به ثبت رسید. حتی بروز یک درگیری می تواند ماهها گفتگو و دیالوگ را مساوی با صفر کند».
سلامت علامانوف یکی از شرکت کنندگان مذاکرات در باره مرز و رئیس انجمن جغرافیای قرقیزستان در این خصوص گفت: اینجا یک نقطه درگیری است. هر اتفاقی که بیفتد، طی 20 دقیقه صدها نفر جمع می شوند. در جشن ها نمی توان اینقدر آدم جمع کرد، اما برای دعوا همه حاضرند. با سنگ و مشت و لگد به جان یکدیگر می افتند».
جلسه آینده کمیسیون بین الدول در خصوص مسائل مرزی ممکن است در بهار برگزار شود. طرفین درحال بررسی چند گزینه حل مسائل هستند. یکی از پیشنهادات تبادل اراضی است. گزینه دیگر — دادن مقام کنترل دوگانه به اراضی مورد اختلاف و یا ایجاد منطقه آزاد تجاری است. مکانیزم سوم — ایجاد مناطق باصطلاح بیگانه در نقاط بدون مرز است. اما اجرای آن، نیاز به مخارج زیاد دارد ، زیرا باید سکنان نقاط مرزی تخلیه شوند.
