عمده قرارداد هایی که ایران با چین به امضاء رساند قرارداد های زیر بنایی و سرمایه گذاری بود در حالی که قرارداد هایی که ایران با فرانسه به امضاء رساند شامل ملیاردها دلار قرارداد خرید کالا از این کشور بود، البته اگر بحث خرید 200 هزار بشکه نفت توسط شرکت توتال که آن هم در قبال ارائه خدمات این شرکت به ایران است را جدا کنیم.
هواپیماهایی که فرانسه به ایران فروخته و عمده مبلغ قرارداد ها را نیز شامل می شود هم چند سال دیگر به ایران تحویل داده خواهد شد و هم اینکه در حال حاضر امکان فرود برخی از آنها در فرودگاه های ایران میسر نمی باشد، و عملا علاوه بر فروش هواپیما فرانسوی ها باید باند مورد نیاز این هواپیماها را نیز فراهم کنند.
البته بد نیست که به همین بهانه هم که شده فرودگاه های بین المللی ایران ارتقا یابند اما امید به آن است که شرکت های طرف قرارداد به تعهدات خود عمل کنند و کار را به اتمام برسانند نه اینکه وسط کار دبه در بیاورند و کار را نیمه کاره بگذارند.
یکی از بند های همه قرارداد های فرانسوی ها با ایرانی ها تعهد ایران به برجام و مصونیت فرانسوی ها از هرگونه تعهدی در صورت اعمال تحریم بر علیه ایران می باشد.
گو اینکه ایرانی ها خود در اجرای برجام و تعهدات خود پیشتاز هستند اما نکته ای که اینجا مطرح است این می باشد که چه تضمینی وجود دارد شرکت های فرانسوی مانند قبل خلف وعده نکنند. به هر حال فرانسوی ها در اجرای تعهدات خود نسبت به ایران بسیار بد سابقه هستند و مردم ایران هنوز خلف وعده های شرکت هایی همچون پژو و رنو را فراموش نکرده اند که کالای خود را به ایرانی ها فروختند و از تامین قطعات یدکی این کالا خودداری کردند در حالی که این کالا هیچ ربطی به برنامه هسته ای ایران نداشت یا اینکه شرکت توتال پروژه های نفتی را نیمه کاره رها کرد و در حالی که مبالغ قابل توجه کلانی را از ایرانی ها دریافت کرده بود اما از اجرای تعهدات خود سر باز زدند.
هیچ تضمینی هم وجود ندارد که فرانسوی ها مانند سابق به دلایل واهی اقدام به نقض عهد نکنند.
بلا فاصله پس از انعقاد قرارداد های شرکت های فرانسوی با ایران شاهد آن بودیم که سهام شرکت های مربوطه فرانسوی رشد چشمگیری داشت در حالی که شاهد رشد سهام هیچ شرکت ایرانی نبودیم و این خود نشان دهنده آن است که کفه ترازو در سمت فرانسه سنگین تر بوده.
با این شرایط مشخص است هنوز اوروپایی ها یا حد اقل فرانسوی ها به ایران به چشم بازار فروش کالا نگاه می کنند در حالی که سیاست کلان اقتصادی آتی ایران مبنی بر مشارکت در سرمایه گذاری است و نه خرید کالا برای نجات کارخانه های اوروپایی از ورشکستگی.
شخصیت و روحیات ایرانی ها با دیگر مردمان کشورهای منطقه مخصوصا کشورهای عرب حوزه خلیج فارس فوق العاده متفاوت است و در صورتی که کشورهای خارجی تصمیم دارند تجارت و همکاری پایداری را با ایران داشته باشند باید حتما این نگاه خود را تغییر دهند و به این نکته توجه بسیار دقیقی داشته باشند.
شاید در شرایط تحریم ایرانی ها نیازمند کالا و هواپیماهای مسافربری فرانسوی بودند و اگر در آن زمان فرانسوی ها این کالا را به ایرانی ها می فروختند کارشان ارزشمند بود اما در پسا برجام و وقتی که فضای جهانی برای خرید کالا باز است هیچ دلیلی وجود ندارد که ایران تمام تخم مرغ های خود را در یک سبد قرار دهد و شبیه کشورهای عرب حوزه خلیج فارس به بازار فروش کالای اوروپایی و نه شریک تجاری و صنعتی آنها تبدیل شود.
نظر به اینکه سیاست کلی اقتصادی آقای روحانی مبنی بر مشارکت با کشورهای دیگر و اعتماد به کشورهایی که در حین تحریم ها ایران را تنها نگذاشتند می باشد نمی توان حجم قرارداد های ایران با چین را با قرارداد های ایران با فرانسه مقایسه کرد.
قرارداد های ایران با فرانسه حدود 25 ملیارد دلار طی پنج سال است در حالی که قرارداد های ایران با چین حدود یکصد ملیارد دلار در سال است که قرار است تا ششصد ملیارد دلار در سال هم ارتقا یابد.
عمده قرارداد های منعقد شده با چین شامل سرمایه گذاری های زیر بنایی این کشور در ایران می باشد که قابل تحسین است اما نکته ای که اینجا مطرح است نوع کالاهایی می باشد که چینی ها به ایران خواهند فروخت و یا در ایران تولید خواهند کرد.
همه می دانند که چین توانایی تولید کالاهای با کیفیت درجه یک را دارا می باشد در حالی که به دلایل مختلف طی سالهای اخیر کالاهای چینی در ایران پایین ترین نوع کالای این کشور به شمار می رفته تا حدی که امروزه در ایران نام کالای چینی با کالای نامرغوب عجین شده.
شهرت مصرف کننده ایرانی در آن است که در خرج کردن دست و دلباز است و همیشه به دنبال کالای با کیفیت می باشد لذا قطع به یقین مصرف کننده ایرانی از این پس توقع دارد کالای چینی ای که به ایران صادر می گردد و یا در ایران تولید می گردد همان کالای درجه یک این کشور باشد چرا که دیگر دوران تحریم ها گذشته و اگر کالای مرغوب و با کیفیت در اختیار مصرف کننده ایرانی قرار نگیرد قطعا چینی ها بازار ایران را از دست خواهند داد.
به هر حال مردم ایران که در سالهای اخیر با انواع و اقسام سختی های اقتصادی دست و پنجه نرم کردند امروزه در پسا برجام توقعات زیادی دارد که خواهان فراهم شدن آن هستند و هر کشور چه شرقی چه غربی بخواهد با ایران تعاملات اقتصادی داشته باشد قطعا باید این نکته ها را مد نظر قرار دهد.
