" اسپوتنیک" ، بررسی نتایج سال 2015 را ادامه می دهد.
مذاکرات طولانی ، دشوار و تنش زا بین ایران و گروه 5+1 واسطه های بین المللی (آمریکا ، بریتانیا ، فرانسه ، روسیه ، چین و آلمان) در خصوص برنامه ی هسته ای ایران و لغو تحریم های مرتبط ضد ایران در شب چهاردهم جولای در وین با امضای توافق تاریخی صلح آمیز به پایان رسید که در واقع شروعی برای دوره ی جدید سیاسی ارتباطات متقابل ایران و کشورهای گروه 5+1 بود. این اتفاق به نقطه ی عطف جدید هم در تاریخ دیپلماسی بین المللی تبدیل شده و هم پایه و اساسی را برای ایجاد همکاری در تمامی جهات خلق نمود و سیستم چند سطحی حل تمامی مناقشات مهم و کلیدی را پدید آورد.
حسن بهشتی پور، مقاله نویس ایرانی رادیو اسپوتنیک فارسی در زمینه ی سیاست بین الملل و کارشناس مسائل هسته ای ، تحلیل گر کانال انگلیسی زبان پرس تی وی معتقد است: " توافق وین در خصوص برنامه ی هسته ای ایران ، ظرافت و هوشیاری دیپلماسی ، و پیروزی آن بر سیاست مقابله و تجاوز را به کل جهان نشان داد."
دور تنش زا و بسیار حساس مذاکرات در وین هجده روز به طول انجامید. طرفین در ارتباط با برنامه ی هسته ای ایران مسائل مهم منطقه ای را هم بحث و بررسی کردند ، دروهله اول اینکه چه طور امنیت منطقه را تضمین کرده و موثر تر با تروریسم مبارزه کنند. امروز حتی یک سیاست مدار روشنفکر این مسئله را رد نمی کند که بدون همکاری با ایران ثبات و تساوی نیروها در خاور میانه ای که برای کل جهان خطر ناک شده ممکن نیست. بنابراین توافق بدست آمده مربوط به برنامه ی هسته ای جنبه منطقه ای نداشته بلکه جهانیست. تحلیل گر سیاسی شبکه تحلیلی اطلاعاتی IranianPolicy.net ، سجاد طائری ، پایان موفقیت آمیز مسئله ی ایران را به عنوان نمونه ای درخشان سیاست صلح آمیز برای حل سایر مشکلات می داند.
توافق با ایران ، ضامن امنیت و صلح
دستیابی به توافق صلح آمیز مربوط به برنامه هسته ای ایران در چهارچوب بحث و گفتگوی سیاسی ، به موضوع مهم اجتماعی تبدیل شده و توجهات را در محافل مذهبی برانگیخت. از جمله طرفداران لغو تحریم ها از ایران و دستیابی به توافق پاپ فرانسیس بود. سازمان های کاتولیک هم در دفاع از تصویب توافق بدست آمده در کنگره آمریکا تلاش کردند. محافل کاتولیک و آمریکایی در آمریکا در بحث ها و گفتگوهای عمومی حول تصویب توافق مربوط به برنامه ی هسته ای شرکت کردند. Franciscan Action Network (شبکه اقدامات فرانسیس)، Catholicsin Alliance for the CommonGood (اتحادیه کاتولیک در جهت منافع مشترک) ، Pax Christi International (جنبش صلح بین المللی کاتولیک) ، Maryknolland NETWORK (شبکه داوطلبی کاتولیک) دیداری را سازمان دهی کردند تا اقدامات را در سطح توده مردم برای تضمین تصویب توافق بین اعضای کنگره و سناتورها بحث و بررسی نمایند. فعالین مذهبی به تمامی مقامات سیاسی فهماندند ، علی رغم اینکه برخی از اعضای کنگره آمریکا مخالف معاهده با ایران هستند ، اصول حمایت از صلح برای کل جهان مهم است. ایده و کمپین سازمان های مذهبی کاتولیک در آمریکا از طرف ایران نیز مورد استقبال قرار گرفت. کارشناس مسائل خاور میانه ، عضو شورای علمی و گروه تحقیقات در خصوص مشکلات آمریکای دانشگاه تهران ، فواد ایزدی در اینباره می گوید:
نقش روسیه
لازم به ذکر است که در روند طراحی و آماده سازی سند نهایی برجام ، برای اجرای توافق های بدست آمده در زمینه پرونده هسته ای ایران ، روسیه نقش کلیدی و مهمی را بازی کرد. بارها در مسکو خاطر نشان کردند ، پیش نویس و قطع نامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد بر پایه اصول مرحله به مرحله و متقابل پیشنهادی روسیه بوده است. از جمله نقشه معاهدات که حق ایران را برای داشتن برنامه هسته ای صلح آمیز بررسی می کند شامل حق غنی سازی ، ضمن کنترل شدید بین المللی برنامه ها و لغو تحریم های شورای امنیت و تحریم های یکجانبه ی آمریکا و اتحادیه اروپا است. سرگی لاوروف ، وزیر امور خارجه روسیه بارها بیان داشت که هیات روسی با شرکت متخصصین اتمی در حین مذاکرات برخی از تصمیمات عملی را پیشنهاد دادند که بخش لاینفک توافق محسوب می شوند. لاوروف گفت: " در بهره مندی از حل و فصل نهایی ما دو مسئله کلیدی در دستور کار را در چهارچوب همکاری دو جانبه روسیه و ایران در جهت " روس اتم " حل کردیم."
روسیه نقش کلیدی را در روند اجرای توافق بدست آمده مربوط به پرونده ی هسته ای ایران بازی کرده و این نقش را ادامه می دهد. مسئله ی مهم در این بین توسعه ی انرژی اتمی ایرانی و تجاری سازی آن است. حسن بهشتی پور ، کارشناس ایرانی می گوید ، پس از امضای توافق زمینه های جدیدی برای همکاری از جمله در انرژی هسته ای گشوده می شود و شریک کلیدی ، تکیه گاه و موتوری برای حرکت به جلوست. وی ادامه می دهد:
همانطور که این کارشناس خاطر نشان کرد ، همکاری ایران و روسیه در زمینه اتم صلح آمیز نه تنها گذشته ای موثر داشته بلکه آینده ای درخشان دارد. کار مشترک بر روی فن آوری های نوین ادامه دارد. حسن بهشتی پور می گوید:
روسیه دروغ بزرگ آمریکا درخصوص برنامه هسته ای ایران را آشکار کرد
نکته ی کلیدی و مهم در مسئله ی پرونده ی هسته ای این بود که طی روند طولانی مدت مذاکرات آمریکا با عنوان کردن تهدید هسته ای ایران روسیه و کل جهان را فریب داد. ولادیمیر پوتین ، رئیس جمهور روسیه در جلسه عمومی انجمن والدای در سوچی در ماه نوامبر پرده از این دروغ برداشت. پوتین گفت:
همانطور که می دانیم به بهانه تهدیدات موشکی — هسته ای از جانب ایران ، پایه و اساس امنیت بین المللی از بین رفت یعنی توافق مربوط به محدودیت دفاع ضد موشکی. آمریکا به صورت یکطرفه آنرا نادیده گرفت. امروز مشکل هسته ای ایران حل شده است ، هیچ گونه تهدیدی از جانب ایران نبوده و ما گفتیم که نیست. بهانه ی بیدار شدن شرکای آمریکایی ما به منظور ساختن سیستم دفاع ضد موشکی از بین رفت. و ما حق داشتیم منتظر باشیم که کار توسعه ی سیستم دفاع ضد موشکی آمریکا متوقف شود. اما در واقع چه شد؟ هیچ چیز اینچنینی اتفاق نیافتاد ، برعکس همه چیز ادامه پیدا کرد." در این روزها اولین آزمایشات سیستم دفاع ضد موشکی آمریکا در اروپا اجرا می شود. این به چه معناست؟ بدان معناست که ما وقتی با شرکای آمریکاییمان دعوا و مشاجره کردیم حق داشتیم. آمریکا سعی داشت مثل هر بار ما و کل جهان را گمراه کند یا به عبارت ساده تر فریب دهد. "
رهبر ایران آیت الله علی خامنه ای ضمن صحبت در خصوص توافق بین ایران و آمریکا در چهارچوب روند مذاکرات از ممنوعیت هر نوع دیگری از مذاکرات با واشنگتن خبر داد. آیت الله خامنه ای تاکید کرد که ایران در کل مخالف مذاکره با سایر دول و از جمله دول اروپایی نیست اما آمریکا در لیست این کشورها جای ندارد. مواضع مقامات جمهوری اسلامی ایران در این مسئله را آقای حسین شیخ الاسلام مشاور امور بین الملل ریاست مجلس جمهوری اسلامی با ما در میان گذاشت:
در ارتباط با این مسئله می توان یادآوری نمود که نقش دیپلماسی روسیه در افشای یک فریب بزرگ حول پرونده ی هسته ای ایران واضح و مبرهن است. تحلیل گر سیاسی حسن بهشتی پور معتقد است که آمریکا در ارتباط با مشکلات اتمی ایرانی همواره استانداردهای دو گانه داشت. اما مهم این است که روسیه توانست حداکثر تلاش خود را بکند تا دروغ آمریکا آشکار شده و از درگیری بزرگ جلوگیری شود و به کل جهان نشان داد که ایران هیچ گاه هدفش ساخت سلاح هسته ای نبوده است. در نهایت توافق صلح آمیز امضاء شد.
حسن بهشتی پور می گوید:
