برلین به تجدید نظر در قانون پناهندگی می پردازد. اواسط اکتبر، بوندستاگ قوانین پناهندگی را سخت تر کرد. در آلمان نتوانستند راه دیگری برای مبارزه با سیل پناهجویان پیدا کنند. در عین حال نمایندگان مجلس آلمان متذکر شدند که این اقدامات رساندن کمک بهتر به پناهجویانی را ممکن می سازد که از جنگ داخلی در کشور خود فرار کرده اند.
تغییرات چند جنبه زندگی مهاجران را در بر می گیرد. تا شش ماه زمان بررسی تصمیم مربوط به ارائه مقام پناهنده به متقاضیان افزایش می یابد. پرداخت مالی به پایان می رسد و دادن مواد غذایی و وسایل ضروری اولیه جای آن را خواهد گرفت. فهرست کشورهایی که آلمان به شهروندان آنها پناهندگی نخواهد داد گسترش می یابد. هم اکنون علاوه بر کشور صربستان، مقدونیه، بوسنی ، مونته نگرو، کوزوو و آلبانی نیز به این فهرست اضافه شدند. چنین گام هایی در سطوح مختلف مورد انتقاد قرار می گیرند و هیچگونه مطابقتی با اعلامیه های قبلی برلین ندارد.
الکساندر کامکین کارمند ارشد علمی مرکز پژوهش های آلمان انستیتوی اروپای آکادمی علوم روسیه در این خصوص گفت:
می توان در انتظار بحث های شدیدی در « بوندستاگ» و انتقاد شدیدتری از طرف سازمان های غیر دولتی مدافع حقوق بشر و اپوزیسیون چپ بود. صبر و تحمل همه به سر رسیده است. چند ماه پیش، آنگلا مرکل، گفت که آلمان قادر است همه پناهجویان را بپذیرد و اعلامیه کنونی در تضاد با این گفته است. کسانی که از مقام پناهجو سوء استفاده کرده باشند به کشور خود بازگردانده خواهند شد. از اینرو می توان گفت که نخبگان حاکم آلمان به چند گروه تقسیم شده اند.
یک وسیله دیگر در زرادخانه آلمان — حق بازگرداندن کسانی است که قانون را نقض کنند. یعنی اگر افرادی سعی کنند بطور غیر قانونی مقام پناهجو را دریافت کنند آنها را خیلی سریع به کشورشان باز خواهند گرداند. این موضوع فرق زیادی با برخورد قبلی نسبت به مهاجران دارد. اما با توجه به تغییر اوضاع اقتصادی نمی توان در انتظار چیز دیگری بود.
ایگور کووالِف معاون اول رئیس دانشکده اقتصاد جهانی و سیاست جهانی دانشگاه دولتی « مدرسه عالی اقتصاد» در این خصوص گفت: بدون شک این قضیه را می توان نیروی ارزان کار نامید. شایان ذکر است که آلمان در زمان خود با دعوت از شهروندان ترکیه و یا یوگسلاوی سابق برای کار از همین هدف پیروی می کرد: آلمان آن خلائی را پر کرد که شهروندان آلمان با خودداری از کار در حرفه هایی با دستمزد پایین ایجاد کرده بودند. اما اکنون مسأله جدی با تعداد مهاجران مرتبط است. زیرا در شرایط بحران تقاضا برای نیروی کار بشدت کاهش یافته است و کشورهای اتحادیه اروپا نیازی به نیروی کار اضافی ندارند.
فقط پناهجویان با مشکلات روبرو نخواهند شد. فعلا کمتر کسی دست به پیش بینی می زد که سیاستمداران در ازای این بحران چه قیمتی باید پرداخت کنند. آنچه مشخص است — تغییر جدی روحیات در آلمان است و اینکه مقامات با بحران اعتماد روبرو خواهند شد.
الکساندر کامکین در این خصوص گفت: این امر ممکن است به از دست دادن محبوبیت حزب حاکم و شخص مرکل، افزایش روحیات راست پوپولیستی بیانجامد زیرا شهروندان عادی آلمان با وجود آموزش و پرورش درست سیاسی خود، صدایشان دارد در می آید. جنبش « پیگیدا» در جای خالی سر بلند نکرد. این جنبش تا قبل از افزایش تعداد مهاجران شکل گرفت هر چند نارضایتی شهروندان عادی آلمان و نه دوستداران هیتلر زمینه مساعدی برای تشکیل این جنبش بود. از این رو می توان گفت که نارضایتی و مهمتر از آن عدم درک جامعه آلمان از سیاست عدم قطعیت (از یک سو ما موافق مهاجران هستیم و از سوی دیگر مجبور به محدود کردن تعداد مهاجران هستیم) می تواند به بحران اعتماد نسبت به قدرت سیاسی آلمان در بین طبقات بحد کافی وسیع ساکنان کشور بیانجامد.
شهرنشینان و ساکنان عادی آلمان می گویند مقامات حکومتی نمی توانند عواقب تصمیمات خود را برای آینده دور محاسبه کنند. در نتیجه اشتباهات قبلی، اوضاع خیلی سریع تغییر می کند اما سیاستمداران هنوز نمی توانند راه حلی را پیشنهاد کنند که بتواند باعث کاهش تشنج بشود.
