فرجام برجام در مجلس شورای اسلامی

چه دولت چه مجلس هر دو یک هدف دارند و آن حفظ منافع ملی ایران اما هر کدام به دلایل خاصی اعتقاد دارند روش آنها در حفظ منافع ملی درست تر است.

دولت آقای روحانی معتقد است که چون برجام یک توافقنامه به حساب نمی آید پس نیازی به بررسی آن در مجلس نیست و در صورت ارائه آن بصورت لایحه به مجلس و تصویب آن توسط مجلس این برجام به قانون الزام آور برای دولت تبدیل می گردد و این منافی روح هدف دولت از رسیدن به برجام است پس دولت چنین لایحه ای را نباید به مجلس ارائه دهد.

همچنین دولت معتقد است تایید برجام توسط شورای عالی امنیت ملی طبق مقررات متعارف جمهوری اسلامی ایران به خودی خود همان هدفی را که نمایندگان مجلس دلواپس ان هستند را تامین خواهد کرد. در واقع دولت تلاش دارد از تنش های آتی که ممکن است بر اثر به چالش کشیدن برجام توسط نماینده های مخالف بوجود آید پرهیز کند. چون به عقیده دولت برخی نمایندگان ممکن است برای پروپاگاندای انتخاباتی از این فرصت استفاده کنند. دولت آقای روحانی باور دارد شرایط فعلی ایران مستلزم آن است که فضای سیاسی داخلی مخصوصا در زمینه سیاست بین المللی آرام و منسجم باشد تا سیاست مداران ایرانی بتوانند به کار خود برسند. همچنین نظر به اینکه گذشتن برجام از سد کنگره در ایالات متحده تقریبا قطعی شده  دولت آقای روحانی امیدوار است با تسریع در پیاده سازی برجام فشار های سیاسی و اقتصادی بین المللی از سر ایران سریعتر برداشته شود و دولت وی بتواند به وعده های انتخاباتی خود عمل کند. وعده هایی که بر اساس نقشه دولت آقای روحانی کلید آن در برجام نهفته شده.

از سوی دیگر نمایندگان مجلس و تعدادی از سیاست مداران ایرانی با بی اطمینانی به نوایای ایالات متحده نگاه می کنند. این سیاست مداران معتقد هستند تاریخ روابط ایران و کشورهای دیگر با ایالات متحده نشان داده که به هیچ وجه نمی توان به این کشور اطمینان کرد و این احتمال وجود دارد که کل مساله برجام نقشه ای توسط ایالات متحده و شرکایش جهت خالی کردن دست ایران از برگه های برنده اش باشد. این سیاست مداران سخنان مسئولین دولتی ایالات متحده در مجامع مختلف و اظهار نظر های آنها از اهداف آتی خود و همچنین ادامه روند سخن پراکنی های خصمانه ایالات متحده و یارانش بر علیه ایران را ملاک قرار می دهد و معتقد هستند ایران نباید سریعتر از طرف مقابل در برجام عمل کند. به عقیده این سیاستمداران حتی گذشته از رفتارهای ایالات متحده در چند دهه اخیر اگر فقط توافق اخیر ما قبل برجام دولت آقای روحانی با غرب  معروف به "توافق موقت ژنو" در مورد برنامه هسته ای ایران و عملکرد ایران در مقابل عملکرد ایالات متحده و غرب را الگو قرار بدهیم می بینیم در حالی که ایران به کل تعهدات خود در این توافق عمل کرده اما ایالات متحده و همپیمانانش به شگردهای مختلف از عمل به تعهدات خود سر باز زدند.

با این شرایط این سیاست مداران معتقد هستند باید به عنوان سرعت گیر شتاب اجرای تعهدات ایران در برجام عمل کنند و اجازه ندهند دولت ایران سریعتر از طرف مقابل در اجرای برجام همچون" توافق موقت ژنو" عمل کند. اینان معتقد هستند که دولت باید ملزم گردد قدم هایش را بگونه ای بردارد که تا زمانی که از اجرای تعهدات طرف مقابل اطمینان حاصل نشده اقدامی غیر قابل بازگشت انجام ندهد. به این معنی که مثلا اگر قرار باشد طرف مقابل تحریم ها را بابت یک اقدام ایران معلق کند پس ایران هم باید قدم خود را بصورتی بردارد که اگر تحریم ها بازگشت بتواند بلافاصله به مرحله قبل برگردد. همچنین در صورتی که قرار باشد اقدامی که غیر قابل بازگشت است توسط ایران انجام شود باید اطمینان حاصل گردد که در مقابل طرف مقابل تحریم ها را لغو و رفع می کند و نه تعلیق.

مسبب اصلی این شبهه ها در واقع اظهارنظر های مسئولین آمریکایی در جاهای مختلف بوده و هست و با اینکه ایرانی ها می دانند که ممکن است این سخنرانی ها و اظهارنظر ها فقط برای مصرف داخلی باشد اما نمی توانند اطمینان حاصل کنند که آیا نیت آمریکایی ها هم بر اساس گفته هایشان است یا خیر و به هر حال سردرگم هستند کدام حرف آنها را باور کنند، حرف و تفاهمی که با ایرانی ها به امضا رسانده اند و یا اظهار نظرهایشان در مجامع مختلف.

نظر به اینکه دولت آقای روحانی جهت رسیدن به برجام هماهنگی های لازم با عالیترین مقامات سیاسی جمهوری اسلامی را انجام داده و علیرغم اینکه تعداد زیادی از نماینده های مجلس شدیدا مخالف برجام می باشند اما بعید به نظر می رسد نمایندگان مجلس برجام را رد کنند، ولی پیش بینی می شود به احتمال زیاد نمایندگان مجلس در ایران ، چه با همکاری دولت و چه بدون همکاری دولت، قوانینی و مقرراتی را مصوب کنند که از شتاب دولت در اجرای برجام بکاهد و روند پیشبرد اجرای برجام توسط ایران را منوط به اعتماد سنجی طرف مقابل، که عملا در این شرایط ایالات متحده و سازمان بین المللی انرژی اتمی، می باشد نمایند. همچنین احتمالات کمیته ای با اختیارات و اعتبار زمانی طولانی مدت برای نظارت بر اجرای تعهدات ایران و مقایسه آن با اجرای تعهدات طرف مقابل در برجام تعیین نمایند.