نمایشگاه هوا — فضای « ماکس — 2015» در شهر « ژوکوفسکی » حومه مسکو صحنه ای برای پایان مذاکرات روسیه — ایران در بسیاری از جهات همکاری در تحقیق و پژوهش فضا و هوانوردی شد. چه دورنماهایی در مقابل مسکو و تهران گشوده می شود؟
ولادیمیر ساژین کارشناس سیاسی و خاور شناس در این خصوص گفت: معامله هسته ای که 14 ماه ژوئیه بین گروه « شش» میانجیان بین المللی و ایران به امضا رسید نه تنها محرکی برای فرایند راه حل نهایی مسأله هسته ای ایران بود بلکه امکانات جدیدی در تعامل بین المللی در عرصه های مختلف به روی ایران گشود. ایران یک «لقمه چرب» برای تجارت جهانی می شود. رقابت بر سر ایران شدت می گیرد. طبیعتا روسیه سعی می کند در ردیف های اول فاتحان در این مبارزه سخت باشد.
نمایشگاه هوا — فضای « ماکس — 2015» یکی از صحنه ها برای پایان مذاکرات روسیه — ایران در جهات مختلف همکاری در پژوهش فضا و هوانوردی شد.
ایران هیأت نمایندگی بزرگی بریاست آقای سورنا ستاری معاون رئیس جمهور ایران را به مسکو اعزام کرد. معاون وزیر دفاع ایران نیز در ترکیب اعضای هیأت نمایندگی حضور دارد.
ایجاد کمیته دوجانبه در عرصه فناوری که اولین نشست آن در این روزها در مسکو برگزار خواهد شد مهمترین امکان برای اجرای عملی نقشه ها و طرح های تشدید و توسعه مناسبات کاری روسیه — ایران در رشته فناوری عالی خواهد بود.
دمیتری راگوزین، معاون نخست وزیر روسیه که هماهنگ کننده مجتمع نظامی — صنعتی در دولت فدراسیون روسیه است اعلام نمود: « ما بعید نمی دانیم که ایرانی ها بتوانند در خرید هواپیماهای مسافربری ساخت روسیه یکی از شرکای ما شوند». به گفته راگوزین تعامل بین روسیه و ایران در عرصه انرژی اتمی می تواند به حساب هواپیما سازی ، کشتی سازی و صنعت فضایی و کاربرد خدمات فضایی گسترش یابد.
رستم مینیخانوف رئیس جمهور تاتارستان — یکی از عناصر فدراسیون روسیه — که از زیر ساخت نیرومند علمی — صنعتی در رشته هواپیماسازی، تجهیزات و فناوری فضایی برخوردار است در ژوکوفسکی اعلام داشت: «هم اکنون پروسه ای جریان دارد که در نتیجه آن تمام محدودیت ها در رابطه با ایران لغو خواهند شد… ما باید کار در بخش تجهیزات فناوری عالی از جمله تکنیک آلات هوایی — هواپیماها و بالگردها را فعال تر کنیم. ایران کشوری است که تقاضا در آنجا زیاد است..»
سورنا ستاری معاون رئیس جمهور ایران در این خصوص اظهار نظر نمود.
به گفته آقای ستاری چنین پایگاهی ساخته خواهد شد: در جریان سفر هیأت نمایندگی ایران قرار است بیش از 10 قرارداد و موافقت نامه به امضا برسند. تمام جزئیات پس از نشست کمیته دو جانبه در رشته فناوری معلوم خواهد شد.
اما هم اکنون اطلاعاتی دراینباره دریافت شدند که دو شرکت روسی « ونی اِم» و « بارل» با کمپانی « بنیان دانش شرق» ایران موافقت نامه ای در باره طراحی، ساخت و بهره برداری آتی از سیستم های فضایی نظارت از راه دور زمین را به نفع ایران به امضا رساندند. بدین ترتیب " بارل" پاسخگوی تمامی مسائل ادغام و تکمیل زیرساخت های روی زمینی سیستم های فضایی ایرانی سنجش از راه دور خواهد بود. شرکت «ونیی ام» طراحی دستگاه های فضایی را برعهده گرفته و پرتاب آن با موشک حامل روسی را انجام می دهد. ماهواره بر اساس پلاتفرم مدرنیزه شده کانوپوس" ساخته می شود و توسط موشک حامل " سایوز" به مدار زمین رسانده خواهد شد. " بنیان دانش شرق" به نوبه خود کار اپراتور سیستم سنجش از راه دور زمین را برعهده می گیرد.
در چارچوب کار نمایشگاه « ماکس — 2015» احتمال آن می رود که توافقنامه در باره تحویل هواپیمای مسافربری «سوخوی سوپر جت —100» به ایران به امضا برسد. علی وطنی معاون رئیس جمهور ایران در رشد فنی از این موضوع صحبت کرد.
نظامیان ایرانی که در ترکیب هیأت نمایندگی ایران قرار دارند فقط تماشاچیان وسایل نمایشگاه نخواهند بود. آنها باید کار قراردادهای مربوط به « اس — 300» را با شرکای خود از وزارت دفاع روسیه، سرویس فدرال در همکاری نظامی — فنی و « روس ابرون اکسپورت» به پایان برسانند. همانطور که رادیو « سپوتنیک» قبلا اطلاع داد بر خلاف (قرارداد « اس —300» سال 2007 میلادی که اجرای آن در سال 2010 میلادی توسط مسکو متوقف شد) این قراردادی جدید با قیمتی جدید و سیستم به روز شده هوایی — موشکی «اس — 300 بی 4» خواهد بود که عنوان صادراتی آن — « آنتی —2500» است.
حل و فصل مسأله « اس —300» امکانات جدیدی برای همکاری علمی — فنی روسیه — ایران می گشاید. البته این موضوع فعلا به تسلیحات تهاجمی مربوط نمی شود. اما سیستم های دیگر و انواع مختلف فناوری وجود دارد که می توان آنها را به ایران فروخت.
. آقای دهقان، وزیر دفاع ایران در این روزها اعلام نمود:« بعید نیست که نظامیان روسیه و ایران مسائل همکاری آینده در طراحی و تولید هواپیماهای جنگی را به بحث بگذارند».
بدین ترتیب سفر هیأت نمایندگی ایران به مسکو و مذاکرات آن با طرف روسیه بخش مهم در جهت توسعه همکاری فدراسیون روسیه و ایران در رشته فناوری عالی، هواپیما سازی، فضا و دفاع خواهد بود. در این عرصه روسیه از شانس واقعی برای جلو زدن در مسابقه جهانی بر سر بازار آینده دار ایران برخوردار است.