مذاکرات سرگی لاوروف و محمد جواد ظریف، وزیران امور خارجه روسیه و ایران 17 ماه اوت در مسکو برگزار شد. در این اواخر وزرا بطور منظم با یکدیگر ملاقات می کردند. اما دیدار کنونی از خودویژگی خاصی برخوردار است.
ولادیمیر ساژین خاور شناس روسیه در این خصوص گفت: شایان ذکر است که این اولین دیدار وزاری امور خارجه دو کشور پس از امضای توافق جامع در باره برنامه هسته ای ایران بین « گروه 1+5» (روسیه، چین، آمریکا، بریتانیا، فرانسه و آلمان) و ایران بود. توافق جامع در روز 14 ماه ژوئیه در وین به امضا رسید و سند « نقشه عمل جامع مشترک» نام گرفت. امضای این سند یکی از لحظات مهم در تاریخ معاصر ایران است که مرحله جدیدی در رشد و توسعه کشور می گشاید.
افزایش سطح اعتماد نسبت به جمهوری اسلامی ایران (به ویژه در عرصه اتمی) از طرف جامعه جهانی و لغو قریب الوقوع تحریم های مالی — اقتصادی از تهران که توافق های وین در نظر می گیرد، امکانات جدیدی برای تعمیق همکاری ایران و دیگر کشور ها فراهم می آورد. منظور همکاری تجاری — اقتصادی و سیاسی است.
بی جهت نیست که ظریف در مسکو اعلام نمود که « توافق ها در باره برنامه هسته ای ایران تأثیر زیادی بر همکاری روسیه و ایران » خواهد گذاشت. موانع زیادی رفع می شوند که مانع از رشد و توسعه مناسبات دو جانبه خواهد شد. می توان گفت که پس از تصویب « نقشه عمل جامع مشترک »، روسیه و (دیگر کشورها) با ایران اصولا جدیدی سرو کار خواهند داشت که مواضع خود در منطقه و جهان را احیا می کند. این امر محتاج برخوردهای جدید و روش های جدید تکامل مناسبات دو جانبه خواهد بود. از اینرو سفر کنونی وزیر امور خارجه ایران به مسکو و مذاکرات با سرگی لاوروف باید جهات اصلی مناسبات متقابل در شرایط تغییر یافته را مشخص سازد.
در اینجا صحبت از جنبه های زیاد همکاری و همچنین راه های اجرای «نقشه عمل مشترک» است که در آن نقش روسیه فوق العاده زیاد است — در چارچوب کارهای مربوط به تغییر خط کارخانه غنی سازی اورانیوم در فردو و مرکز علمی — تحقیقاتی ، فرایند انتقال 8 تن اورانیوم دارای غنای کم از ایران به روسیه در عوض تحویل اورانیوم طبیعی به ایران.
موضوع مربوط به اوضاع در سوریه و پیرامون آن ، مبارزه با گروهبندی « کشور اسلامی» و مسائل بسیار دیگر در دستور روز مذاکرات وزرای جمهوری روسیه و ایران قرار داشت. سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه پس از پایان دیدار با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران اعلام نمود: « « روسیه در افزایش سطح همکاری با ایران در رابطه با حل و فصل شرایط بحرانی در خاور نزدیک و آفریقای شمالی ذینفع است».
اما یکی از مهمترین موضوعات مورد بحث، توسعه آتی مناسبات دو جانبه است. طرفین در باره تسریع به تصویب رساندن سند مربوط به تسهیل ویزا بین دو کشور به توافق رسیدند. دوما طرفین بیشتر توجه خود را به رشد و توسعه مناسبات تجاری — اقتصادی دو کشور مبذول داشتند و پیشنهاد شد در پاییز سال جاری اجلاس نوبتی کمیسیون های بین الدول مشترک در همکاری تجاری — اقتصادی برگزار شود.
البته آقایان لاوروف و ظریف به موضوع « اس — 300: نیز توجه کردند. آقای ظریف، وزیر امور خارجه ایران متذکر شد که توافق هسته ای بر همکاری روسیه — ایران « در عرصه دفاع» نیز تأثیر مثبتی می گذارد و بدون حل مسأله « اس —300» نمی توان در این جهت پیشرفت کرد.
بدون شک سفر ظریف، وزیر امور خارجه ایران به مسکو و مذاکرات وی با سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه یکبار دیگر نشانگر ذینفعی طرفین در تعاملات در بسیاری از جنبه های سیاست جهانی و منطقه ای و مناسبات دو جانبه بود.
همچنین باید این نکته را متذکر شد که سفر کنونی وزیر امور خارجه ایران فوق العاده بموقع بود. در هفته های آینده « نقشه عمل جامع مشترک» بر طبق قطعنامه مصوبه شورای امنیت سازمان ملل به اجرا درخواهد آمد. از اینرو اینکه مسکو و ایران در آستانه این لحظه تاریخی به میزان کردن ساعت های خود و تعیین جهات اصلی فعالیت مشترک در شرایط جدید می پردازند حائز اهمیت زیاد است.
