مهاجران کاری تاجیکستان یک وسیله جدید ازدواج را پیدا کردند. با هدف تشکیل خانواده و خودداری از صرف پول و هزینه مسافرت به تاجیکستان ، جوانان از طریق اسکایپ ازدواج می کنند. قبلا تاجیک ها روش غیر عادی طلاق با ارسال پیامک را اختراع کردند. عالم فصح الدینوف خبرنگار رادیو « سپوتنیک» در باره رواج فناوری جدید در زندگی خانواده های یکی از محافظه کارترین کشورها گزارش می دهد.
فناوری « آن — لاین» به حد کافی ساده است. عروس و داماد در فاصله چند هزار کیلومتری از یکدیگر در کنار خویشاوندان خود و در حضور آخوند پیوند ازدواج می بندند. تا کنون چند ازدواج بدین شکل انجام شده است. اما نمی توان گفت که ازدواج های مجازی در تاجیکستان مد شده است. اما در آینده ممکن است این وضع تغییر کند. زیرا مطابق با تحقیقات جامعه شناسی، هر سومین جوان تاجیکستان در مهاجرت اقتصادی قرار دارد. تعدادی در اروپا و آمریکا کار می کنند. اما اکثر مهاجران کاری راهی فدراسیون روسیه می شوند. والدین داماد، عروسی دلخواه خود برای پسرشان انتخاب می کنند و ازدواج آنها از طریق آن — لاین انجام می شود. پس از عقد ازدواج عروس یا در خانه منتظر بازگشت شوهر می ماند و یا راهی کشوری می شود که داماد در آنجا مشغول کار است.
زرینا سعیدووا کارشناس یکی از سازمان های اجتماعی در تاجیکستان در اینباره گفت: در تاجیکستان والدین سعی می کنند پسران خود را خیلی زود زن بدهند تا او را وادار به مسئولیت پذیری بیشتر کنند و مانع از آن شوند که در خارج از کشور بماند. والدین می خواهند که پسرانشان به وطن برگردند و در دوران پیری به آنها کمک کنند. اما بدشواری می توان گفت که ازدواج اینترنتی تا چه حد می تواند به این خواست آنها کمک کند. زیرا ازدواج مجازی نمی تواند جای زندگی واقعی را بگیرد واین نوع ازدواج باید از نظر حقوقی به ثبت برسد.
جنبه حقوقی این قضیه اهمیت زیادی دارد. چندی پیش یکی از تاجیک ها در کانادا با عروسی در وطن از طریق « اسکایپ» ازدواج کرد. اما عروس هنگام گرفتن ویزا با مشکل روبرو شد، زیرا در سفارت گواهی ازدواج را خواستند. دعای خیر آخوند و موافقت او، سند ازدواج به حساب نمی آید. بدین ترتیب داماد باید به وطن برگردد و تمام مدارک ازدواج را رسما به امضا برساند. البته اگر دلش بخواهد با عروس مجازی ازدواج کند.
اکنون نمی توان گفت که چنین روشی می تواند ترامپلینی برای تشکیل خانواده محکم و استوار شود. همه چیز به جوانان و تلاش آنها برای مبدل کردن ازدواج مجازی به واقعی بستگی خواهد داشت. دانستن نظر روحانیت و مقامات نسبت به اینگونه ازدواج ها جالب خواهد بود.
واکنش رسمی نسبت به اخبار مربوط به ازدواج های آن — لاین هنوز مشاهده نشده است. شورای علما نیز سکوت اختیار کرده است. احتمالا مقامات در حال بررسی این موضوع هستند. اما نباید در انتظار تأیید این روش ازدواج بود. قبلا مقامات عالی تاجیکستان انتقاد شدیدی از روش جدید طلاق با ارسال پیامک کردند. مردی که در مهاجرت کاری بسر می برد برای خانواده زنش سه بار کلمه « طلاق» را از طریق پیامک به موبایل آنها ارسال می کرد. در کشور موج تراژدی خانوادگی غوغا به پا کرد. هزاران زن سرپناه خود را از دست دادند.
زیبا شریفووا مدافع حقوق بشر از تاجیکستان گفت: بسیاری از مردان که در مهاجرت کاری بسر می برند، زنان خود در تاجیکستان را فراموش می کنند. آنها به زنان خود تلفن می کنند و آنها را « سه طلاقه» می کنند و یا پیامک « سه طلاق» را برایشان می فرستند. بدین ترتیب زن خود را طلاق می دهند و زن مطلقه مجبور می شود به خانه پدری برود. مادرش به او می گوید: من تو را شوهر دادم. برگرد خانه شوهرت». اما او نمی تواند به خانه شوهرش برگردد چون شوهرش طلاقش داده و به خانه پدری هم راهی ندارد.
تاجیکستان یکی از فقیرترین کشورها در فضای ما بعد شوروی است. این جمهوری در دهه 1990 میلادی جنگ داخلی خونینی را پشت سر گذاشت که تا کنون نمی تواند زخم های آن جنگ را التیام بخشد. مهاجر کاری به کشور 8 میلیونی کمک می کند به حیات خود ادامه بدهد. مهاجرت کاری از 2 تا 4 میلیارد دلار هر سال وارد کشور می کند. اما این مدال روی دیگر هم دارد — سرنوشت های بهم ریخته و خانواده های شکست خورده. مقامات تاجیکستان برای توجه بیشتر به موضوع خانواده، سال جاری را « سال تحکیم خانواده» اعلام کردند. هر چند مضحک به نظر می رسد، همانا در سال جاری استفاده از فناوری اینترنت برای ازدواج و تحکیم پیوند خانوادگی رواج پیدا کرد.
