میانجیان بین المللی یعنی روسیه ، چین ، فرانسه ، آلمان ، بریتانیا و اتحادیه اروپا توافق کرده و قرارداد مربوط به حل و فصل اوضاع حول برنامه ی هسته ای ایران را منعقد کردند. اهمیت این حادثه چیست؟ تحلیل گر و شرق شناس ولادیمیر ساژین در این زمینه می گوید:
دوازده سال ، مذاکرات دشوار و پیچیده ای جریان داشت که با گذشت زمان انگار گفتگوی افراد ناشنوا و گنگ بود. نوری در انتهای این تونل در نوامبر سال 2013 سو سو کرد وقتی توافق موقت ژنو بسته شد ، و تمامی طرفین با وسواس آنرا اجرا کردند. امید واقعی در آوریل سال جاری آشکارشد، زمانی که در لوزان سوئیس مذاکره کنندگان در خصوص بندهای اصلی توافق آینده ای که در این روزها تصویب شد، موافقت کردند.
ساژین ادامه می دهد: در اینجا نباید نقش روسیه را در نظر نگرفت. سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در این ارتباط گفت خروج مذاکرات از بن بست ممکن شد، " وقتی قرارداد مورد توافق قرار گرفت ، در واقع به واسطه پیشنهاد متخصصین روسی برای فهم تدریجی و درک متقابل بود که بر اساس آن هر گام ایران برای اجرای درخواست های جامعه ی جهانی در عوض گامی برای تضعیف فشار تحریم ها انجام شد. " لاوروف تاکید کرد " توافق نهایی به طور کامل با آن برنامه ای مطابقت دارد که در مفهوم سیاست خارجی روسیه قرار داشت و در واقع ، به رسمیت شناختن حق ایران برای فعالیت های اتمی صلح آمیز طی لغو همه تحریم هاست."
این واقعه در کل جهان تایید شد. رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین بیان داشت: " مطمئنیم که جهان در حال حاضر نفس راحتی می کشد. " رئیس دیپلماسی اروپا فدریکا موگرنی این توافق را سمبل امید برای کل جهان خواند. رئیس جمهور آمریکا باارک اوباما پس از بستن توافق با ایران بیان داشت که گسترش تسلیحات هسته ای در خاور میانه متوقف شد.
ساژین می گوید: ارزیابی دوباره این اتفاق واقعا دشوار است. این سند با نام طرح عمل جامع و مشترک اهمیتی جهانی و منطقه ای دارد.
اولا سند ، حفظ رژیم عدم گسترش تسلیحات هسته ای را باعث می شود. جهان نمونه ای دریافت کرد اینکه چطور می توان مشکلات دشوار و پیچیده مربوط به فن آوری هسته ای را در کشورهای مختلف حل کند. پوشیده نیست که در جهان چند کشور در حال رشد وجود دارد که ممکن است در این مسیر قرار بگیرند ، مسیری که ایران طی سال های طولانی طی کرد. تجربه کار با ایران را می توان به کار با سایر کشورها تعمیم داد ، کشورهایی که می خواهند تکنولوژی هسته ای خود را بسط و توسعه دهند. کل روند مذاکرات گذشته ، کل ایدئولوژی آنها می تواند به پایه و اساسی برای گفتگوهای آینده با کشورهایی تبدیل شود که می خواهند بدون کنترل شدید از طرف آژانس بین المللی انرژی اتمی زیرساخت های هسته ای خود را بسازند و مهم نیست که صلح آمیز باشد یا نظامی. بنابراین توافق هسته ای با ایران تنها به این کشور مربوط نیست بلکه در جهت آینده است.
ثانیا ، سند تصویب شده در وین زمینه ای برای توازن قدرت جدید در خاور میانه و خاور نزدیک ایجاد می کند. ایران غیرهسته ای به سیاست منطقه ای (و جهانی) با نشان مثبت بازمی گردد. برای تجارت منطقه ای جذاب می شود و با متعادل کردن سیاست منطقه ای ، جایگاه راستین خود را در بین ابرقدرت های منطقه ای بدست می آورد. ضمنا ، کم شدن تشنج حول ایران به جذب بیشتر این کشور در ائتلاف مبارزه با سازمان تروریستی " داعش" و ارتباط متقابل تنگاتنگ با تمامی نیروهایی که علیه این " طاعون قرن 21" می جنگند کمک خواهد کرد.
سوم ، توافق هسته ای و لغو تحریم های اقتصادی و مالی از ایران ، برای اوضاع اقتصادی و سیاسی داخلی کشور نیز بسیار مهم است. رئیس جمهور ایران حسن روحانی بیان داشت ، " ایران بیشتر از این تهدید جهانی نامیده نمی شود و این یک دستاورد است. " دارایی صد میلیاردی تهران و همراه با آن فعالیت کسب و کار آزاد شد. پس از وقفه ی طولانی ایران ضمن تعامل با اقتصاد جهانی دوباره امکان توسعه ی تدریجی را بدست می آورد، ضمنا نه فقط اقتصاد خود بلکه در زمینه ی اجتماعی که به بهترین شکل در سطح زندگی مردم منعکس می گردد.
ساژین خاتمه می دهد ، بدین ترتیب توافق تاریخی ، که نتیجه ی مصالحه ی طرفین است ، توجه و علاقه جامعه ی جهانی را در تضمین امنیت بین المللی و حفظ رژیم عدم گسترش تسلیحات هسته ای منعکس کرده و امکان و لزوم حل مناقشات بین المللی دشوارو پیچیده و به بن بست خورده را با ابزارهای صلح و دیپلماتیک نشان میدهد.
