یک ماه پیش روسیه و چین اعلام کردند که آنها به طرحریزی استاندارد های فنی واحد دو کشور جهت انجام پرتاب کشتی های سرنشین دار به کره ماه پرداختند.
به گفته راگوزین پیاده کردن برنامه پرواز های چین به کره ماه بدون تحویل محصولات معیین روسی به آن کشور بعید به نظر می رسد. "مائو خانین" معاون انجمن دانشمندان چین با ارزیابی راگوزین موافقت کرده چنین گفت:
روسیه فناوری های فضایی مخصوص تدارک پرواز ها به کره ماه پیشتر از چین مجرب است. ولی پیشرفت چین در رشته فضایی در سال های اخیر سریع و چشمگیر است. لیکن باز هم فناوری های روسی بسیار پیشرفته تر است. ما دارای برنامه پرواز به کره ماه می باشیم و آینده همکاری با روسیه در این رشته درخشان است. موتور های روسی به چین کمک خواهند کرد تا در راه تسخیر کره ماه مواضع پیشتازی در جهان را اشغال کند.
"سرگئی فیلیپنکوف" کارشناس در فناوری های فضایی و هواپیمایی میداند که چرا چین از میان اجناس مورد خرید در روسیه مخصوصا به موتور های موشکی توجه کرده روشن است. این محقق روس در توضیح گفت:
موتور های موشکی تولید شده در واحد "انرگوماش" روسیه بهترین در جهان است. به این خاطر نه تنها آمریکا بلکه چین هم علاقمندی خود را به خرید آنها نشان داده. آنها از نظر ثمربخشی، قدرت و نیروی بارگیری در جهان همتایی ندارند. چین با خریداری ای موتور ها در روسیه چنان موشک های سنگین حاملی را خواهد ساخت که پیاده کردن ماهپیما و انسان بروی سطح کره ماه را برایش آسان خواهند بود.
اجرای این پروژه مشترک جهش فناوری در همکاری های روسیه و چین را نوید می دهد. بعلاوه چین می تواند آمریکا را از بازار موتور های موشکی روسیه بیرون کند. پرزیدنت باراک اوباما موتور های موشکی روسی "آر دی — 180" را وارد لیست تحریمات کرد. با این حال پنتاگون با ایراد فشار کنگره را مجبور می کند که مجوز کاربرد این موتور ها را صادر کند. پنتاگون هشدار می دهد که پرهیزی از خرید آنها می تواند امنیت ملی این کشور را به مخاطره بیاندازد. آمریکا هنوز توان تولید چنین موتور ها را ندارد. برای طرحریزی و آزمایش موشک مشابه تا چه رسد به تولیدش آن کشور به 5 سال وقت و 20 میلیارد دلار هزینه نیاز دارد.
ظاهرا چین با هل من مبارز گفتن به آمریکا در فضای کیهان تمام هم خود را بکار خواهد بست تا در رقابت بخاطر تهیه موتور های روسی برنده شود لا اقل تا زمانی که آمریکا بنا به علل سیاسی خودش آن بازار را ترک نکند.
"دمیتری راگوزین" پس از مذاکرات با هیات چینی اطلاع داد که چین به دیگر فناوری های فضایی روسیه ابراز علاقمندی کرد. علت چه بود؟ سخنان کارشناس "سرگئی فیلیپنکوف" این علت را روشن می کند. وی گفت:
«چینی ها حتی از دوران شوروی به سامانه های هوایی — فضایی آن کشو یعنی برنامه هواپیما های ترابری فصایی قابل استفاده مکرر "انرگیا — بوران"، هواپیما های بالدار موشکی و هواپیما های فضایی نظامی توجه می کردند. چینی ها به آنها احتیاج درجه یک دارند. آنها همچنین علاقمند به داشتن ماهواره های جاسوسی و ناوبری بوده و می توانند چیزی از گروه ماهواره ای روسیه را برای خود بگیرند. یک تعداد ماهواره های ما دارای فناوری های پیشرفته است».
خبرگان آمریکایی به طراحی سریع سلاح ماهواره ای بوسیله چین عطف توجه کردند و نگران آن شدند که امکان تحویل فناوری های مربوطه روسی به چین وجود دارد. این فناوری ها در دوره شوروی تولید شده و در سالهای هفتاد قرن گذشته آزمایش شدند و بعد از این به کشیک نظامی گذاشته شده بودند. "فیلیپنکوف" بعید ندانست که چین می تواند "از تجربیات باقی مانده شوروی به حد اکثر" استفاده کند.
