حدود 13 سال پیش حزب عدالت وتوسعه که با تفکر اخوان المسلمین در ترکیه فعالیت خود را سال 2002 میلادی شروع کرده بود توانست با لابی همسایگان جنوبی خود یعنی ایران — سوریه و عراق با علوی ها و کردهای این کشور اکثریت پارلمانی ترکیه را به دست آورد و به عنوان تک حزب قدرتمند در ترکیه حکومت کند.
حدود 20-25 ملیون نفر از جمعیت 75 ملیونی ترکیه علوی و شیعه هستند و حدود 18% کشور کرد تبار می باشند. مضاف بر اینکه بیش از 2 % جمعیت ترکیه مسیحی و یهودی هستند. تعداد زیادی از ترک ها سکولار می باشند اما به دلیل ناتوانی سکولارها بر اتحاد پشت سر یک حزب که بتواند حد اقل 10 درصد کرسی های پارلمان را به دست آورد احزاب آنها بصورت متفرق در انتخابات ترکیه شکست می خورد. با این ترکیب جمعیتی بدون حمایت کرد ها و علوی ها یک حزب اخوانی شانسی برای به دست آوردن اکثریت مطلق در این کشور را نداشت.
طی سالهای اول حکومت خود آقای اردوغان تلاش کرد دین خود را ادا کند و روابط فوق العاده خوبی با کشورهای همسایه علی الخصوص ایران و سوریه برقرار کرد و سعی کرد مشکلات ترکیه با کرد ها را نیز حل و فصل کند اما پس از انقلابهای کشورهای عربی و به قدرت رسیدن اسلام گراهای وابسته به اخوان المسلمین به قدرت در برخی کشورهای عربی رؤیای نئوعثمانی بر رفتار و تفکر وی غلبه کرد و مشابه محمد مرسی در مصر تصور کرد که فرصت راه اندازی خلافت اسلامی بر اساس تفکر اخوانی در جهان به وجود آمده و نباید از این فرصت غفلت کرد. علیرغم روابط بسیار صمیمی که با اخوانی های مصر داشت با آنها وارد رقابت بر رهبری اخوانی های جهان شد. با اینکه گرایش اخوانی ها مبنی بر وابستگی تشکیلاتی و دینی است و نه قومی اما اخوانی های عرب رهبری اردوغان را رد کردند و طی سفری که وی به مصر و لیبی و تونس داشت با استقبال سرد آنها مواجه شد.
از اینجا اردوغان تصمیم گرفت رؤیای نئوعثمانی خود را به زور پیاده سازد و با دخالت در سوریه این کشور به سرعت مثل دیگر کشورهای عربی سقوط کند و رهبری اخوانی وی در منطقه خاورمیانه تثبیت گردد. نظر به اینکه اخوان توانایی نظامی چندانی نداشتند ترکیه مجبور بود با گروه های سلفی و تکفیری دیگر مثل القاعده و داعش که حتی با اخوانی ها همفکر نیستند همکاری کند و ماجرا به عراق هم کشیده شد و امروزه ترکیه نقش اصلی را در حمایت لژستیک این گروه ها بازی می کند.
به هر حال دخالت های ترکیه بر علیه دولت علوی سوریه و سرکوب علوی های ترکیه (که تعدادشان از علوی های سوریه بیشتر است) احساسات آنها را جریحه دار کرد و گروهی که همیشه سعی داشت درگیر سیاست داخلی ترکیه وارد نشوند خود را مجبور به موضع گیری یافت. همچنین حمایت های ترکیه از داعش بر علیه کردها مخصوصا در مساله کوبانی احساسات کردهای ترکیه را نیز جریحه دار کرد و آنها نیز به جنب و جوش انتخاباتی افتادند تا از راه دمکراتیک بر سیاست های اردوغان تاثیر بگذارند. نقشه ها و تلاش اردوغان برای تغییر سیستم حکومتی ترکیه از پارلمانی به ریاست جمهوری نیز سکولارها را تحریک کرد که پشت مخالفان اردوغان بایستند تا از نقشه های اردوغان برای تسلط بی چون و چرا بر حکم در ترکیه را بهم بزنند.
در نتیجه حزب عدالت و توسعه تا به حال که بنده این مقاله را می نویسم و هنوز نتایج رسمی انتخابات ترکیه اعلام نشده حدود 41.3 درصد کرسی های پارلمان را به دست آورد و دیگر احزاب حدود 58.7 درصد یعنی دیگر حزب عدالت و توسعه نمی تواند با خیال راحت همچون قبل حکومت تک حزبی تشکیل دهد و حتی احزاب مخالف در صورت ائتلاف با یکدیگر می توانند دولت تشکیل دهند.
اردوغان در حال حاضر با چالش دیگری نیز مواجه می باشد. پست ریاست جمهوری در ترکیه یک پست افتخاری می باشد و رئیس جمهوری حق دخالت در امور اجرایی کشور را ندارد. تا به حال به دلیل اینکه حزب اردوغان حاکم مطلق در امور ترکیه بود طی چند ماه اخیر اردوغان رفتار یک رئیس جمهور با اختیارات تام را داشت و حتی در سفر های خارجی هم چنین برخوردی با او می شد ولی قطعا پارلمان جدید دیگر به وی اجازه نخواهد داد نقش رئیس قوه مجریه را نیز بازی کند. امری که قطعا با توجه به شرایط عادت و رفتار اردوغان از طرف وی قابل پذیرش نخواهد بود و منجر به درگیری وی با اکثریت پارلمان خواهد شد. و حتی ممکن است کار به دادگاه قانون اساسی کشیده شود چرا که اردوغان در انتخابات اخیر بدون در نظر گرفتن قوانین ترکیه مبنی بر عدم دخالت رئیس جمهوری در انتخابات مستقیما در انتخابات دخالت کرد و به حمایت از حزب خود پرداخت.
حزب آقای اردوغان در حال حاضر دو راهکار بیشتر ندارد. یا با ائتلاف با گروه های دیگر اقدام به تشکیل حکومت ائتلافی کند ، یا سعی کند یک حکومت شکننده تشکیل دهد و کار را به انتخابات زود هنگام مجدد در ترکیه بکشاند که معلوم نیست با شرایط فعلی موجود در ترکیه بتواند حتی همین تعداد کرسی ها را نیز به دست آورد.
واقعیت امر این است که رای مردم ترکیه بیشتر از اینکه به احزاب مخالف باشد بر علیه اردوغان و حزب وی بوده و مردم با این رای خود چند پیغام به آقای اردوغان دادند که قطعا با هوش و ذکاوت سیاسی خود پیغام ها را دریافت کرده.
1 — مردم ترکیه مخالف دخالت های این کشور در کشورهای همسایه مخصوصا سوریه و عراق و همکاری دولتشان با گروه های تکفیری و سلفی می باشند.
2 — شرایط حظور بیش از 2 ملیون پناهنده سوری در ترکیه منجر به نارضایتی در میان مردمان این کشور و ضرر های اقتصادی برای آنها به دلیل کم شدن مبادلات تجاری با سوریه وعراق گشته و مردم همه این ضرر ها را از چشم دولت حزب عدالت و توسعه و سیاست های آقای اردوغان می بینند.
3 — مردم ترکیه پذیرای حکومت خودکامه در این کشور نمی باشند و از حکومت تک حزبی و چهره حاکم واحد در این کشور خسته شده اند.
4 — دولت ترکیه باید به اقلیت های علوی و کرد و خواسته های آنها توجه بیشتری داشته باشد و سیاست پایمال کردن حق و حقوق اقلیت ها را تغییر دهد.
5 — مردم ترکیه ترس از آن دارند که همکاری دولت اخوانی ترکیه با گروه های تکفیری منجر به انعکاس آن بر داخل ترکیه گردد. کما اینکه شاهد آن بودیم که چندین کمپین مخالفین حزب آقای اردوغان در انتخابات اخیر مورد حمله های تروریستی قرارگرفت. رفتاری که تکفیری ها برای از راه به در کردن مخالفین خود انجام می دهند.
6 — حزب عدالت وتوسعه در این انتخابات بصورت مشهودی مورد حمایت مالی و رسانه ای عربستان سعودی و قطر و امارات بود. به دلیل نفرت تاریخی ای که ترک ها نسبت به عرب ها مخصوصا پس از توطئه عرب ها با انگلیسی ها و فرانسوی ها بر علیه ترک های عثمانی در جنگ جهانی اول دارند این مساله بصورت معکوس بر علیه این حزب تاثیر گذاشت.
به هر صورت این انتخابات یک شکست بزرگ برای آقای اردوغان و حزب وی به حساب می آید و می تواند شروع افول وی در این کشور باشد.
