همه از مدت ها پیش می دانند که از لحاظ اقتصادی این تلاش ها کاملا بی فایده است در عین حال سیاست مداران سعی می کنند همگان را متقاعد نمایند که آنها فقط بدون گاز روسیه می توانند آینده ی درخشان خود را ببینند.
دو سال پیش کل جهان در آستانه ی انقلاب شیل قرار گرفت: تحلیل گران آمریکایی هر روز اطلاعات جدیدی در خصوص خسارت هایی می دادند که روسیه متحمل خواهد شد. مذاکرات در خصوص اینکه گازپروم جداً مجبور می شود برای جایگاهی در بازار مبارزه کند با این شور و شوق جایگزین شد که تلاش های آمریکا برای استخراج گاز شیل بی نتیجه نخواهد بود. اما انقلاب تا به امروز اتفاق نیافتاده است و بهای پایین حال حاضر هیدروکربن ها ، تولید گران قیمت آینده ی پالایشگاه های شیل را تحت سوال قرار می دهد. در عین حال حتی اگر این پالایشگاه ها باقی بمانند و کار کنند ، مسئله ی ارسال گاز طبیعی مایع به اروپا از بین نمی رود. فعلا هزینه های حمل و نقل گاز طبیعی مایع از آمریکا به اروپا، بهای گاز را برای مصرف کننده ی نهایی به اوج می رساند. اما آمریکایی ها می خواهند به این ترتیب فورا چند برنامه ی خود را حل کنند پس آنها باید هر کاری بکنند که اروپا فضایی برای مانور دادن نداشته باشد. الکساندر رازووایف، رئیس دپارتمان تحلیلی شرکت " آلپاری" می گوید:
به لحاظ تئوری ممکن است. مسئله دیگر این است که باید ترمینال هایی برای پذیرش این گاز ساخته شوند و زمان و پول های فراوان می طلبد. بعلاوه وابستگی بهای گاز به بهای نفت وجود دارد یعنی گاز اکنون بسیار ارزان خواهد بود. و ممکن است که از نقطه نظر ارسال کنندگان مقرون به صرفه نباشد. ایده صرفنظر کردن از گاز روسیه به نفع آمریکایی ها ، 100 درصد سیاسیست. آمریکایی ها البته می خواهند روسیه را تنبیه کرده و بر شرکای خود فشار می آورند. اما از نقطه نظر اقتصادی هنوز هیچ کسی در خصوص روشی بهتر از ارسال گاز پروم توسط خط لوله (مفهوم است که هزینه ی ارسال از لوله به صفر می رسد) فکر نکرده است. آمریکایی ها از نفوذ سیاسی و قدرت خود استفاده کردند تا اقتصاد خود را پیش برده و مسائل ژئوپلیتیکی را حل و فصل کنند.
البته ارسال کنندگان نزدیک تر هم هستند یعنی گاز از نروژ. سهم آن امروز یک چهارم از کل بازار گاز اروپایی است. دو سال پیش در نروژ مطمئن بودند که تا سال 2030 سهم آنها به 40 درصد می رسد و در واقع گاز در آینده اساس اقتصاد کشور را تشکیل خواهد داد. اما این پیش بینی ها خیلی سریع تغییر جهت دادند. مشخص شد که در مدت زمان کمی افت استخراج آغاز می شود و پالایشگاه های بزرگ و جدید در آینده نخواهد بود. و فعلا مقامات کشور ملت خود را برای این تفکر آماده می سازند که رفاه به پایان می رسد و سیاست مداران اروپایی هم سعی می کنند که کمتر در خصوص نفع " معجزه ی نروژی " صحبت کنند.
اما اروپاییان امید خود را برای یافتن جایگزینی نه در شمال بلکه در جنوب از دست نمی دهند. گاز از آذربایجان هم هست اما 10 میلیارد متر مربع آنرا قصد دارند در مرحله اول ارسال کنند که فقط برای تامین اروپای جنوبی و بخشی از جنوب شرقی کافیست. سال های طولانی است که مذاکراتی در خصوص ارسال گاز ترکمنستان انجام می شود اما فعلا کار ها برای معین کردن لزوم تساوی حقوق و همکاری به سود طرفین انجام نگرفته است. یک مشکل دیگر هم وجود دارد ، ساخت خط لوله ترانس کاسپین در عمق دریای خزر که ترکمنستان را به آذربایجان وصل می کند. اما باید با احتیاط به این پروژه نظر انداخت. و خوب است که موضع ایران در نظر گرفته شود. رستم تانکایف ، کارشناس برجسته ی اتحادیه ی صنایع نفت و گاز روسیه می گوید:
در ارتباط با ترکمنستان. اگرچه اتحادیه اروپا تاکید دارد که آنها تا سال 2019 به بازار اروپا راه می یابند من در این زمینه شک و تردید دارم. به سه دلیل. اولا ایجاد خط لوله ترانس کاسپین بسیار دشوار است. از پنج دولت کاسپین ، دو دولت کاملا مخالفند یعنی روسیه و ایران. ساخت خط لوله از طریق محدوده ی ایران بسیار دشوار است برای آنکه ایران قصد دارد گاز خود را به اروپا بفروشد و به رقبا اجازه ورود نمی دهد. دلیل سوم مهم تر ازهمه است. چینی ها به واردات حداکثر حجم گاز ایرانی علاقه مندند و آنها این گاز را به اروپا نمی دهند، درواقع حجم های اساسی و جریان را نمی دهند. آنچه که دور از ساحل و در ساحل قرار دارد ، مقداری جزئی از گاز ترکمنستان است و آنها نقش جدی در بازار اروپایی بازی نمی کنند. فاکتور ترکمنستان ممکن است حذف شود.
البته گاز از کشورهای خارو میانه هم هست. در اینجا اوضاع هر روز تغییر می کند. با احتساب به اینکه آمریکا در این منطقه مرکز منافع خود را می بیند در آینده ای نزدیک هیچ کس نمی تواند ارسال گاز از این منطقه به اروپا را ضمانت کند.
