ملت قفقاز در سال های جنگ دچار سختی ها و مشکلات زیادی شد. تا واحدهای نظامی آلمان فاشیست دور از قفقاز بودند، مردم با تشکیل دسته های کار در شهر ها و قصبات برای تأمین نیازهای جنگ کار می کردند. 3 میلیارد روبل برای اقتصاد ملی این منطقه تخصیص داده شد. این بودجه امکان ساخت کارخانه های ماشین سازی ، متالورژی را فراهم کرد و راه را برای برداشتن گام های مهم در رشد و توسعه صنعت نفت هموار کرد.
رهبری کشور اهمیت قفقاز برای کشور را خیلی خوب درک می کرد. تا قبل از جنگ، 80 درصد کل نفت شوروی در آذربایجان استخراج می شد. فاشیست ها به نفت احتیاج داشتند و به این دلیل معادن باکو یکی از اهداف اصلی آنها برای پیشروی بسوی قفقاز بود. از اولین روزهای جنگ، تمام کارخانه های باکو به رژیم نظامی گذار کردند — 12 ساعت کار در روز بدون روز تعطیل و مرخصی. این امر تأمین حداکثر نیازهای جبهه را ممکن ساخت: 4 از 5 باک خودرو، تانک و هواپیما با بنزین تولیدی باکو پر شده بود. در اولین سال های جنگ، نفتگران توانستند به سطح رکورد استخراج — 23 میلیون و 500 هزار تن نفت برسند. اما نفت پس از استخراج باید پالایش می شد. در این جا باکویی ها دست به معجزه زدند.
دمیتری بلوف نامزد علم تاریخ در این خصوص گفت: در آذربایجان عملیات ویژه طراحی شد. نفتی که در پلاتفرم های راه آهن قرار داشت به آب انداخته می شد و در محفظه های بسته مهر و موم شده حمل و نقل می شد.
در گرجستان ساختمان های اداری برای نیازهای سربازانی که در خاک جمهوری مستقر شده بودند واگذار شد. در سراسر جمهوری، واحدهای آموزش عمومی تشکیل شدند که متخصصان نظامی به جوانان آموزش می دادند (بدین ترتیب فرمان کمیته دولتی دفاع « در باره آموزش عمومی نظام به شهروندان اتحاد شوروی » به اجرا درآمد). در گرجستان نیز تأمین مواد غذایی برای جبهه و کل کشور یکی از مسائل اصلی بود.
میخائیل میاگکوف، مدیر علمی انجمن نظامی — تاریخی روسیه و دکتر علم تاریخ در این خصوص گفت: جمع آوری محصول نارنگی توسط یکی از محصلان مدرسه دخترانه گرجستان، از حد مجاز صد بار بیشتر بود. هم اکنون زحمات مردم در آن سالها غیر قابل تصور است.
در ارمنستان در سال های جنگ، 30 کارخانه جدید راه اندازی شد — کارخانه تولید مهمات انواع جدید تسلیحات. جمهوری ارمنستان علاوه بر ساخت تسلیحات ، انواع کالاهای ضروری را تولید می کرد. محصول تنباکو در سال های جنگ 3 هزار تن بود. علاوه بر تنباکو، گوشت، کائوچو، کفش و کنسرو و خیلی چیزهای دیگر در این جمهوری تولید می شد.
آسیای میانه در دوران جنگ، مبدل به مرکز خود ویژه صنعتی شد. مهمترین کارخانه ها به آنجا منتقل شدند و کارگران متخصص نیز همراه کارخانه ها به جمهوری های آسیای میانه نقل مکان کردند.
مهمترین کارخانه های هواپیماسازی، صنعتی و ساخت تانک به آنجا منتقل شدند. جمعیت زیادی به آسیای میانه نقل مکان کردند. شهر هایی مانند تاشکند ، بخارا مبدل به شهرهای کثیرالمله شدند. خیلی ها در آنجا سرپناه پیدا کردند. از آنها مراقبت و مواظبت شد. زیرا آنها به تنهایی نمی توانستند در آن شرایط دشوار زنده بمانند. ساکنان آسیای میانه به آنها کمک می کردند و مواد غذایی برای صدها هزار افراد تخلیه شده از نقاط جنگی — از غرب به شرق — را تأمین می کردند.
استودیوی سینمایی به نام الکساندر داوژِنکو به عشق آباد منتقل شد. در آنجا فیلم « چگونه فولاد آبدیده شد» و « رادوگا» ساخته شد. این فیلم جایزه اصلی انجمن منتقدان سینمایی آمریکا و دیگر جوایز را دریافت کرد. استودیوی متحده مرکزی در آلما — آتا کار می کرد که از استودیوی آلما — آتا و « موس فیلم» و « لن فیلم» تشکیل شده بود که به آنجا منتقل شده بودند. همانا در آنجا « مجموعه فیلم های جنگی» ساخته و برای ارتش ارسال شدند. همانا از استودیوی آلما — آتا، فیلم های همیشه جاویدان « منتظرم بمان» ، « او از وطن دفاع می کند»« جوانی از شهر ما» و بسیاری فیلم های دیگر خلق شدند.
