انستیتوی بین المللی پژوهش مسائل جهان استکهلم با نام مخفف « SIPRI» گرازش نوبتی در باره وضعیت تجارت جهانی تسلحیات و مخارج تسلیحاتی را منتشر کرد. در این گزارش آمده است که روسیه در حجم جهانی مخارج تسلیحاتی جای سوم را بخود اختصاص داده است و سهم آن 4,8% است. این میزان تقریبا هشت بار کمتر از مخارج آمریکاست. اما با وجود این ، مسکو می تواند برابری خود با واشنگتن را حفظ کند. آشکار است که این برابری به دلیل وجود نیروهای استراتژیک هسته ای ممکن می شود. هر چند رویدادهای سال گذشته مرتبط با درگیری در اوکراین و پیوستن شبه جزیره کریمه به ترکیب روسیه گویای آن است که نیروهای مسلح فدراسیون روسیه قادر است در جنگ های هیبریدی و با استفاده از تسلیحات عادی نیز موفق باشد.
زبیگنف بژزینسکی، کارشناس مشهور سیاسی آمریکا امکانات ارتش روسیه را چندان زیاد ارزیابی نمی کند. او 9 ماه مارس سال 2015 میلادی در انستیتوی ژئو استراتژیکی پژوهش های استراتژیکی بین المللی سخنرانی نمود و گفت: « ما آشنایی بحد کافی خوبی با ارتش روسیه داریم و می دانیم که آن کشور برای جنگ های بزرگ منطقه ای با غرب آماده نیست. دیگر لزومی ندارد از جنگ های بزرگ صحبت شود». این را البته نمی توان اعلامیه واقعی نامید. دکترین نظامی روسیه — دفاعی است. روسیه فاقد نقشه های هر گونه جنگ اشغالگرانه است. ، به ویژه با غرب. وجود سلاح هسته ای در نیروهای مسلح روسیه گویای قدرت روسیه در انجام جنگ با هر مهاجم قدرتمند — خواه ناتو باشد یا آمریکا و یا هر کشور دیگری است. اما چرا زبیگنف بژزینسکی سوال را به این شکل مطرح کرده است؟
سخنرانی وی در مرکز بین المللی پژوهش های استراتژیک به ارزیابی نقش و پیش بینی عملیات روسیه در درگیری در اوکراین اختصاص داشت. به عقیده وی، مسکو عملیات تهاجی در رابطه با اوکراین را آغاز خواهد کرد و غرب نمی تواند هیچ کاری در این رابطه بکند. بدین معنا، آمریکا « باید برای تحویل تسلیحات دفاعی به اوکراین آماده باشد». کارشناس آمریکایی در اینجا در تضاد با گفته های قبلی خود سخن می گوید. در جایی به عقیده وی « روسیه قادر نیست با غرب بجنگد» و در جای دیگر وی می گوید که « غرب نمی تواند به مقابله با مسکو برخیزد، اگر روسیه حمله را آغاز کند». دراین میان، با تحلیل و بررسی اطلاعاتی که از دونباس دریافت شده است می توان گفت که همانا رهبری کی یف جنگ تهاجمی را بر علیه ملت خود به راه انداخته است. با وجود افت شدید اقتصاد، اوکراین حدود 5 درصد تولید ناخالص داخلی را صرف دفاع می کند. آمریکا سه و نیم درصد تولید ناخالص داخلی را صرف هزینه های دفاعی می کند و چین حدود 2 درصد را. یاید گفت که روسیه مبلغ قابل توجهی صرف عرصه دفاع می کند. در سال 2015 میلادی 4,3% تولید ناخالص داخلی روسیه صرف مخارج دفاعی شد که پس از کی یف شاخص مخارج نسبی دفاع در فضای مابعد شوروی است.
این سوال مطرح می شود که چرا بودجه روسیه اینقدر زیاد است اگر این کشور برای جنگ آماده نمی شود؟ علت مخارج زیاد دفاع دلایل گوناگونی دارد.
نخست اینکه روسیه در حال مدرنیزه کردن ارتش و نیروی دریایی است.. مدرنیزه کردن همیشه با هزینه های مالی زیاد در ارتباط است. البته گفته می شود حال که روسیه با بحران روبرو می شد مدرنیزه کردن نیروها را باید به زمان دیرتری موکول کرد و پول ها را صرف رشد اقتصادی نمود. اما تصمیم دیگری اتخاذ شد — تجدید تسلیحات نیروهای مسلح روسیه به تعویق نخواهد افتاد. تسلیحات دفاعی آن لوکوموتیوی خواهد شد که رشد اقتصادی را موجب خواهد شد.
دوما ، مسکو از نقشه های بلندپروازانه برای آباد کردن قطب شمال برخوردار است که در آنجا ذخایر قابل توجه مواد خام کشف شده است. باید امنیت این معادن تأمین شود. این کار ها نیز محتاج مخارج اضافی برای دفاع است.
سوما، رهبری کنونی روسیه معتقد است که کشور با داشتن ارتش و نیروی دریایی قوی می تواند بدون مسأله به موجودیت خود ادامه بدهد. تجربه جهانی و کشورهای بزرگ در حال رشد چین و هند و پیشرفته (آمریکا) تأییدی بر این امر است.
چکار باید کرد تا اقتصاد پیشرفت کند و دفاع در روسیه تحکیم یابد؟ روسیه باید متحدان خود را به دفاع جمعی جلب کند. مسکو با بلاروسی کشور متحده ایجاد می کند اما بودجه نظامی مینسک کمی بیش از 1 درصد تولید ناخالص داخلی است. وضع با قزاقستان و قرقیزستان و تاجیسکتان نیز به همین منوال است. فقط ارمنستان در رابطه با مسأله قره باغ بیش از 3 درصد تولید ناخالص ملی خود را صرف مخارج دفاعی می کند. عادلانه خواهد بود اگر متحدان در سازمان پیمان امنیت جمعی بیش از آنچه اکنون خرج می کنند خرج می کردند. آمریکا مثلا خجالت نمی کشد از شرکای خود در ناتو بخواهد حداقل 2 درصد تولید ناخالص ملی خود را صرف نیازهای دفاعی کنند. روسیه نیز بحق می تواند از شرکای خود در دفاع جمعی همین درخواست را بکند.
