این سند تغییراتی را در فرمان رئیس دولت در بیست و دوم ماه سپتامبر سال 2010 ایجاد می کند ، فرمان مذکور" در خصوص میزان اجرای قطع نامه ی شورای امنیت سازمان ملل متحد 1929 از نهم ژوئن سال 2010 " بود و از آن بند مربوط به اس-300 برداشته می شود.
این اتفاقات خوب و پرشور بر اوضاع حول ایران و ارتباطات دو جانبه ی ایران و روسیه چه تاثیری دارد؟ ولادیمیر ساژین شرق شناس و تحلیل گر سیاسی در این زمینه می گوید:
مشخص است که اجرای قرارداد ایران و روسیه از سال 2007 برای ارسال سامانه ی موشکی اس-300 در سال 2010 به خاطر تصویب قطع نامه ی شورای امنیت سازمان ملل متحد که شامل اقدامات تحریمی علیه ایران بود متوقف گردید. از جمله ی این اقدامات ممنوعیت فروش تسلیحات تهاجمی سنگین به این کشور بود. در عین حال در آنجا هیچ چیزی در خصوص سیستم های پدافند هوایی ذکر نشده بود. و اس-300 در فرمان رئیس جمهور، ابتکار یک طرفه ی مسکو بود.
ساژین ادامه می دهد: در واقع لازم به یادآوری است که ممکن است در آن دوره این تصمیم درستی بوده است. یاد آوری می کنیم که اوضاع حول ایران هر ماه پیچیده تر می شد. تهران در مذاکرات مربوط به حل و فصل برنامه ی هسته ای موضع غیرسازنده ای داشت. در جواب، اسرائیل و آمریکا آماده بودند که مشکل را از طریق نظامی یعنی حملات موشکی — هوایی به تاسیسات هسته ای ایران حل و فصل کنند. در این شرایط ارسال اس-300 به ایران طبیعتا دشمنان ایران را برای نابودی سیستم ها ی ارسال شده اما جاگذاری نشده برای هشدار جنگی تحریک می کرد. بنابراین عدم ارسال اس-300 توسط روسیه را می توان از جمله ی تلاش های سیاسی-دیپلماتیک صلح جویانه ی مسکو برای عدم شروع جنگ با ایران نامید.
ساژین می گوید: ضمنا ، صادقانه می گوییم که در آن دوره ارتباطات ایران و روسیه گرم و صمیمی نبود تا به ارسال تسلیحات به ایران کمک کند.
اکنون اوضاع در ایران و حول آن به طور اساسی تغییر کرده است. ارتباط بین مسکو و تهران به سطح جدید و آینده داری وارد می شود. دولت رئیس جمهور حسن روحانی طی یک سال و نیم مذاکره ی هسته ای موفق شد بیشتر از ده سال رهبریت سابق مسائل اتمی ایران را حل و فصل کند.
توافق سیاسی لوزان ، پایه ای برای لغو همه جانبه و نهایی مشکلات هسته ای ایران و حذف آن دستور کار سیاست جهانی ایجاد کرد. کل جهان در انتظار حل وفصل این مشکلات و متعاقبا از بین رفتن تحریم های تجاری و اقتصادی- مالی ضد ایرانی و از جمله تحریم های ارسال تسلیحات و فن آوری نظامی هستند.
ساژین تاکید می کند: امروز در تمایز با سال 2010، مسئله در خصوص جنگ علیه ایران نیست در خصوص نبرد برای ایران بعد از تحریم هاست که بدون شک ، برای تجارت بین المللی و از جمله برای همکاری فن آوری — نظامی جذاب و مورد توجه خواهد بود.
ایران در بخش روسی ارتباطات تجاری جایگاه سوم را داشت. زمان آن رسیده است که به این موضع بازگردد. ساژین معتقد است ، نقش فرمان رئیس جمهور در خصوص لغو ممنوعیت ارسال اس-300 بسیارارزشمند است.
اولا این فرمان آغاز روند لغو تحریم های ضد ایرانی را پیش برده و به ایران و جهان آمادگی روسیه را برای از سر گیری همکاری فن آوری نظامی با تهران در حجم کامل و پس از حل مشکلات هسته ای ایران نشان می دهد. این در واقع برنامه ی روسیه در آینده است.
ثانیا ، فرمان رئیس جمهور انبوه مشکلات حقوقی و سیاسی و دشواری های نامطلوب را از بین می برد ، مسائلی که در ارتباطات روسیه و ایران در ارتباط با فرمان سال 2010 ایجاد شد. در آنزمان تهران درخواست دعوی را به دادگاه سوم ژنو علیه شرکت صادراتی روسی " روس برنو اکسپورت " به میزان 4 میلیارد دلار مطرح نمود. پرونده ی دادخواست تا به امروز باز مانده است. اکنون دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران علی شمخانی بیان داشت که ایران از این دعوی علیه روسیه صرفنظر خواهد کرد در صورتی که سامانه ی موشکی اس-300 به ایران ارسال گردد.
البته فعلا زود است که در خصوص زمان ارسال اس-300 بگویم. کارشناسان می گویند قرارداد 2007 لغو شده است. پیش پرداخت به ایران بازگردانده شده و خود سیستم پدافند هوایی برچیده شده و تاحدی از بین رفته است. بنابراین تا آغاز ارسال لازم است قرارداد جدیدی امضاء گردد.
کاملا ممکن است که مدل جدید تری جایگزین سامانه ی موشکی اس-300 شود که در قرارداد سال 2007 ذکر شده بود. تمامی این پرسش ها در مذاکرات با وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران حسین دهقان حل و فصل می شود ، این گفتگو ها به زودی با حضور وی در مسکو انجام خواهد شد.
ساژین خاتمه می دهد: مهم این است که فرمان رئیس جمهور پوتین بسیاری از مسائل مورد مناقشه در ارتباطات روسیه و ایران را از بین می برد و پایه ای سیاسی برای از سرگیری همکاری فن آوری- نظامی پس از لغو تحریم های اقتصادی مالی علیه ایران ایجاد می کند.
