حلیم فسخ الدین خبر نگار ویژه ما در دوشنبه در مورد این قضیه نوشت:
امسال تاجیکستان صدر سازمان قرارداد امنیت دسته جمعی است. دوشنبه نه تنها میزبان جلسات سطح عالی بوده بلکه برای این جلسات مسایل مطرح می کند. این دفعه هم همین بود و به پیشنهاد تاجیکستان شورای نظامی این سازمان با شرکت روسای ستاد های کل کشور های عضو موقعیت در مرز تاجیکستان- افغانستان را بررسی کرد. بنا به ارزیابی کارشناسان موقعیت در آنجا با مرور زمان پیچیده تر می شود. از آغاز سال جاری تا کنون به چالش های موجود مانند قاچاق فزاینده مواد مخدر، سیل آوارگان و تلاش های نفوذ نیرو های نزدیک به طالبان به آسیای مرکزی یک خطر جدید اضافه شد. مطابق داده های سرویس های ویژه کشور های عضو سازمان قرارداد امنیت دسته جمعی در افغانستان گروه های داعش ظاهر شدند. این گزارش ها تحلیلگران نظامی را وادار می کنند که سناریو های احتمالی پیشرفت حوادث در مرزهای جنوبی سازمان امنیت دسته جمعی و در منطقه را تهیه کنند.
شورای امنیت این پیمان بعید ندانسته که در ماه های پیش رو نیرو های رادیکال مستقر در نزدیکی مرز تاجیکستان- افغانستان فعال تر شوند. سیاست شناسان نیز در این نگرانی سهیم ند. دکتر قاسم شاه اسکندرف، مورخ و رییس مرکز تحقیق افغانستان و آسیای مرکزی در تاجیکستان در مصاحبه با رادیوی ما چنین اظهار کرد:
انتظارات ما از فصل بهار معمولا تیره و تار است. می گویند که راه های کوهستانی در زمستان پوشیده از برف است و راه رفتن در آنجا دشوار است و در این زمان جنگجویان مشغول تدارکات جنگی هستند. قرار است در بهار و تابستان عملیات جنگی رونق گرفته و شبه نظامیان طالبان و دیگر گروه های افراطی افغانی می توانند عملیات جنگی را از سر بگیرند. رهبری و فرماندهان سازمان امنیت دسته جمعی از این موقعیت با خبر اند و اگر عملیات نظامی رخ دهد آماده اند خطر ها را رفع کند.
در نشست شورای نظامی سازمان امنیت دسته جمعی انواع واکنش ها به رخنه شدن احتمالی آن نیرو ها از طریق مرز تاجیکی — افغانی بررسی شدند. این امکان، حد اقل بوده ولی باز هم بررسی می شود. ضربه اول بسوی مرزبانان تاجیکستان وارد خواهد آمد، در صورت لزوم واحد های وزارت دفاع تاجیکستان و پایگاه نظامی روسیه در تاجیکستان به کمک آنها خواهند شتافت و اگر خطر مقیاسی باشد این سازمان آماده است در سه شبانه روز یگان های رزمی خود را گسترش دهد. در درجه اول ممکن است نیرو های دسته جمعی واکنش سریع آسیای مرکزی دارای 12 هزار نفر پرسنل خوب تدارک دیده شده به محل درگیری منتقل و وارد عمل شوند. این سازمان همچنین دارای نیروی ویژه 22 هزار نفری است. کارشناسان نظامی کشور های عضو امیدوار اند که کار تا این حد نخواهد کشید ولی باید حتی بدترین سناریو را در نظر داشت. ایوان سافرانچوک معاون رییس انستیتو تحقیق مسایل مبرم بین المللی آکادمی دیپلماتیک وابسته به وزارت امور خارجه روسیه که این را گفته افزود:
مایه تاسف عمیق است که جنگی که اسلام رادیکال در آن یکی از طرف های درگیر شمرده می شود در طول 35 سال اخیر بخش لاینفک زندگی تاجیکستان شده و حوزه آسیای مرکزی از این لحاظ بسیار گزندپذیر است. ریسک بروز بی ثباتی سیاسی- اجتماعی در آن منطقه هنوز هم بالا است. ما در طول 25 سال نتوانسیتم کاری کنیم تا زندگی در منطقه طوری شود که مردم این سامان بیم و هراسی نداشته باشند. امکان آن هست که اینجا جبهه جدید مبارزه با اسلام رادیکال و افراطیون باز شود. الان امید واریم کاری شود تا با تشریک مساعی جبهه جدید در این حوزه باز نشود.
در نشست شورای نظامی سازمان امنیت دسته جمعی بعلاوه مسایل مربوط به تشدید فعالیت گروه های داعش در افغانستان همچنین مسایل جاری بررسی شدند. از جمله پیاده کردن پروژه های ایجاد سیستم متحده پدافند هوایی در حریم کشور های عضو. شرکت کنندگان جلسه همچنین موضوع آماده سازی مشترک کادر های نظامی را بررسی کردند. در روز های نزدیک در تاجیکستان دیدار های وزیران دفاع این سازمان و دبیران شورای امنیت کشور های عضو برگزار خواهند شد.
