از اولین روزهای جنگ کبیر میهنی موضوع نجات افراد غیر نظامی و فرستادن آنها به مناطق دور از عملیات جنگی مطرح شد. تا پایان تابستان سال 1941 میلادی در اتحاد شوروی صدها نقطه تخلیه ایجاد شده بود. در نوبت اول، سازماندهندگان این نقاط به فکر بچه ها بودند و آنها را با قطار و هواپیما و کشتی فقط در یک جهت — شرق — می فرستادند.
با شروع از ماه ژوئیه سال 1941 میلادی در تمام مناطق غربی اتحاد شوروی تخلیه های جمعی انجام شد. زیرا همانا — بلاروسی، اوکراین و حاشیه بالتیک — با خطر زیادی روبرو بودند و ضربات اصلی به این مناطق وارد می شد. افراد با همه نوع وسایل نقلیه بطور ضربتی از مناطق عملیات جنگی تخلیه می شدند. در اولین هفته جنگ حدود 100 هزار نفر از لیتوانی و لتونی تخلیه شدند. بچه ها همراه خانواده ها تخلیه شدند. تعداد بچه های یتیم زیاد بود که می بایست در وهله اول به جای امنی منتقل می شدند.
نیکلای کوپیلوف متخصص ارشد بخش علمی انجمن نظامی — تاریخی روسیه در این خصوص گفت: بچه های پرورشگاهی و مدارس شبانه روزی و مدارس خصوصی تخلیه شدند. آنها را به مناطقی می فرستادند که در ناحیه ولگا و فراتر از آن قرار داشت. در آنجا آنها را در مراکز پشت جبهه ویژه کودکان جا می دادند. تغذیه آنها بر اساس کارت های ویژه کودکان تأمین می شد. برای هر منطقه حداقل مقدار مواد غذایی تنظیم شده بود. تنها چیزی که خوب بود آن بود که آنها بدور از عملیات جنگی قرار داشتند.
اما اول باید مرحله تخلیه طی می شد که کار دشواری بود. تخلیه کودکان از لنینگراد تحت محاصره خاصا دشوار بود. قبل از محاصره، بچه ها را از طریق راه آهن و با استفاده از خودرو تخلیه می کردند. اما پس از آنکه نیروهای آلمان نازی شهر را در حلقه محاصره گرفتند فقط یک راه به خشکی بزرگ باقی مانده بود — از طریق دریاچه « لادوژسکی».
ایسای کوزینِتس دکتر علم تاریخ، پروفسور دانشگاه سنت پطربورگ در باره « جاده زندگی» تعریف کرده گفت: این مسیر را می توان یک سیستم جدی تکنولوژیکی دانست که از 60 بخش تشکیل شده بود. از یکسو رفت و آمد دو سویه، از طرف دیگر، بخش های ذخیره و رزرو. همه آنها بمباران می شدند و سازماندهندگان مجبور می شدند بلافاصله تمام بخش های بمبارن شده را تعمیر کنند و در این میان حرکت ماشین ها نمی بایست متوقف می شد. کلا در این مرحله مشکلات خیلی زیاد بود. سیستم همراه کمک پزشکی، تغذیه و نقاط تخلیه که بخوبی سازماندهی شده باشند در مسیر حرکت وجود نداشت.
از آنجا که تخلیه افراد اغلب در شرایط بسیار دشواری انجام می شد بسیاری از بچه ها تا مقصد زنده نمی ماندند. از ماه ژانویه تا فوریه در مسیر لنینگراد بیش از 4 هزار نفر جان سپردند. آنها از بیماری، سرما و اغلب از گرسنگی می مردند. حتی وقتی غذا به آنها می رسید، بدن ضعیف شده بچه ها نمی توانست آن را بپذیرد.
وقتی مردم به نقاطی دور از عملیات جنگی می رسیدند — ولگا و یاروسلاو- به آنها غذا داده می شد اما معده نمی توانست این غذا را بپذیرد و سلامتی آنها از دست رفته بود. این غذا در نتیجه باعث مرگ آنها می شد. از اینرو ما در باره چنین قربانی هایی تعریف می کنیم.
با وجود تعداد زیاد قربانی ها ، بچه هایی که به مقصد رسیدند توانستند دوران خطرناک جنگ را در نقاط تخلیه « سپری کنند». تخلیه عکس در سال های 1944-1943 میلادی آرام تر سپری شد.
