عشق آباد در جستجوی کمک واشنگتن

ترکمنستان از آمریکا می خواهد که کمک های فن آوری را به این کشور ارسال نماید. رشد بی ثباتی در مرزهای افغانستان ، برداشتن این گام را به ترکمنستان دیکته کرده است. رئیس ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده ژنرال لوید آستین ضمن سخنرانی در کنگره با گزارش سالانه در خصوص همکاری نظامی با کشورهای آسیای مرکزی گفت واشنگتن باید به درخواست عشق آباد پاسخ گوید. در عین حال تصمیم منطبق با آن باید توسط کنگره ی آمریکا تصویب گردد.

 سایت Eurasianet.org  اطلاع داد: ژنرال لوید آستین در گزارش خود خاطر نشان نموده است  ،" مقامات ترکمنستان در خواست کرده اند که تجهیزات نظامی آمریکایی به منظور حفظ مرزها و فن آوری برای از بین بردن تهدیدات ارائه شود. " عشق آباد پس از فعال شدن شبه نظامیان " داعش" در مرز ترکمنستان و افغانستان و زمانی که چندین حمله به پست های مرزی ترکمنستان صورت گرفت چنین درخواستی را برای آمریکا مطرح نمود. مقامات ترکمنستان در خصوص بسیج سربازان ذخیره اعلام کرده اند. در عین حال این اقدامات کافی نیست ، از آنجا که 750 کیلومتر مرز عملا مجهز نشده است. در برخی از قسمت های آن خندق های عمیقی وجود دارد اما بعید است که ترکمن ها را از حمله ی افراطیون مصون نگه دارد. مشخصات ساختار نظامی ترکمن ها و از جمله ستاد های مرزی با موضع بی طرفی کشور مرتبطند. همانطور که ژنرال آستین خاطر نشان کرد: ترکمنستان با داشتن سیاست بی طرفی ، امکانات ما را برای همکاری نظامی نیز محدود کرده است. اما ما همه کاری می کنیم تا از این درخواست حمایت شود." ژنرال آمریکایی این مطالب را عنوان نمود اما ماهیت دقیق درخواست ترکمنستان را مشخص نکرد.

مسئله ی امنیت مرزهای ترکمنستان در جریان سفر ترانزیتی وزیر امور خارجه ی روسیه سرگی لاوروف از چین به هند در عشق آباد بررسی شد. استاد برجسته ی دانشکده ی شرق شناسی آکادمی علوم روسیه شهرت قدیروف در این ارتباط خاطر نشان نمود که طی بروز مشکلات با اروپا، روسیه از زمان تزارها سیاست خود را در شرق فعال نمود. قدیروف گفت: " مسکو ممکن است به رهبر ترکمنستان در صورت وخیم شدن اوضاع در مرزهای این کشور با افغانستان قول کمک و مساعدت بدهد. "

سپس این مسئله در مذاکرات قربان قلی بردی محمدف با رئیس جمهور ایران حسن روحانی مطرح شد. همزمان رسانه های ترکمنستان اطلاعاتی را منتشر کردند که در مرزهای ترکمنستان — افغانستان گردان های مرزی از ازبکستان ومربیان نظامی از روسیه ظاهر شده اند. اما کارشناسان این خبرها را رد کردند. "روزنامه ی نیزاویسیمی" روسیه نوشت ، تنها کسی که به ترکمنستان طی ده سال گذشته رفته است گروهی از مربیان سگ اوکراینی بودند که برای آموزش دادن سگ ها در پست های مرزی و سازمان های مبارزه با قاچاق مواد مخدر اعزام شدند. حتی کارگران غیر نظامی، تجهیزات الکتریکی مرزها را بر اساس توافق با ناتو و سازمان امنیت و همکاری اروپا و سازمان ملل متحد مجهز کردند. جاشوا کوچر ، مقاله نویس آمریکایی معتقد است: " تقاضای عشق آباد از واشنگتن ممکن است  فشار احتمالی از جانب روسیه را بر ترکمنستان برانگیزد ، تا اجازه ی ورود این کشور را به مرزهای ترکمنستان بدهند. "

تحلیل گر سیاسی ، کارشناس مسائل آسیای مرکزی ، آرکادی دوبنوف ، توافق مربوط به همکاری طرف ترکمنی با ماموران مرزی ازبکستان را مجاز می داند اما هیچ گاه با روسیه توافق نکرده است.  آرکادی دونوف می گوید: " حضور نظامیان روسیه در کریمه و در اوکراین ، به نظر من ، واکسنی در مقابل وسوسه ی چنین کشورهایی چون ترکمنستان تبدیل شد که کمک های نظامی را حتی در مقابل تهدیدات نفوذ شبه نظامیان از طریق افغانستان از روسیه نخواهند. و هر چه مسکو بیشتر بفهماند که آماده ی ارائه ی کمک به عشق آباد است به همان اندازه عشق آباد تمایل کمتری برای پذیرش این پیشنهاد خواهد داشت و از آن امتناع خواهد کرد. "

بنابراین در شرایطی که عشق آباد تهدیدات جدی نفوذ افراطیون از افغانستان را پیش رو دارد و از تقویت همکاری نظامی با مسکو می پرهیزد تنها راه حل در خواست کمک از واشنگتن است. اما این درخواست فقط برای کمک های فنی است و نه نیروهای زنده  ، یعنی ترکمنستان همانند سابق  نه تنها حضور نظامیان خارجی در محدوده ی خود را نپذیرفته بلکه کلا خارجی ها را در صورتی که هیچ ارتباطی با پروژه های تجاری مشخص نداشته باشند قبول نمی کند.

ضمنا دیروز رئیس جمهور سابق افغانستان حامد کرزای به شبکه ی تلویزیونی CNBC گفت که شبه نظامیان داعش در افغانستان نیستند و این فقط شایعه است. کرزای تاکید کرد: " اینکه در افغانستان شبه نظامیان داعش وجود دارند ، تنها حرفی است که هیچ گونه استنادی ندارد. این شایعه ای از طرف  رسانه های محلی است. " به عقیده ی وی عدم حضور شبه نظامیان داعش در افغانستان بدون شک قبل از همه به خاطر عدم پیشتیبانی و حمایت لازم است. وی خاطر نشان نمود که این بدان معنا نیست که داعش هیچ وقت به افغانستان نمی رسد. یک روز خواهید دید که پرچم سفید طالبان به پرچم سیاه داعش تبدیل خواهد شد. مردم همانند که بودند اما نامشان به راحتی تغییر می کند. "

دوبنوف می گوید: " من هم مثل کرزای با دیده ی شک و تردید به وجود داعش در افغانستان می نگرم. صحبت در خصوص تهدیدات داعش ، دلیلی برای ایجاد زمینه ی جنجالی است که ممکن است به ترساندن غرب و کشورهای همسایه کمک کند تا کمک های خود را ارسال نمایند. ضمن آنکه اوضاع با حمله ی شبه نظامیان داعش کمی جزئی تر می شود. "

به عقیده ی برخی از کارشناسان ، فعال شدن شبه نظامیان داعش با " فعالیت های مبهم ترکیه در منطقه " همزمان شد. الکساندر کنیازوف، کارشناس روسی مسائل آسیای مرکزی و خاور میانه می گوید: " فعال شدن گروهک های طالبان در مرزهای ترکمنستان که تحت نفوذ ترکیه هستند ، در زمینه ی وضعیت انرژی منطقه ما را بر آن می دارد که در خصوص شکل گیری " بن بست ژئوپلیتیکی " برای ترکمنستان بیاندیشیم ، بن بستی که ممکن است عشق آباد را در مسئله ی صادرات منابع انرژی به سمت استفاده از نقشه هایی بکشاند که آنکارا پیشنهاد می دهد. "