ازدواج های خویشاوندی در تاجیکستان به یک معضل جدی مبدل می شود. یکسال پیش تعدادی از نمایندگان مجلس پیشنویس قانونی برای ممنوعیت چنین ازدواج های خانوادگی را تهیه دیدند. اما کارها فقط به بحث در باره این سند محدود شد. قانونگذاران نتوانستند در باره مکانیزم اجرای این تصمیم به توافق برسند.
امامعلی رحمان، رئیس جمهور کشور در انتقاد از ازدواج های خویشاوندی و جنبه های منفی اینگونه ازدواج ها برای « بنیاد ژن ملی» سخنرانی نمود. وی خواهان آن شد که در باره پیامدهای چنین ازدواج های خویشاوندی برای ساکنان توضیح داده شود. پژوهشگران حدس می زنند که همانا اعلامیه رئیس جمهور کشور کارمندان را وادار می کند توجه جدی تری به این مسأله مبذول دارند. در تاجیکستان یک ازدواج از سه ازدواج خویشاوندی است.
دلارام حیدرووا کارشناس اجتماعی در این خصوص گفت: من خانواده ای را می شناسم که 4 کودک آنها کور و کر و لال هستند. نه فقط یکی – دو کودک، بلکه همه بچه ها اینطور هستند. با وجود این، اینگونه خانواده ها به ازدواج خویشاوندی ادامه می دهند. اینگونه ازدواج ها ادامه دارند و 70 سال حکومت شوروی نیز نتوانست چیزی را تغییر بدهد. هم اکنون نیز نمی توان این وضع را تغییر داد، هر چند برخوردهای آزاد تری نسبت به تشکیل خانواده می شود.
به گفته کارشناسان مشکل بتوان تعداد ازدواج های خویشاوندی در کشور را حساب کرد. هیچ کس تا کنون به سرشماری دقیق این ازدواج ها نپرداخته است. تحلیلگران بر اساس آخرین پژوهش ها فقط رقم تقریبی را اعلام کردند.
به نظر من چیزی حدود 40-35 درصد ازدواج ها خویشاوندی است. این موضوع یک مسأله در مقیاس کشوری است. کارشناسان در رابطه با ازدواج های « خونی» از چند علل نام می برند. در نقاط کوهستانی تاجیکستان از جمله در دره « زرفشان» وصلت با خودی ها — دلیل انزوای ساکنان از مراکز پر جمعیت است. در یکسری مناطق دیگر این یک رسم و سنت چند قرنی است. در جاهای دیگر ازدواج های خویشاوندی به علت سنن قبیله ای انجام می شود. نسل ها در پی یکدیگر ثروت خانواده خود را افزایش می دهند و بهر شکل ممکن مانع از آن می شوند که این ثروت به دست بیگانه ها بیفتد. تحلیلگران معتقدند که با ایجاد ممنوعیت نمی توان این مسأله را حل کرد. آنها پیشنهاد می کنند به آگاه سازی بیشتر مردم در باره این موضوع پراخته شود که می تواند یکی از روش های پیشگیری این مسأله باشد.
