رئیس جمهور وقت کشور عبد رب منصور هادی بیان داشت که ملت یمن باید در مقابل نفوذ ایران مقاومت کنند ، ایرانی هایی که به نظر می رسد به شورشیان شیعه یعنی حوثی ها کمک می رسانند. اوضاع کنونی در یمن و حول آن چگونه است؟ ولادیمیر ساژین در این زمینه می نویسد.
این اواخر بحران سیاسی- نظامی و قبیله ای به اوج خود می رسد. به یاد می آوریم که در نوامبر سال 2011 در آشوب های " بهار عربی" در یمن تظاهرات های ضد دولتی گروهی آغاز شد و بی نظمی ها رشد و گسترش یافتند. در نتیجه ، رئیس جمهور علی عبدالله صالح مجبور شد استعفا دهد. در عین حال اوضاع نابسامان ادامه یافت. به انشعاب ها و تفکیک های سیاسی ، قبیله ها هم اضافه شدند.
گروهی از قبیله ی حوثی یعنی مسلمانان شیعه ای که جمعیت غالب ایران را تشکیل می دهند ، درسپتامبر سال 2014 صنعا، پایتخت یمن را گرفتند. این امر به شکست ارتش دولتی و ضعف ناگهانی مقامات در کشور منجر شد. گروهک حوثی که از اول در جنبش " انصارالله " متحد شده بود ، دولت را همراه با رئیس جمهور عبد رب منصور هادی سرپرستی می کرد اما در فوریه سال جاری حوثی ها پارلمان ملی را منحل کردند. رئیس جمهور هادی از صنعا پایتخت کشور به عدن فرستاده شد. او در آنجا اعلام کرد که قصد ندارد اختیارات خود را واگذار کند. در حال حاضر هادی طرفدران خود را در عدن جمع می کند ، همچنین نمایندگان دیپلماتیک پادشاهی های عربی که حمایت های همه جانبه ی خود را به وی نشان داده اند به آنجا منتقل شده اند.
ولادیمیر یوسیف تحلیل گر سیاسی روسی می گوید:
امروز در یمن دو دولت و دو پایتخت وجود دارد: یکی در صنعا که توسط شورشیان قبیله ی حوثی محاصره شده است و دیگری در عدن ، جایی که رئیس جمهور هادی حضور دارد. اوضاع در کشور به آشوب و درگیری نزدیک می شود. در جنوب کشور گروهک جهادگر " القاعده در شبه جزیره ی عربی" قرار دارد که با همه می جنگد و در مرکز کشور درگیری بین نظامیان ، نیروهای وفادار به رئیس جمهور هادی و نیروهایی که حامی شورشیان شیعه از جنبش " انصارالله" هستند در جریان است و طرفداران صالح رئیس جمهور سابق نیز به آن می پیوندند.
با گذشت هر روز اوضاع وخیم تر می شود.
20 ماه مارس، در صنعا در زمان نماز عشاء تروریست ها به دو مسجد حمله کردند. بیش از 150 نفر کشته شدند.
21 ماه مارس ، گروهک " انصارالله" ، بسیج همگانی با هدف افزایش آمادگی نظامی را اعلام کرد.
23 ماه مارس، مشخص شد که حوثی ها ، مبارزین مسلح را به شهر تعز فرستادند و کنترل آنرا در دست گرفته اند. تا عدن تنها 137 کیلومتر باقی مانده است.
رئیس جمهور هادی و طرفدارانش به جوامع بین الملل درخواست کمک فرستادند. عبد رب منصور هادی در خطابیه خود به شورای امنیت سازمان ملل متحد ، خواست که انقلابی صورت دهند، انقلابی که اسلام گراها و هوادارانشان را متوقف کرده و تجاوز علیه موسسات و سازمان های مقامات در کشور را متوقف می سازد.
ریاض یاسین وزیر امور خارجه ی یمن بیان داشت: " ما خواستار مداخله از جانب نیروهای کشورهای خلیج هستیم تا حملات حوثی ها را متوقف سازیم ، حملاتی که با حمایت ایران صورت می گیرد. ما از همسایه ها و سازمان ملل متحد و سایر اعضای جوامع بین المللی می خواهیم که منطقه ی پرواز ممنوع تشکیل دهند و همچنین اجازه ندهند که از فرودگاه ها توسط هواپیماهای نظامی که با نیروهای حوثی کنترل می شوند استفاده شود."
پادشاهی ها بلافاصله جواب دادند. 23 ماه مارس وزیر امور خارجه ی عربستان سعودی سعود الفیصل بیان داشت که دول عربی خلیج فارس اقدامات لازم را برای دفاع از منطقه در مقابل تجاوزات گروهک حوثی های مرتبط با ایران انجام می دهند در صورتی که بحران در یمن از طریق صلح آمیز حل و فصل نشود.
در همان روز شورای امنیت سازمان ملل متحد اعمال حوثی ها را محکوم کرده و حمایت خود را از رئیس جمهور کشور عبد رب منصور هادی اعلام نمود. فرستاده ی ویژه ی دبیر کل سازمان ملل متحد جمال بنومار بیان داشت که یمن در مرز جنگ میهنی قرار دارد و هشدار داد که حمایت از یکی از طرفین درگیری ممکن است " درگیری ادامه داری را شبیه به سناریوی عراق- لیبی- سوریه " ایجاد نماید. بنومار تاکید کرد: امروز رئیس جمهور هادی امکان آزاد سازی کشور از دست حوثی ها را ندارد و شورشیان هم نمی توانند کل کشور را بگیرند. اگر راه حلی پیدا نشود در روزهای آینده کشور به درگیری شدید و فروپاشی و تجزیه کشیده خواهد شد.
نماینده ی دائم یمن در سازمان ملل متحد خالد محمد الیمانی ، ضمن سخنرانی در جلسه شورای امنیت بیان داشت که بحران کنونی در کشور " با جاه طلبی های ایران تحریک می شود". اما سخنگوی مجلس ایران علی لاریجانی این خبرها را که ایران در امور یمن مداخله می کند رد کرد و شایعات را در خصوص حضور ارتش ایران در محدوده ی یمن " ساخته و پرداخته ی" رسانه ها نامید.
اما تحلیل گران، هم غربی و هم عربی خاطر نشان می کنند ، موفقیتی که شیعیان در یمن به آن رسیده اند ، نگرانی بسیاری را برمی انگیزد کسانی که مطمئنند ایران امکان گسترش نفوذ خود را در منطقه ی مهم استراتژیک از دست نمی دهد جایی که مهره ی مهم دیگر یعنی عربستان سعودی هم حضور دارد.
اظهارات و بیانات مقامات رسمی در ایران را مطرح می کنند. علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران چندی پیش بیان داشت که به حضور ایران در تنگه باب المندب افتخار می کند. برای هرکس که فراموش کرده است یادآوری می کنیم که یمن در سواحل این تنگه قرار دارد. نماینده ی مجلس علی رضا زاکانی بعد از اینکه سقوط پایتخت یمن صنعا را پیش بینی کرد تاکید نمود که ایران چهار پایتخت عربی یعنی دمشق ، بیروت ، بغداد و صنعا را کنترل می کند. اوضاع در یمن و حول آن به شدت دشوار و پیچیده شده است. آشوب و نابسامانی با عواقب تیره و تاری همراه است : جنگ میهنی شدید که به درگیری سنی ها و شیعه ها ختم می شود ، تهدید غرق شدن ایران شیعه و عربستان سعودی سنی در این گرداب خونین وجود دارد. این سناریوی مصیبت وار برای کل منطقه ی خاور میانه است.
اما جایگزینی هم هست یعنی گفتگو بین طرفین مخالف در یمن. امید برای خاموش کردن آتش شعله ور شده در این حادثه وجود دارد. بر اساس اطلاعات اولیه ، گفتگوها در دوحه پایتخت قطر ، انجام می شود و امضای توافق در ریاض برنامه ریزی شده است. با خوشبینی منتظر نتیجه خواهیم ماند.
