گزارش و تحلیل

فرجی‌راد: آتش‌بس اخیر به درخواست اسرائیل بود

عبدالرضا فرجی‌راد، دیپلمات پیشین، با اشاره به دلایل شکل‌گیری آتش‌بس اخیر میان ایران و اسرائیل تأکید کرد این آتش‌بس به درخواست مستقیم اسرائیل و با میانجی‌گری قطر برقرار شد. او گفت حملات مؤثر ایران ساختار اقتصادی و اجتماعی اسرائیل را متزلزل کرد و در نهایت، اسرائیل و ترامپ برای جلوگیری از تشدید بحران، چاره‌ای جز توقف درگیری‌ها نداشتند.
Sputnik
فرجی‌راد معتقد است حمله دوباره اسرائیل به ایران در کوتاه‌مدت بعید خواهد بود، چرا که توازن ژئوپلیتیکی این رژیم در منطقه تضعیف شده است.
عبدالرضا فرجی‌راد، دیپلمات پیشین، در گفت‌وگو با شیوا آبشناس، خبرنگار اسپوتنیک گفت: این آتش‌بس به درخواست اسرائیل صورت گرفت؛ در واقع این اسرائیل بود که آن را خواست. البته طرف ایرانی، آقای عراقچی، اعلام کرده بود اگر تجاوزات اسرائیل علیه ایران متوقف شود، ما نیز حملات را متوقف خواهیم کرد. با این حال، اسرائیلی‌ها، به‌ویژه نتانیاهو، اصرار داشتند که حملات باید ادامه پیدا کند زیرا اهداف دیگری را دنبال می‌کردند.
وی در ادامه بیان کرد: اما به‌طور ناگهانی، پس از شدت گرفتن و مؤثر شدن حملات موشکی ایران، نتانیاهو از ترامپ درخواست کرد تا برای توقف درگیری‌ها اقدامی صورت گیرد. در همین راستا، قطری‌ها واسطه شدند و ایران نیز با برقراری آتش‌بس موافقت کرد.
این دیپلمات اشاره کرد: این آتش‌بس را هم اسرائیل می‌خواست، هم آمریکا و هم ایران. اسرائیل به‌شدت به این آتش‌بس نیاز داشت، زیرا ساختار اداری، اجتماعی و اقتصادی‌اش به هم ریخته بود. درست است که از نظر توان هوایی قدرت بالایی دارد، اما باید ساختار روانی و معیشتی مردم خود را نیز حفظ کند. اسرائیل احساس کرد اگر این وضعیت ادامه یابد و ایران نیز متقابلاً به زیرساخت‌های اقتصادی حمله کند، دچار مشکلات اجتماعی متعددی خواهد شد.
وی گفت: ترامپ نیز شدیداً به این آتش‌بس نیاز داشت. اسرائیل و ترامپ در ابتدا کاملاً هماهنگ بودند و هدفشان حمله به مراکز هسته‌ای ایران بود. اما پس از حمله به فردو، مسیر سیاست‌هایشان از هم جدا شد؛ چراکه اسرائیل علاوه بر مسئله هسته‌ای، اهداف سیاسی و روانی دیگری هم داشت، از جمله ایجاد نارضایتی در ایران که به هیچ‌کدام از این اهداف نرسید و مردم به‌دلیل تجاوز به حاکمیت، از نظام حمایت کردند.
استاد ژئوپلیتیک و کارشناس مسائل بین‌المللی گفت: ترامپ پس از حمله به فردو دو هدف داشت: نخست، نجات اسرائیل و دوم، حفظ و پیگیری همان استراتژی اصلی خود؛ یعنی ایفای نقش به‌عنوان "مرد صلح" که در پی جایزه نوبل صلح بود و تلاش می‌کرد موقعیت جهانی خود را تثبیت کند. او با فشار داخلی مخالفان در آمریکا مواجه بود که چرا بدون هماهنگی حمله کرده است؛ به همین دلیل سعی کرد این وضعیت را به نفع خود مدیریت کند و از این آتش‌بس دستاوردی بسازد؛ به‌گونه‌ای که وانمود شود خود او میانجی آتش‌بس میان ایران و اسرائیل بوده است.
عبدالرضا فرجی‌راد اظهار داشت: اما این آتش‌بس تا چه اندازه می‌تواند تداوم داشته باشد؟ به‌نظر من، اگر حادثه خاصی رخ ندهد، با بازگشت جریان عادی زندگی در تل‌آویو، حیفا و تهران، بسیار دشوار خواهد بود که دولتی مانند نتانیاهو بخواهد دوباره این آرامش را برهم بزند. ضمن اینکه او برای هر اقدام جدیدی باید از ترامپ اجازه بگیرد و نمی‌تواند مستقل عمل کند.
وی گفت: نتانیاهو به‌خوبی می‌داند که حمله مجدد تغییری در وضعیت ایجاد نمی‌کند و در مقابل باید پذیرای موشک‌های ایران باشد. اگر بخواهد به هر نقطه‌ای از ایران حمله کند، ایران هم معادل آن را پاسخ خواهد داد؛ مثلاً اگر نیروگاه برق یا آب را هدف بگیرد، باید منتظر پاسخ متقابل باشد.
فرجی راد اشاره کرد: از سال ۱۹۴۸ تاکنون، اسرائیل جنگ‌های بزرگی را پشت سر گذاشته، اما هرگز چنین ضربات گسترده‌ای را در شهرهای بزرگ خود تجربه نکرده بود. این مسئله برای اسرائیل بسیار مهم است. برخلاف جنگ‌های گذشته مانند لبنان در سال ۲۰۰۶ یا جنگ‌های غزه، این بار اسرائیل در قلب شهرهای خود هدف قرار گرفت و این وضعیت برای افکار عمومی و متحدانش در منطقه و جهان قابل تأمل است.
وی اشاره کرد: در نهایت، این حمله موقعیت ژئوپلیتیک اسرائیل را نسبت به دو هفته قبل تضعیف کرده است. اسرائیلی که تا پیش از این خود را قدرت برتر منطقه می‌دانست، اکنون با کاهش وزن ژئوپلیتیک مواجه شده و این دستاورد بزرگی برای ایران است. به همین دلیل، اسرائیل به‌سادگی جرات حمله دوباره به ایران را نخواهد داشت.
بحث و گفتگو