این روزها سوال های زیادی درباره اینکه سیاست های خارجی شهید رئیسی و شهید امیر عبد اللهیانچه دست آوردهایی داشته انجام می شود.
برخی باور دارند آمریکا کدخدا است و بقیه همه رعیت هستند و تا وقتی که مشکل با آمریکا حل نشده رعیت جسارت دهن باز کردن ندارند چه رسد به اینکه بخواهند در کنار ما قرار گیرند و اگر مشکلات مان را با آمریکا حل کردیم همه مشکلات ما با دیگران حل می شود. نتیجه رفتارهای آمریکا در پس برجام هم ثابت کرد مشکل اصلی در این نیست که ایران چه می خواهد، مشکل اصلی در آن است که آمریکا چه می خواهد و آنچه آمریکا می خواهد این است که سر به تن ایران نباشد و امکان ندارد آمریکایی ها روزی روزگاری، به هر بهانه ای که شده، حاضر باشند تحریم های خود را بردارند یا کاری کنند که به نفع ایرانی ها باشد.
از سوی دیگر رویکرد دیگری در سیاست خارجی ایران است که به نام سیاست راهبرد شرقی هم معروف است و بر اساس آن برخی باور دارند کلا عمق استراتژیک روابط خارجی ما باید روابط با کشورهای همجوار و شرقی باشد چون اینها مشتریان بالقوه کالای ایرانی هستند و منافع مشترک با ایران دارند. اینکه ایران نخواهد در جمعی جهانی حضور داشته باشد هم به صورت تاریخی همیشه به ضرر ایرانی ها بوده.
به دلیل موقعیت ژئوپولیتیک ایران بخواهد هم نمیتواند بی طرف باشد.
به هر حال بر اساس این باور دوم حتی اگر آمریکایی ها همه تحریم هایشان را از بالاسر ملت ایران بردارند، که بر نمی دارند، باز هم بازار بالقوه ایران همان بازار کشورهای آسیای شرقی و آسیای میانه و آفریقا و آمریکای لاتین است. اگر به ساختار تحریم ها و نحوه نگارششان نگاهی بایندازید می بینید که در هیچ یک از این تحریم ها بندی برای رفع آنها وجود ندارد، چون این تحریم ها نوشته نشده اند تا برداشته شوند.
در چنین شرایطی منطق می گوید که ایران زحمت نکشد روابط خود با کشورهایی که در زمره کشورهای همسو و یا همپیمان با آمریکا هستند به جایی برساند، چون قرار نیست به جایی برسد، ایران باید روابط راهبردی خود با کشورهای شرق را تقویت کند چون از این طریق میتواند هم با تحریم های آمریکا مقابله کند هم اینکه در شرایطی که نیاز باشد اینها کنار ایران خواهند ایستاد. نمونه اش را هم امروز دیدیم، در حالی که برخی کشورهای اروپایی، که قبله گاه برخی هستند، در تلاش بودند قطعنامه تحریمی کذایی بر علیه ایران ایجاد کنند ایران و روسیه و چین در بیانیه مشترکیاعلام کردند زمان آن رسیده که کشورهای غربی اراده سیاسی از خود نشان دهند و گام لازم را برای احیایبرجام اتخاذ کنند. ایران، روسیه و چین بیانیهمشترکی را در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللیانرژی اتمی با دستور کار "راستی‌آزمایی و نظارتدر جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) شورای امنیت سازمان ملل " صادر کردند.
این اولین بار است که دو عضو شورای امنیت سازمان ملل در کنار نماینده ایران در شورای امنیتمی ایستند تا به ایران کمک کنند. این در حالی است که اگر در دوره یا شرایطی دیگراین اتفاق به وقوع می پیوست شاید این دو عضو شورای امنیت موضعی خنثی مطرح می کردند و همین ماجرا دیگران را تشویق می کرد که پرونده را به شورای امنیت ببرند و آنجا قطعنامه ای را بر علیهایران صادر کنند.
منظور این است که می بینید این همکاری کجا و چطور به درد ایران خورد، اگر همین همکاری قبل تر هم وجود داشت شاید أصلا تحریم های شورایامنیت بر علیه ایران اعمال نمی شد و کلا حتی ما نیاز نداشتیم که وارد برجام شویم.