اسپوتنیک برزیل برای باز کردن "جعبه سیاه" زرادخانه هسته ای اسرائیل به متخصصان مراجعه کرد.
آمیخای الیاهو، وزیر اورشلیم و امور میراث اسرائیل، روز یکشنبه (5 نوامبر) با اعلام اینکه معتقد است استفاده از تسلیحات هستهای علیه نوار غزه برای اطمینان از "پاسخی قدرتمند و نامتناسب" "امکان" است، جامعه بینالمللی را شوکه کرد.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه اظهارات درباره احتمال استفاده از سلاح هستهای علیه نوار غزه را "تحریکآمیز و کاملاً غیرقابل قبول" خواند.
زاخارووا گفت: "در زمینه سیاست تاریخی بلاتکلیفی اسرائیل در خصوص در اختیار داشتن تسلیحات هستهای، این اظهارات نه تنها به وضوح تأیید میکند که این کشور دارای چنین سلاحهایی است، بلکه نشان دهنده تمایل جدی برای بررسی جدی احتمال استفاده از آنها در سناریوهای کاملاً ناکافی است".
به گفته وی، اظهارات وزیر اسرائیل هنوز سوالاتی را مطرح می کند که باید توسط جامعه بین المللی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.
"سوال شماره یک: آیا ما اظهارات رسمی در مورد وجود سلاح های هسته ای می شنویم؟ نماینده رسمی وزارت امور خارجه روسیه پرسید: این سؤالات برای همه پیش آمد: سازمان های بین المللی کجا هستند، آژانس بین المللی انرژی اتمی کجا هستند، بازرسان کجا هستند؟
اظهارات وزیر اسرائیلی از سوی کشورهایی مانند آمریکا، قطر، عربستان سعودی و سوریه نیز محکوم شد. این واکنش شدید باعث شد بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر، وی را "تا اطلاع ثانوی" تعلیق کند و گفت که این اظهارات "هیچ ارتباطی با واقعیت ندارد".
آرسنال اسرائیل
با وجود امتناع این کشور از تایید وجود آن، جامعه جهانی وجود زرادخانه هستهای اسرائیل را مسلم میداند. بر اساس گزارش موسسه تحقیقات صلح بین المللی استکهلم، اسرائیل تقریباً 80 سلاح هسته ای دارد که 30 مورد آن بمب های گرانشی هوایی و 50 موشک بالستیک میان برد جریکو II هستند.
مارکوس خوزه باربیری فریرا، محقق هوافضا و دفاع و استاد دانشگاه کامپیناس، به اسپوتنیک برزیل گفت: "چنین زرادخانهای برتری نظامی اسرائیل را در منطقه تقویت میکند، که حتی اگر فقط سلاحهای متعارف را در نظر بگیریم، غیرقابل انکار است".
اطلاعات عمومی همچنین حاکی از آن است که اسرائیل دارای قابلیت های زمینی، دریایی و هوایی است که می تواند به عنوان پرتاب کننده سلاح های هسته ای مورد استفاده قرار گیرد.
باربیری فریرا توضیح داد: "اول از همه، اسرائیل دارای جت های جنگندهاف-16 و اف-15 قادر به حمل سلاح هسته ای است. ثانیاً آنها خانواده موشکهای کروز و بالستیک جریکو را دارند که میتوانند به کلاهک هستهای مجهز شوند و ثالثاً این کشور زیردریاییهای معمولی دلفین آلمانی نیز دارد که میتوانند به راحتی به سلاح هستهای نیز مجهز شوند.
با این حال، سیاست عدم شفافیت، اسرائیل را از انجام آزمایش های هسته ای یا حتی نشان دادن توانایی های خود برای بازدارندگی دشمن باز می دارد.
باربیری فریرا خاطرنشان کرد: بازدارندگی هستهای به معنای نمایش قدرت است که میتواند به دشمن آسیب وارد کند و در نتیجه از حمله جلوگیری کند. در این زمینه، کشورهای هستهای مانند کره شمالی قدرت خود را نشان میدهند. اسرائیل یکی از معدود کشورهای دارای سلاح هسته ای است که این موضع را اتخاذ نمی کند."
سیاست تیرگی هسته ای
اینکه چرا اسرائیل سیاست تیرگی هستهای را انتخاب میکند که شامل عدم پذیرش وجود زرادخانه هستهای آن میشود، موضوعی است که در میان کارشناسان مورد بحث است.
راکل گونتیخو، استاد گروه روابط بینالملل در دانشگاه پاپی کاتولیک میناس گرایس، به اسپوتنیک برزیل توضیح داد: "برخی کارشناسان خاطرنشان میکنند که در اسرائیل یک تابو داخلی وجود دارد که منجر به عدم شناسایی میشود." در طلوع عصر هستهای، اسرائیل اعلام کرد که اولین کشوری نخواهد بود که سلاحهای هستهای را به خاورمیانه پر از درگیری وارد میکند. در عمل، این اتفاق نیفتاد، اما بار تاریخ باقی است.
پروفسور باربیری فریرا می گوید که دلیل دیگر اجتناب از ایجاد یک مسابقه هسته ای در خاورمیانه است.
باربیری فریرا گفت: "به نظر میرسد اسرائیل به داشتن چنین تسلیحاتی اعتراف نمیکند تا نتوان از آن به عنوان استدلالی برای سایر کشورهای منطقه برای توسعه برنامههای هستهای خود استفاده کرد". و ما می دانیم که اسرائیل سیاست سختگیرانه ای را با هدف جلوگیری از دستیابی همسایگانش به سلاح هسته ای دنبال می کند.
این کارشناس به موارد زیر اشاره می کند
به عنوان مثال می توان به حمله اسرائیل به رآکتور هسته ای اوسیراک عراق در سال 1981، حمله به تاسیسات هسته ای الکبار و دیرالزور در سوریه و حملات سایبری تایید نشده اسرائیل با استفاده از ویروس های استاکس نت و فلیم به برنامه هسته ای ایران اشاره کرد.
علاوه بر این، حفظ کدورت هستهای ممکن است حتی تواناییهای بازدارندگی اسرائیل را تقویت کند، زیرا دشمنان درک روشنی از تواناییهای اسرائیل یا حتی دکترین هستهای آن ندارند که نشاندهنده سناریوهای احتمالی برای استفاده از این سلاحها باشد.
راکل گونتیژو توضیح داد: "در حال حاضر، اسرائیل از کنار گذاشتن سیاست عدم شفافیت خود سود چندانی ندارد. زرادخانه آن قبلاً علنی شده است و همه می دانند که اسرائیل دارای پتانسیل هسته ای بسیار قابل توجهی است."
کاربرد احتمالی در نوار غزه
اظهارات آمیچای الیاهو، وزیر سابق این رژیم، تنها اظهارات مقامات اسرائیلی نبود که احتمال استفاده از سلاح های هسته ای در نوار غزه را بررسی می کنند.
اندکی پس از حملات حماس در 7 اکتبر، ریوتال تالی گوتلیو، عضو کنست (پارلمان اسرائیل) نیز از اسرائیل خواست در پاسخ به این حملات به سلاح های روز رستاخیز متوسل شود.
گوتلیو در پلتفرم X (توئیتر سابق) نوشت: "تنها انفجاری که خاورمیانه را تکان دهد، عزت، قدرت و امنیت این کشور را باز خواهد گرداند! وقت آن است که با روز داوری روبرو شویم."
با این حال، پروفسور روابط بین الملل گونتیجو معتقد نیست که اسرائیل در حال حاضر به زرادخانه هسته ای خود متوسل شود.
گونتیژو گفت: "احتمال استفاده اسرائیل از سلاح هستهای در این درگیری علیه حماس کم است". درگیری بسیار نامتقارن است و نیروهای مسلح اسرائیل بسیار توانمندتر از نیروهای حماس و همسایگان عرب آن هستند.
علاوه بر این، ایده حمایت بینالمللی از اسرائیل هم در میان مردم و هم در میان دولتهایی که معمولاً با اسرائیل همدل هستند تضعیف میشود.
گونتیجو گفت: "اگر اسرائیل بخواهد از سلاح هستهای در این درگیری استفاده کند، واکنش بینالمللی بسیار خشونتآمیز از جمله در ایالات متحده رخ میدهد". بنابراین هزینههای استفاده از سلاحهای هستهای بیشتر از مزایای تخریب منطقهای است که در حال حاضر آسیبپذیر است."
این کارشناس اما امکان استفاده اسرائیل از این سلاح ها را در صورت درگیری با اتحاد کشورهای عربی که "واقعا تهدیدی موجودیتی برای اسرائیل است" را رد نمی کند، اما در عین حال تأکید می کند که " این روندی نیست که اکنون در حال انجام است."